در این بیش از ده سالی که در حوزه‌ی مطالعات عاشورا فعالیت می‌کنم، ادعا نمی‌کنم همه، اما بخش زیادی از مقاتل و نیز کتابها و آثاری که درباره‌ی تاریخ و تحلیل عاشورا منتشر شده است (در زبان فارسی) را دیده و خوانده‌ام. این فهرست، زبده‌ترین آن‌هاست... البته بدین معنا نیست که این آثار بی‌عیب و نقص‌اند یا محتوایشان کاملاً مورد تأیید است. کما‌ آن‌که برخی از آن‌ها در تحلیل با هم تفاوت و تعارض‌هایی دارند. معیاری که من در نظر داشتم، مواجهه‌ی تأمل‌برانگیز و داشتن ایده و نظریه‌ای قابل اعتنا بوده است...


محسن حسام مظاهری پژوهشگر و جامعه‌شناس دینی، در کانال تلگرامی خودش نوشت:

این روزها که به‌دلیل شرایط خاص برای بسیاری‌مان حضور در محافل و مجالس عاشورایی میسر نیست، فرصت خوبی است برای مطالعه و تأمل در آن واقعه.
در این بیش از ده سالی که در حوزه‌ی مطالعات عاشورا فعالیت می‌کنم، ادعا نمی‌کنم همه، اما بخش زیادی از مقاتل و نیز کتابها و آثاری که درباره‌ی تاریخ و تحلیل عاشورا منتشر شده است (در زبان فارسی) را دیده و خوانده‌ام. این فهرست، زبده‌ترین آن‌ها به انتخاب من است.
البته بدین معنا نیست که این آثار بی‌عیب و نقص‌اند یا محتوایشان کاملاً مورد تأیید است. کما‌ آن‌که برخی از آن‌ها در تحلیل با هم تفاوت و تعارض‌هایی دارند. معیاری که من در نظر داشتم، مواجهه‌ی تأمل‌برانگیز و داشتن ایده و نظریه‌ای قابل اعتنا بوده است. در شرایطی که اغلب آثاری که درباره‌ی عاشورا نوشته و منتشر می‌شوند و هرساله ده‌ها عنوان به آن‌ها افزوده می‌شود، چیزی جز تکرار مکررات یا مطالب ضعیف و سست نیست، این کتاب‌ها می‌توانند کمک کنند که درباره‌ی عاشورا بیندیشیم.

مقتل الحسین (بازسازی مقتل ابومخنف) / حجت‌الله جودکی

الف ـ تاریخ واقعه:

۱. مقتل الحسین (بازسازی مقتل ابومخنف) / حجت‌الله جودکی / انتشارات خیمه
۲. مقتل سیدالشهدا / محمدهادی یوسفی غروی / اطلاعات
۳. شهادت‌نامه‌ی امام‌حسین / محمد محمدی ری‌شهری و دیگران / دارالحدیث
۴. تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا / مهدی پیشوایی و دیگران / موسسه امام‌خمینی

 پس از پنجاه سال قیام حسین / سیدجعفر شهیدی

ب ـ تحلیل واقعه:

۵. پس از پنجاه سال قیام حسین / سیدجعفر شهیدی / دفتر نشر فرهنگ اسلامی
۶. عاشوراشناسی / محمد اسفندیاری / نشر نی
۷. حقیقت عاشورا / محمد اسفندیاری / نشر نی
۸. تأملی در نهضت عاشورا / رسول جعفریان / نشر علم

حسین وارث آدم حسین بن علی در افق معاصرت

۹. حسین وارث آدم / علی شریعتی / سپیده‌باوران
۱۰. حماسه حسینی / مرتضی مطهری / انتشارات صدرا
۱۱. شهید جاوید / نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی / امید فردا
۱۲. برترین هدف در برترین نهاد / عبدالله علایلی / ترجمه‌ی سیدمحمدمهدی جعفری / اطلاعات

عقلانیت در عاشورا

۱۳. آینه در کربلاست / محمدرضا سنگری / قدیانی
۱۴. فقاهت در عاشورا / محمد سروش محلاتی / میراث اهل قلم
۱۵. عقلانیت در عاشورا / محمد سروش محلاتی / میراث اهل قلم
۱۶. افسون گل سرخ / ابوالقاسم فنایی / نشر نگاه معاصر


این لیست عاشورا

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...
در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...