16-کتاب-درباره-عاشورا-به-انتخاب-محسن-حسام-مظاهری

در این بیش از ده سالی که در حوزه‌ی مطالعات عاشورا فعالیت می‌کنم، ادعا نمی‌کنم همه، اما بخش زیادی از مقاتل و نیز کتابها و آثاری که درباره‌ی تاریخ و تحلیل عاشورا منتشر شده است (در زبان فارسی) را دیده و خوانده‌ام. این فهرست، زبده‌ترین آن‌هاست... البته بدین معنا نیست که این آثار بی‌عیب و نقص‌اند یا محتوایشان کاملاً مورد تأیید است. کما‌ آن‌که برخی از آن‌ها در تحلیل با هم تفاوت و تعارض‌هایی دارند. معیاری که من در نظر داشتم، مواجهه‌ی تأمل‌برانگیز و داشتن ایده و نظریه‌ای قابل اعتنا بوده است... این کتاب

محسن حسام مظاهری پژوهشگر و جامعه‌شناس دینی، در کانال تلگرامی خودش نوشت:

این روزها که به‌دلیل شرایط خاص برای بسیاری‌مان حضور در محافل و مجالس عاشورایی میسر نیست، فرصت خوبی است برای مطالعه و تأمل در آن واقعه.
در این بیش از ده سالی که در حوزه‌ی مطالعات عاشورا فعالیت می‌کنم، ادعا نمی‌کنم همه، اما بخش زیادی از مقاتل و نیز کتابها و آثاری که درباره‌ی تاریخ و تحلیل عاشورا منتشر شده است (در زبان فارسی) را دیده و خوانده‌ام. این فهرست، زبده‌ترین آن‌ها به انتخاب من است.
البته بدین معنا نیست که این آثار بی‌عیب و نقص‌اند یا محتوایشان کاملاً مورد تأیید است. کما‌ آن‌که برخی از آن‌ها در تحلیل با هم تفاوت و تعارض‌هایی دارند. معیاری که من در نظر داشتم، مواجهه‌ی تأمل‌برانگیز و داشتن ایده و نظریه‌ای قابل اعتنا بوده است. در شرایطی که اغلب آثاری که درباره‌ی عاشورا نوشته و منتشر می‌شوند و هرساله ده‌ها عنوان به آن‌ها افزوده می‌شود، چیزی جز تکرار مکررات یا مطالب ضعیف و سست نیست، این کتاب‌ها می‌توانند کمک کنند که درباره‌ی عاشورا بیندیشیم.

مقتل الحسین (بازسازی مقتل ابومخنف) / حجت‌الله جودکی

الف ـ تاریخ واقعه:

۱. مقتل الحسین (بازسازی مقتل ابومخنف) / حجت‌الله جودکی / انتشارات خیمه
۲. مقتل سیدالشهدا / محمدهادی یوسفی غروی / اطلاعات
۳. شهادت‌نامه‌ی امام‌حسین / محمد محمدی ری‌شهری و دیگران / دارالحدیث
۴. تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا / مهدی پیشوایی و دیگران / موسسه امام‌خمینی

 پس از پنجاه سال قیام حسین / سیدجعفر شهیدی

ب ـ تحلیل واقعه:

۵. پس از پنجاه سال قیام حسین / سیدجعفر شهیدی / دفتر نشر فرهنگ اسلامی
۶. عاشوراشناسی / محمد اسفندیاری / نشر نی
۷. حقیقت عاشورا / محمد اسفندیاری / نشر نی
۸. تأملی در نهضت عاشورا / رسول جعفریان / نشر علم

حسین وارث آدم حسین بن علی در افق معاصرت

۹. حسین وارث آدم / علی شریعتی / سپیده‌باوران
۱۰. حماسه حسینی / مرتضی مطهری / انتشارات صدرا
۱۱. شهید جاوید / نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی / امید فردا
۱۲. برترین هدف در برترین نهاد / عبدالله علایلی / ترجمه‌ی سیدمحمدمهدی جعفری / اطلاعات

عقلانیت در عاشورا

۱۳. آینه در کربلاست / محمدرضا سنگری / قدیانی
۱۴. فقاهت در عاشورا / محمد سروش محلاتی / میراث اهل قلم
۱۵. عقلانیت در عاشورا / محمد سروش محلاتی / میراث اهل قلم
۱۶. افسون گل سرخ / ابوالقاسم فنایی / نشر نگاه معاصر


این لیست عاشورا

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

تمایل به مبادله و خرید و فروش انگیزه‌های غریزی در انسان‌ها نیست، بلکه صرفاً پدیده‌ای متاخر است که از اروپای قرن 16 آغاز می‌شود... بحران جنگ جهانی اول، رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم نتیجه عدم تعادل بین آرمان بازار و رفاه اجتماعی و ناتوانی هرگونه ضدجنبش اجتماعی، نظیر سوسیالیزم و کمونیزم، برای کاهش تنش‌ها بود... تاریخ انگلیس، از جنبش حصارکشی در قرن شانزدهم تا لغو قانون حمایت از فقرا در 1834، تاریخ کالایی سازی جامعه و طبیعت است... نئولیبرال‌ها و فاشیست‌ها همچنان مشغول آرمانشهر بازارند! ...
سنت حشره‌شناسی در ایران به دانشکده‌های کشاورزی پیوند خورده و خب طبعا بیشتر پژوهشگران به مطالعه حشرات آفت می‌پردازند... جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید: «ما فقط چیزهایی را حفاظت می‌کنیم که می‌شناسیم»... وقتی این ادراک در یک مدیر سازمانی ایجاد شود، بی‌شک برای اتخاذ تصمیمات مهمی مثل سم‌پاشی، درختکاری یا چرای دام، لختی درنگ می‌کند... دولت چین در سال‌های بعد، صدها هزار گنجشک از روسیه وارد کرد!... سازمان محیط زیست، مجوزهای نمونه‌برداری من در ایران را باطل کرد ...
چه باور کنید و چه نکنید، خروج از بحران‌های ملی نیز به همان نظم و انضباطی نیاز دارند که برای خروج از بحران‌های شخصی نیاز است... چه شما در بحران میانسالی یا در بحران شغلی گرفتار شده باشید و چه کشور شما با کودتا توسط نظامیان تصرف شده باشد؛ اصول برای یافتن راه‌حل خروج از بحران و حرکت روبه جلو یکسان است... ملت‌ها برای خروج از تمامی آن بحران‌ها مجبور بودند که ابتدا در مورد وضعیت کنونی‌شان صادق باشند، سپس مسئولیت‌ها را بپذیرند و در نهایت محدودیت‌های‌شان را کنار بزنند تا خود را نجات دهند ...
در ایران، شهروندان درجه یک و دو و سه داریم: شهرنشینان، روستانشینان و اقلیت‌ها؛ ما باید ملت بشویم... اگر روستاییان مشکل داشته باشند یا فقیر باشند؛ به شهر که می‌روند، همه مشکلات را با خود خواهند برد... رشدِ روستای من، رشدِ بخش ماست و رشدِ شهرستانِ ما رشد استان و کشور است... روستاییان رأی می‌دهند، اهمیت جدولی و آماری دارند اهمیت تولیدی ندارند! رأی هم که دادند بعدش با بسته‌های معیشتی کمکشان می‌کنیم ولی خودشان اگر بخواهند مولد باشند، کاری نمی‌شود کرد... اگر کسی در روستا بماند مفهوم باختن را متوجه ...
تراژدی روایت انسان‌هایی است که به خواسته‌هایشان نرسیده‌اند، اما داستان همه‌ی آنهایی که به خواسته‌هایشان نرسیده‌اند، تراژیک به نظر نمی‌آید... امکان دست نیافتن به خواسته‌هامان را همیشه چونان سایه‌ای، پشت سر خویش داریم... محرومیت ما را به تصور و خیال وا می‌دارد و ما بیشتر از آن که در مورد تجربیاتی که داشته‌ایم بدانیم از تجربیات نداشته‌ی خود می‌دانیم... دانای کل بودن، دشمن و تباه‌کننده‌ی رضایتمندی است ...