«سه زن توانمند» [Three Strong Women یا Trois femmes puissantes] را می‌توان شاخص‌ترین اثر ماری اندیای [Marie NDiaye] نویسنده فرانسوی سنگالی‌تبار به شمار آورد. این رمان در سال 2009 معتبرترین جایزه فرانسه یعنی گنکور را از آنِ ماری اندیای به‌عنوان نخستین زن سیاه‌پوست کرد. پیش از این نیز اندیای با رمان «رزی کارپ» جایزه معتبر فمینا را در سال 2001 دریافت کرده بود. اندیای برای رمان «لادیوین» هم در سال 2016 به مرحله نهایی جایزه بوکر بین‌المللی و جایزه ادبی دابلین راه یافت.

سه زن توانمند [Three Strong Women یا Trois femmes puissantes]  ماری اندیای [Marie NDiaye]

«سه زن توانمند» موجب شهرت بین‌المللی ماری اندیای شد. رمان پس از ترجمه به زبان‌های دیگر، مورد توجه نشریات مختلفی قرار گرفت. از جمله: گاردین، ماری اندیای را یکی از شورانگیزترین نویسندگان فرانسه برشمرد و تایمز «سه زن توانمند» را رمانی زیبا توصیف کرد و نوشت: «سبک نویسندگی اندیای به‌‌طور فوق‌العاده‌ای مقتدرانه است.» لوموند، ماری اندیای را با ویژگی‌های زیبایی کلام، قوه‌ شگرف الهام‌بخشی، و مهارت داستان‌سرایی‌‌ به‌عنوان یکی از مهمترین شخصیت‌های ادبیات فرانسه معرفی کرد.

«سه زن توانمند» کتابی است درباره خیانت ـ خیانتی که از خودمان گرفته تا دیگران به‌طور یکسانی صورت می‌گیرد. ـ همان‌قدر که به بررسی فراموشی می‌پردازد، یا به‌‌طور موشکافانه‌ای، به بی‌میلی ما در به یادآوری و تلاش دردناکی که برای پنهان‌سازی به خرج می‌دهیم نیز می‌پردازد. به‌طور خلاصه، داستان‌ها ـ و دروغ‌هایی ـ به خودمان و دیگران می‌گوییم تا زندگی را سپری کنیم. سرسختی هرکدام از این زن‌ها در مبارزه برای پیروزی بر دروغ‌ها و ایستادگی در برابر مردانی که آنها را زیر سلطه خود قرار می‌دهند و به‌ایشان خیانت می‌کنند، عمداً یا سهواً پایه و اساس قدرت‌شان است.

کتاب این‌گونه آغاز می‌شود: «و کسی به پیشواز آمد یا بی‌هدف بر ایوان خانه بزرگ بتنی ظاهر شد، در تراکم نور ناگهانی بسیار شدیدی که انگار در بدن پوشیده در لباس روشنش تولید می‌شد و بر خودش می‌پاشید؛ درباره این مردی که کوتاه‌قد و سنگین آنجا ایستاده بود و مانند مهتابی نئونی، نور سفید می‌پراکند، نورا بی‌درنگ به خود گفت: از آن غرور، قدوقامت و جوانی‌ای که در گذشته به‌طور اسرارآمیزی آنقدر پایدار بود که ابدی به نظرش می‌رسید، برای این مرد ایستاده بر آستانه خانه بزرگش، چیزی باقی نمانده است.

درحالی‌که دست‌هایش چلیپا روی شکم و سرش به سویی خمیده شده، ایستاده بود؛ و سرش خاکستری بود و شکمش، روی کمربند شلوار کرم‌رنگ، زیر پیراهن سفیدش، برآمده و شل بود. نورا به خود گفت: آنجا است، در هاله نورانی سردی که بی‌تردید از شاخه‌های گل مور افراشته در باغ بر ایوان خانه باشکوه می‌ریخت، از میان نرده‌ها با نگاهی خیره به در ورودی به خانه نزدیک شده و ندیده بود که در، برای گذر پدرش باز شده بود؛ با همه اینها، حالا در انتهای روز، این مرد درخشان و سرافکنده در برابرش پدیدار شده بود، که گویی ضربه پتک غول‌آسایی بر سرش، اندازه‌های متناسبی را که نورا به یاد می‌آورد، به اندازه‌های مردی درشت‌اندام و بدون گردن، با پاهای سنگین و کوتاه کاهش داده بود.»

«سه زن توامند» آنطور که از نامش پیداست، شامل روایت مستقل سه زن است: نورا، فانتا، کادی، که هر یک به شیوه خود، سرنوشت را میان فرانسه و سنگال(شهر داکار) پی می‌گیرد و با وجود همه ترس‌ها و تردیدها و نگرانی‌ها، در برابر آنچه شرایط تحقیرآمیز زندگی بر آنها تحمیل می‌کند، برای حفظ شرافتشان می‌جنگند.

در داستان اول، پدر نورا که نورا و خواهرش را رها کرده و با دزیدن برادر کوچشان به سنگال گریخته، پس از سال‌ها نورا را که حالا بدون حمایت او وکیل موفقی شده به این کشور فرامی‌خواند تا از برادر متهم به قتلش دفاع کند.

داستان دوم، قصه فانتا است، با این پرسش که اشتباه همسرش رودی چه بوده که زندگی‌شان این‌چنین از هم گسیخته شده است. سومین داستان هم روایت سرنوشت پرفرازونشیب کادی است. بیوه نازایی که پس از مرگ همسر از خانواده شوهر رانده و مجبور می‌شود در نزدیکی یکی از اقوام به‌نام فانتا(که در داستان قبلی استاد ادبیات است) برود و مهاجرتش ماه‌ها و شاید سال‌ها طول می‌کشد.

کادی در داستان اول خدمتکار خانه پدر نورا است. این شخصیت پیوند‌دهنده این سه داستان است. اما نقطه اشتراک هر سه داستان، مهاجرت است: سه زن با سه سرنوشت متفاوت از قصه‌ای که این روزها سرخط خبرهای رسانه‌های جهان است: پناهنده‌ها و مهاجرها.

آنچه ماری اندیای ورای سرنوشت این سه زن مهاجر، نشان می‌دهد، حکایت رنج تمام زنان توانمندی است که در دنیای نابرابری‌ها، برای حفظ شرافت انسانی و برای بهترزیستن، دست از تلاش برنمی‌دارند. آنطور که ماری اندیای خود می‌گوید: «هسته متشکله هر سه زن داستان بسیار قوی و فناناپذیر است و همین امر از آنها سه زن توانمند می‌سازد؛ گرچه به لحاظ اجتماعی و حرفه‌ای از هیچ قدرتی برخوردار نیستند.»

آرمان ملی

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

نگاه تاریخی به جوامع اسلامی و تجربه زیسته آنها نشان می‌دهد که آنچه رخ داد با این احکام متفاوت بود. اهل جزیه، در عمل، توانستند پرستشگاه‌های خود را بسازند و به احکام سختگیرانه در لباس توجه چندانی نکنند. همچنین، آنان مناظره‌های بسیاری با متفکران مسلمان داشتند و کتاب‌هایی درباره حقانیت و محاسن آیین خود نوشتند که گرچه تبلیغ رسمی دین نبود، از محدودیت‌های تعیین‌شده فقها فراتر می‌رفت ...
داستان خانواده شش‌نفره اورخانی‌... اورهان، فرزند محبوب پدر است‌ چون در باورهای فردی و اخلاق بیشتر از همه‌ شبیه‌ اوست‌... او نمی‌تواند عاشق‌ شود و بچه‌ داشته‌ باشد. رابطه‌ مادر با او زیاد خوب نیست‌ و از لطف‌ و محبت‌ مادر بهره‌ای ندارد. بخش‌ عمده عشق‌ مادر، از کودکی‌ وقف‌ آیدین‌ می‌شده، باقی‌مانده آن هم‌ به‌ آیدا (تنها دختر) و یوسف‌ (بزرگ‌‌ترین‌ برادر) می‌رسیده است‌. اورهان به‌ ظاهرِ آیدین‌ و اینکه‌ دخترها از او خوش‌شان می‌آید هم‌ غبطه‌ می‌خورد، بنابراین‌ سعی‌ می‌کند از قدرت پدر استفاده کند تا ند ...
پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...