• 15 خرداد 1402

    مروری-بر-دین-در-ترازوی-اخلاق-محمدامیر-قدوسی

    اخلاق از حیث زبان‌شناسی، وجودشناسی، روان‌شناسی و عقلانیت مستقل از دین است... اخلاقی بودن خدا، کیفیت تشریع و قانون‌گذاری او را مهار می‌کند... نزاع اخلاق دینی و اخلاق سکولار، صرفاً در آن است که اولی ناظر آرمانی را خدا دانسته و دومی (در اکثر قرائت‌ها) ناظر آرمانی را انسان عاقل... چنانچه استنباط فقیهی از احکام شرعی، مستلزم وجود حکم یا احکام شرعی ضداخلاقی باشد، قطعاً او در استنباط خود خطا کرده... در اخلاق اجتماعی برخلاف اخلاق فردی، این پیامدهای رفتارها هستند که اهمیت اخلاقی دارند و نه نیت مرتکبان ...

Loading
نویسنده با زیست جهان فکری بنیادگرایان و طرفداران فقه رایج، در هر دو شاخه سنتی و انقلابی/مصلحتی آن کاملاً آشنا و در تقریر روایت‌های آنان، امانتدار است... فقیهان موظفند تا فتاوای فقهی خود را با محک اخلاق بسنجند... میزان اعتبار دانش‌های انسان عصر جدید غالباً ظنی ست و نه یقینی و گستره زمانی اعتبار آنها نیز غالباً تا اطلاع ثانوی‌ست و نه لزوماً ابدی و همیشگی... پارادایمی که رابطه میان خداوند و بندگان را همان رابطه مولی/ارباب و عبد/ برده تلقی می‌کند، پارادایمی منسوخ است که تغییر آن ضروری است ...
در حال بارگزاری ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...