یکی از ناب‌ترین روایات ادبی هنری از واقعه کربلا ... ترجمه مقتلی مشهور به نام «مثیر الاحزان»... متن سخنان و خطبههای امام حسین(ع) از آغاز حرکت از مدینه تا هنگام شهادت... تحقیقی درباره اربعین سیدالشهدا... تاثیر این نهضت بر جنبش‌های و حرکت‌های اسلامی... راجع به وظایف اهل منبر: اخلاص یعنی خلوص نیت که شرط اول گوینده و خطیب است و پایه دوم که صدق و راستی است ... دفتر شعری در قالب قصیده و غزل ...
اشک روان بر امیر کاروان : جعفربن‌حسین شوشتری . مترجم: محمدحسین شهرستانی . دارالکتاب
شیخ جعفر شوشتری با دو کتاب ارزنده خود در تکیه محرم حسین علیه السلام و یارانش، شرکت کرده است. یکی‌اش همین اثر است که اسم اصلی‌اش "خصائص الحسینیه و مزایا السید المظلوم دمع العین علی خصائص الحسین علیه السلام" است. این کتاب ارزنده در دوازده فصل سامان یافته است: ویژگی‌های امام حسین(ع) در عوالم وجود، ویژگی‌های اخلاقی امام حسین(ع) در روز عاشورا، رابطه امام حسین(ع) با جد بزرگوارش، الطاف خاص الهی بر امام حسین، مناجات‌های امام حسین، خصایص زیارت امام حسین، پیوند خاص امام حسین(ع) با قرآن، پیوند خاص امام حسین(ع) با خانه خدا، پیوند امام حسین(ع) با فرشتگان، امام حسین(ع) آیینه تمام‌نمای جد بزرگوارش و امام حسین(ع) در ادب فارسی.
کتاب دیگری هم از این مرد متقّی منتشر شده است با عنوان: مواعظ (نشر: مومنین) شامل چهارده سخنرانی پر سوز مرحوم شوشتری در ماه محرم.
امام حسین(ع) شهید فرهنگ پیشرو انسانیت : علامه محمدتقی جعفری‌تبریزی . تهیه وتنظیم: سیدعلی جعفری . موسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری
مطالب کتاب در اصل دست نوشته‌ها و متن سخنرانی‌های استاد مرحوم آیت الله محمدتقی جعفری درباره سیدالشهداست که مباحثی از این دست را شامل می‌شود: امام حسین(ع) شهید فرهنگ پیشرو انسانیت، شهادت و ابعاد آن، اصول پنج گانه مربوط به قدرت و حق و باطل، دو رکن اساسی شخصیت‌های سازنده فرهنگ پیشرو انسانیت، معاویه کیست و کارنامه او چیست، اهداف و انگیزه‌های قیام حسین بن علی، آیا امام حسین(ع) می‌دانست که در این قیام شهید می‌شود و قانون حسینی.
پانصد و چهل داستان از معجزات و کرامات امام حسین(ع) : عباس عزیزی . نشر سلسله
عنوان کتاب اینقدر روشن هست که نیازی به توضیح واضحات نیست. ولی یکی از خصوصیت‌های آثار عباس عزیزی سادگی بیان و روایت است. تدوینگری که با تشخیص مناسبی از ذوق مخاطبان آثار مذهبی کتاب‌هایی همه فهم را با رعایت استحکام و اتقان جمع می‌کند. فضایل و سیره امام حسین(ع) در کلام بزرگان هم کتاب دیگری از ایشان با موضوع امام حسین(ع) است که از سوی انتشارات صلات روانه بازار نشر شده است.
پدر، عشق و پسر : سید مهدی شجاعی . کتاب نیستان . کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
در کنار ترجمه ادبی زیارت ماندگار عاشورا و آفتاب در حجاب، این کتاب سید مهدی شجاعی به عنوان یکی از ناب‌ترین روایات ادبی هنری از واقعه کربلا، بسیار خواندنی است. علی اکبر(س) در بیان نمادینی از سوی مرکب راهوارش برای لیلی از اتفاقاتی که برای فرزندش افتاده حکایت جانسوزی را روضه‌خوانی می‌کند. شجاعی این کتاب را ظاهرا برای مخاطبان کودک و نوجوان کانون پرورش فکری نوشته است ولی در واقع پدر عشق و پسر داستان عاشقانه‌ای است که سن و سال نمی‌شناسد. شجاعی برای این کتاب 84 صفحه‌ای از سی و شش مقتل معتبر و درجه اول استفاده کرده است!
پس از پنجاه سال، پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین : سید جعفر شهیدی . دفتر نشر فرهنگ اسلامی
در این کتاب نویسنده بر آن است تا وقایع تاریخی مربوط به قیام امام حسین(ع) را از زمان ظهور اسلام تا پس از شهادت ذیل موضوعات گوناگون شرح و بررسی کند. برخی از موضوعات کتاب بدین قرار است: ظهور اسلام در مکه، مسلمانان صدر اسلام، وقایع تاریخی، تازه مسلمانان، حکومت عثمانی، وضعیت اجتماعی مسلمانان، مرگ معاویه و حکومت یزید، حرکت امام از مکه به عراق، واقعه کربلا و اتفاقات بعد از آن همچون قتل مختار و آشوب درعراق.
تاملی در نهضت عاشورا : رسول جعفریان . انصاریان
کتاب حاضر پژوهشی 384 صفحه‌ای درباره چگونگی شکل‌گیری، تبعات، تحریفات و شعائر نهضت عاشورا است. نویسنده در آغاز متون کهن تاریخی مربوط به این نهضت را معرفی می‌کند. در اثنای کتاب زمینه‌های قیام کربلا، اربعین امام حسین، حکمت شهادت امام حسین و آغاز نهضت امام حسین بررسی شده است. در پایان کتاب نیز پس از مروری بر کتاب "کامل الزیارات ابن قولویه"، بستر تاریخی عزادارای، تحریفات شعایر عاشورا و کتاب "روضة الشهدا "نوشته ملاحسین کاشفی نیز نقد و تحلیل شده است.
تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهدا : آیت الله سید محمد علی قاضی طباطبائی . وزارت ارشاد اسلامی
شهید قاضی طباطبائی همان شهید مظلوم محراب نمازجمعه است. استاد مسلم فقه و اصول، محقق بی پیرایه در حوزه تاریخ اسلام و یار صدیق امام راحل. این کتاب بعد از شهادت ایشان به همت موسسه فرهنگی شهید قاضی طباطبائی در تیراژی متوسط روانه بازار نشر شد که به علت ناب بودن موضوع مورد بحث و انشای عالی آقای قاضی به شدت مورد استقبال قرار گرفت و بعد از مدتی نایاب شد. اخیرا این اثر حسینی با انتخاب به جای مرکز نشر وزارت ارشاد مجددا چاپ و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
ترکیب‌بند مولانا محتشم کاشانی : علی بن احمد محتشم : خطاطان: عبدالمجید طالقانی، غلامحسین امیرخانی . انجمن خوشنویسان ایران
محتشم با یک شاهکار مخلصانه ماندگارترین شعر عاشورایی تا امروز را سروده است و چه انتخاب قشنگی است مویه‌های عاشورایی این مرد کاشانی برای سپردن به پیچ و خم خط نستعلیق!
کار استاد غلامحسین امیرخانی را اگر دیده باشید حتما تصدیق می‌فرمایید که نیازی به تعریف و تمجید ما ندارد. حتی توضیح دادن درباره‌اش هم کار دشواری است.
چهل روز عاشقانه : محمدرضا سنگری . کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
این کتاب درباره وقایع و رویدادهای پس از شهادت امام حسین(ع) و یارانش تا اربعین آن حضرت نگاشته است. دکتر سنگری در این کتاب ضمن بیان شداید و مصایب وارده بر خاندان مظلوم حضرت سیدالشهدا ـ طی این چهل روز ـ زبان حال هر یک از بازماندگان نهضت عاشورا را بیان کرده است. نمونه‌ای از مطالب کتاب به این قرار است: کربلا بازگشته است؛ به شوق تماشای زیبایی، زیبایی دشتی که چهل روز پیش گل‌های پر پر خدا آن را آذین بسته بود. با هیمنه و شکیب آمده است به تماشای زیبایی؛ زیبایی حسین، زیبایی خیره‌کننده خنجری کوچک که سه شاخه تیر، سه چشمه سرخ از سپیدای آن گشود. بازگشته است. پس از چهل روز تازیانه، همراهی با سری بر نیزه، شماتت و شادی دشمن. پس از اربعین فراق، پس از هجران هستی سوز حسین. چهل روز پیش، زیباترین صحنه جهان، اثر هنرمندانه‌ترین نقاش خدا در مقابل نگاهش نشسته بود.
این استاد دانشگاه کتاب دیگری نیز دارد به نام سلام موعود (نشر: یاقوت) که ترجمه و بیانی توصیفی از زیارت عجیب ناحیه مقدسه است.
حسین وارث آدم : علی شریعتی . نشر قلم
این کتاب سند جاودانه این ادعا است که حتی اگر فارغ‌التحصیل جامعه شناسی از فرانسه هم باشی باز می‌توانی برای حسین روضه خوانی کنی! البته اگر ادبیاتت به خوبی این دکتر مشهدی باشد.
حماسه حسینی (یادداشتها و سخنرانیها) : استاد شهید مرتضی مطهری . صدرا
کتاب درباره تحریفات در واقعه تاریخی کربلا است در چهار فصل: فصل اول در اطراف معنی تحریف و انواع تحریفاتی که در دنیا وجود دارد و اشاره به اینکه انواع تحریفات در حادثه تاریخی عاشورا واقع شده است. فصل دوم درباره عوامل تحریف است، یعنی بطور کلی در قضایای دنیا که تحریف صورت می‌گیرد، به چه علت صورت می‌گیرد. مخصوصا در نقل حادثه کربلا چه عواملی دخالت داشته است. فصل سوم عبارت است از توضیحی درباره تحریفاتی که در همین داستان و واقعه تاریخی صورت گرفته است. فصل چهارم در اطراف وظائف ما اعم از علما و توده مسلمانان.
خورشید از پشت خیزران : احمد عزیزی . سروش
احمد عزیزی علاوه بر شعر در نثر قلم فوق العاده‌ای دارد. حتی بعضی از شنیده‌ها حاکی از این است که متن‌های ادبی او بیش از شعرهاش طرفدار دارد. خورشید پشت خیزران روایت ادبی واقعه دهمین روز محرم است. همین.
در کربلا چه گذشت : شیخ عباس قمی . مترجم: محمدباقر کمره‌ای . مسجد مقدس جمکران
در کتاب حاضر که ترجمه نفس المهموم است، مطالبی درباره کرامات، سیره و فداکاری‌های حضرت سیدالشهدا امام حسین(ع) به زبان عربی نگارش یافته است. این مطالب با استناد به 193منبع اهل تسنن و تشیع (نظیر: الکامل، تاریخ طبری، اصول کافی، علل الشرایع، شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید، دلائل الامامه طبری، تاریخ خلفا سیوطی و بحارالانوار) تدوین گردیده است. عناوین پاره‌ای از فصول عبارتند از: مناقب و ثواب گریه بر امام حسین، ماجرای بیعت خواستن یزید از امام حسین(ع) و هجرت آن حضرت از مدینه به مکه، وقایع پیش از شهادت در صحرای کربلا، ظهر عاشورا، وقایع پس از شهادت و خطبههای حضرت زینب کبری و امام سجاد (علیهما صلوات الله) در بخش پایانی کتاب هم درباره جزئیات قیام و خروج توابین و سپاهیان مختار سخن گفته شده است.
در سوگ امیر آزادی : جعفربن‌محمد ابن‌نما . مترجم: علی کرمی . حاذق
این کتاب ترجمه مقتلی مشهور به نام «مثیر الاحزان» است. مقتلی که گذار هر محقق عاشورا پژوهی خواه نا خواه و لاجرم به آن می‌افتد. علی کرمی هم مترجم تونایی است که بسیاری از علما دوست دارند ترجمه کتاب‌هایشان به فارسی توسط او انجام شود. از جمله: آیت الله سید محمد کاظم قزوینی صاحب مجموعه کتابهای اهل البیت من المهد الی اللحد.
روز واقعه یا مقتل مقرم : عبدالرزاق موسوی مقرم . مترجم: محمدرضا عزیزاللهی‌کرمانی . دفتر نشر نوید اسلام
یکی از کتابهای مرجعی که برای همه ما قابل رجوع و استفاده است، مجوعه آثار مرحوم موسوی مقرّم است. از بس که ساده و همه فهم است! بخشی از موضوعات مورد اشاره در این کتاب عبارت است از: ورود به کربلا، قیام مسلم، حرکت به سوی عراق، سخنرانی ابن زیاد، شب عاشورا، شهادت اهل بیت، شهادت عباس(ع)، حوادث بعد از شهادت، کوچ از کربلا، گفت و گوی یزید با امام سجاد(ع) و خطبه حضرت زینب(س).
سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا : محمدصادق نجمی . بوستان کتاب قم
شنیده‌اید که اباعبدالله در طول هجرت خود از مدینه به کربلا در منازل و مواقف مختلف برای همراهان و مردم هر منطقه خطبههای مهمی خوانده‌اند؟ در این کتاب نگارنده کوشیده است متن سخنان امام حسین(ع) را از آغاز حرکت از مدینه تا هنگام شهادت به ترتیبی که آن حضرت در مناسبت‌های مختلف ایراد کرده ثبت نماید. در این اثر محققانه مولف ضمن استفاده از تمامی مقاتل و مسانید معتبر علاوه بر متن عربی سخنان حضرت حسین(علیه افضل صلوات الله) توضیح لغات، ترجمه و شرح متن سخنرانی درج گردیده است.
سیدالشهداء : عبدالحسین دستغیب . جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
این کتاب را مداحان خیلی خوب می‌شناسند. کتاب مشحون از روایات و کراماتی است که از سیدالشهدا نقل شده است. شما می‌توانید مطمئن باشید که اگر این سید بزرگوار و شهید محراب کتابی داشته باشد در تمام لیست‌های پیشنهادی ما هم هست.
شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی : عبدالله جوادی‌آملی . اسراء
کتاب حاضر طی دو بخش سامان یافته است. بخش نخست شامل کلیاتی در خصوص زندگی، سیره، فضایل و کرامات حسین بن علی است و بخش دوم به وقایع و حوادث نهضت عاشورای حسینی اختصاص یافته است. نگارنده در بخش دوم علل و انگیزه‌های برپایی این نهضت، همچنین تاثیر این نهضت بر جنبش‌های و حرکت‌های اسلامی پس از آن را شرح داده است. ایشان علاوه بر آن جنبه‌های عقلانی این نهضت را به اجمال بررسی کرده است.
عاشورا، مظلومیتی مضاعف : محمدرضا حکیمی . دلیل ما
یک کتاب پالتویی جمع و جور که نگارش جالب محمدرضا حکیمی باعث شد یکی از گزینه‌های پیشنهادی این لیست ما باشد. البته اگر کسی خواست کتاب در شت تری از این محقق نام آشنا بخواند گزینه پیشنهادی ما قیام جاودانه است.
فتح خون، روایت محرم : شهید سید مرتضی آوینی . نشر ساقی
کنار نام کتاب نوشته اند روایت محرم. روایتی از قلم سید شهیدان اهل قلم. هشتمین کتاب از مجموعه آثار شهید آوینی است که در محرم سال 1366 نوشته شده است. ده فصل تکان‌دهنده در صد و سی و سه صفحه. تک جمله‌هایی که از روضه‌خوانیهای عاشورایی سید مرتضی خوانده‌ای یا شنیده‌ای همه از این کتاب است.
فرهنگ سخنان امام حسین : محمد دشتی . موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین
کتاب حاضر جلد ششم از "نهج الحیاة" است که طی آن سخنان و احادیث حضرت حسین بن علی (علیه السلام) به ترتیب الفبای موضوع تدوین شده است. نگارنده ذیل موضوعاتی چون: آزادی، عزت، بخشندگی، بزرگواری، تواضع، جهاد، شجاعت و یاری طلبیدن، آن دسته از سخنان حضرت را که در ارتباط با موضوعات یاد شده است را با ترجمه و توضیح مختصر گرد آورده است. یک کار مرجع و کتابخانه‌ای از مرحوم محقق علی دشتی و موسسه فعال و پویای امیرالمؤمنین.
لؤلؤ و مرجان : حسین بن محمد تقی نوری . مطبوعات دینی
حاج میرزا حسین نوری اعلی الله مقامه استاد مرحوم حاج شیخ عباس قمی است. محدث است ولی در فن خودش فوق العاده متبحّر است. عجیب متبحّر است. در این کتاب راجع به وظایف اهل منبر سخن گفته است: یک فصل در اخلاص یعنی خلوص نیت که شرط اول گوینده و خطیب واعظ روضه خوان خلوص نیت است که وقتی منبر روضه می‌خواند به طمع پول نباشد به طمع دیگری نباشد و چقدر عالی در این موضوع بحث کرده است. پایه دوم صدق و راستی است. من خیال نمی‌کنم در هیچ کتابی درباره دروغ به طور کلی به اندازه ای که در این کتاب بحث شده است بحث شده باشد. چنین کتابی شاید در دنیا وجود نداشته باشد. عجیب این مرد تبحّر به خرج داده است! [تمجید احیاگرانه شهید مطهری از این کتاب. حماسه حسینی صفحه 64]
مقتل الحسین(ع) نهضت انسانها : حسن ژولیده نیشابوری . رود
دفتر شعری است از مدایح و مراثی چهارده معصوم(علیهم صلوات الله) که در قالب قصیده و غزل به رشته نظم درآمده است. بسیاری از اشعار ژولیده نیشابوری را در هیئات و تکایا زمزمه کرده‌ای بدون اینکه بدانی برای کیست!
مقتل الحسین الخوارزمی : موفق بن احمد اخطب خوارزم . مترجم: سیدمحمد تیجانی سماوی . انوارالهدی
در جلد اول ذیل دوازده فصل: فضایل و کرامات پیامبران الهی، فاطمه بنت اسد، علی(ع)، پیامبر اعظم(ص)، امام حسن و حسین(علیهم السلام) و ماجرای خروج امام حسین(ع) از مکه و هجرت او به سوی کوفه و واقعه عاشورا تشریح شده است. در جلد دوم نیز ذیل چهار فصل اصلی به عقوبت قاتلان، فضایل زیارت قبر امام حسین(ع) و نحوه انتقام مختار از قاتلان آن حضرت اختصاص دارد. این اثر به زبان عربی تحریر شده است و با تلاش ارزنده دکتر تیجانی به فارسی برگردانده شده است.
مناسک کربلا؛ هشتاد نکته در آداب زیارت حضرت سیدالشهدا : عبدالحسین امینی . مترجم : محمدحسین صفاخواه و عبدالحسین طالعی . آمه
مولف کتاب همان علامه امینی صاحب کتاب ماندگار الغدیر است. در زندگی‌نامه این عالم وارسته مکررا نقل شده است که زیارت شب جمعه‌ی کربلایش ترک نمی‌شده است. زیارت پیاده یکی از مناسک مستحبّه زیارت حضرت حسین علیه السلام است.
منظومه عشق ارغوانی (رجزهای واقعه کربلا) : مترجم: علیرضا میرزامحمد . دفتر مطالعات‌اسلامی بنیاد بعثت
در این کتاب مجموعه رجزهای یاران امام حسین(ع)، نیز رجزهای سپاهیان کفر و الحاد در روز عاشورا را می‌خوانی! ذیل هر رجز، توضیحات مختصری همراه با ترجمه فارسی آن درج شده است.
نخستین گزارش مستند از نهضت عاشورا : لوط بن یحیی ابی‌مخنف . مترجم: جواد سلیمانی . موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
این کتاب در اصل متن عربی و ترجمه فارسی کتاب وقعة الطّفّ یا مقتل الحسین ابومخنف است. اعتبار این مقتل به چند چیز است: یک. نزدیک بودن زمان نگارش به واقعه کربلا(درگذشته به سال 157 هجری قمری) دو. شیعه بودن این مورخ و سه. مورد وثوق و استناد بین شیعه و سنی.
آسمان خون گریه کن! : جعفر ابراهیمی . نقاش: پرویز اقبالی . کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
در این کتاب حماسه کربلا و شهادت امام حسین(ع) و یارانش با بیانی نوجوان پسند به همراه تصاویر مرتبط، برای گروه سنی د و ه در با این عناوین روایت شده است: حسین در راه است، شهادت مسلم و هانی، شهادت طفلان مسلم، حرکت حسین(ع) به سوی کوفه، زمین کربلا، شب عاشورا، شام غریبان، در قصر یزید، عاقبت نیکان و پاکان و سرانجام ستمکاران و ناپاکان و شعر شام عاشورا. نمی‌شود که لیست تخصصی برای امام حسین(ع) داشته باشیم و به یاد بچه شیعه‌های خردسال خودمان نباشیم.
لازم است از کمک‌های استادانه برادرم جناب آقای سید احمد سجادی در تدوین این لیست منتهای تشکر و امتنان را داشته باشم.
