«افسانه بی‌بی‌سی» نوشته تام میلز با ترجمه مسعود میرزایی  منتشر شد.

به گزارش ایرنا، «تام میلز» پژوهشگر و استاد دانشگاه در کتاب «افسانه بی‌بی‌سی»[The BBC: Myth of a Public Service]، می‌کوشد با شواهد مستند و مستدل گره از رازهای بنگاه سخن‌پراکنی بریتانیا بگشاید.

تام میلز/ Tom Mills استاد ۳۸ ساله دانشگاه اَستون (بیرمنگام) انگلیس در کتاب افسانه بی‌بی‌سی کوشیده با استناد به شواهد و مستندات متعدد از جمله اسناد محرمانه دولتی که با مرور زمان از بایگانی خارج شده اند، به خواننده نشان دهد «به رغم ادعاهای فراوان مطرح شده، بی‌بی‌سی نه مستقل است و نه بی‌طرف، چون ساختار و فرهنگ آن عمیقاً برساخته گروه‌های قدرتمند در جامعه بریتانیا است.»

افسانه بی بی سی تام میلزمسعود میرزایی

نویسنده مقدمه خود را با این جمله آغاز می‌کند که «بی‌بی‌سی یکی از مهم‌ترین موسسات سیاسی و فرهنگی بریتانیا و یکی از بانفوذترین و مورد اطمینان ترین سازمان‌های رسانه ای جهان است.» و بی‌درنگ آمار و ارقامی را ارائه می‌کند تا دلیل این اهمیت را توضیح دهد و وقتی از جامعه گسترده مخاطبان این رسانه سخن گفت، ناگاه سوالی را مطرح می کند که شاید مهم‌ترین دلیل نگارش این اثر است: آیا کار ما در اعتماد به بی‌بی‌سی صحیح است؟ آیا بی‌بی‌سی روایت بی‌طرفانه‌ای از آنچه در جهان می‌گذرد، ارائه می‌کند یا اینکه در خدمت منافع و برنامه‌های سیاسی خاصی است؟

میلز در فصول شش‌گانه کتاب با عناوین زیر سایه قدرت، بی‌بی‌سی و سازمان‌های امنیتی؛ یک رابطه رضایتبخش، جنگ و صلح، سیاست، قدرت و جانبداری سیاسی، بنای بروکراسی نئولیبرال، بنگاه عمومی پخش و قدرت بخش خصوصی، و یک بخش نتیجه‌گیری با عنوان دموکراسی و آینده پخش اخبار،  ضمن بررسی تاریخچه و نحوه تاسیس بنگاه سخن‌پراکنی بریتانیا (بی‌بی‌سی) در اوایل قرن بیستم، به ارتباطات پیچیده درون و برون سازمانی این بنگاه از جمله روابط ویژه آن با نهاد سلطنت، دولت و سازمان های اطلاعاتی و امنیتی پرداخته است.

پرفسور دِز فریدمن /Des Freedman  استاد ارتباطات در دانشگاه گُلد اسمیت/ Goldsmiths لندن با ستایش پژوهش های مستند میلز در کتاب افسانه بی‌بی‌سی، می نویسد: کتاب این واقعیت را برای همه ما آشکار می سازد که بی‌بی‌سی نه تنها مامنی برای روزنامه نگاری مستقل نیست، بلکه به شدت به مراکز قدرتی که قرار بوده به عنوان یک رسانه بر آنها نظارت کند، وابسته است.

این کتاب از آن‌جهت که حاوی ارجاعات و یادداشت‌های قابل توجه و مستند است که خوشبختانه در مسیر ترجمه و چاپ حذف نشده، اثری پژوهشی محسوب می‌شود که برای استفاده دانشجویان و پژوهشگران قابل استفاده است. کمبود منابع تحقیقی و مستند به زبان فارسی درباره بی‌بی‌سی همچنین شعاری و سطحی بودن برخی مطالب انتقادی منتشر شده در رسانه ها، افسانه بی‌بی‌سی را به منبعی کم‌نظیر از واقعیات عینی در مورد این بنگاه بزرگ رسانه ای تبدیل کرده است. همچنین در بخش ضمیمه این اثر که به ابتکار مترجم به کتاب افزوده شده است، فهرستی از نام همه مدیران کل بی‌بی‌سی در ۹۲ سال گذشته به‌همراه زمان تصدی سمت مدیرکلی آمده است که با یک نگاه گذرا اطلاعات ارزشمند و خلاصه‌ای را همچون ترکیب جنسیتی در این سمت و ملاحظاتی در مورد دوره مدیریت‌ها در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.

در بخشی از یادداشت میرزایی، مترجم اثر که سال‌ها تجربه فعالیت رسانه‌ای را در کارنامه خود دارد، آمده است: بنگاه بی‌بی‌سی بر اساس منشور سلطنتی تاسیس شده و برای اینکه به اصطلاح یک سازمان مستقل و غیردولتی محسوب شود، در تشکیلات اداری بریتانیا به عنوان یک سازمان «خدمات عمومی» شناخته می‌شود. از ابتدای تاسیس بی‌بی‌سی، همواره گروهی از نخبگان سیاسی و اقتصادی صاحب نفوذ و سیاستمداران وفادار از احزاب اصلی به عنوان شورای حکام، هیات امنا، هیات مدیره (در دوره‌های مختلف این اسامی فرق کرده است) با پیشنهاد دولت و حزب حاکم و با فرامین سلطنتی برای دوره‌های مشخص منصوب شده اند تا ضمن معرفی و انتصاب مدیرکل، راهبردها و سیاست‌های کلان این بنگاه، از جمله نحوه  هزینه کرد منابع را تعیین کنند. این ویژگی ساختاری، کاملاً نشان می‌دهد که بنیان‌های این بنگاه در کجا نهاده شده و استقلال و بی‌طرفی آن تا چه حد می‌تواند واقعی باشد.

افسانه بی‌بی‌سی نخستین بار در سال ۲۰۱۶ از سوی انتشارات وِرسو /Verso به طور همزمان در لندن و نیویورک منتشر و به دلیل استقبال علاقه مندان در همین مدت کوتاه چند بار هم تجدید چاپ شده است. اکنون انتشارات «اندیشه احسان» ترجمه فارسی این کتاب را به قلم مسعود میرزایی در ۳۴۵ صفحه و با شمارگان ۵۰۰  نسخه روانه بازار کتاب کرده است.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:

مشکل اصلی بی‌بی‌سی در طول حیاتش، گستره و میزان نفوذی بوده است که صاحبان منافع و افراد قدرتمند توانسته‌اند در فرهنگ سازمانی و تولیدات آن اعمال کنند. همان‌گونه که «پدی اسکنل» و «دیوید کاردیف» (دو تن از پژوهشگران و اساتید رسانه) اشاره کرده اند؛ در حالی که بی‌بی‌سی در بدو تاسیس، انگیزه کسب سود را به عنوان پایه و اساس حیات سازمانی خود رد کرد، اما در در طول دهه ۱۹۳۰ اعمال فشار سیاستمداران و مقامات دولتی با کمپین‌های سازمان‌یافته مطبوعات راست‌گرا ترکیب شد و توانست به‌طور موثری قابلیت‌ها و ظرفیت‌های دمکراتیک این رسانه را سرکوب کند... کاملاً روشن است که این بنگاه در حال حاضر از منافع قدرتمندانی که بر بخش‌های مختلف جامعه بریتانیا سلطه یافته‌اند، رهایی ندارد و این وابستگی در مقایسه با دهه ۱۹۳۰ بیشتر نیز شده است. (۳۰۶-۳۰۵).

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...