به گزارش ایبنا، کتاب «روز آزادی زن» تاریخ شفاهی اولین راهپیمایی و تظاهرات زنان در جریان انقلاب اسلامی و قیام ۱۷ دی در مشهد است. این اثر با تلاش ملیحه بخشی نژاد، سمیه ذوقی و ندا ترکمن‌چه تحقیق و تدوین شده است. این کتاب «تاریخ شفاهی قیام 17 دی زنان مشهد» را روایت می‌کند و  8 فصل دارد: «رهایی از بند»، «قیام علیه طاغوت»، «کوچه‌های بن‌بست»، «زندان زنان»، «تلاش برای آزادی»، «پژواک صدای زنان»، «ضمائم» و «اسناد و تصاویر».

روز آزادی زن سمیه ذوقی

اهمیت راهپیمایی 17دی زنان مشهد در دل خفقان سیاسی و فرهنگی دوران پهلوی، به اضافه نگرانی برای از دست رفتن اطلاعات در گذشت زمان، باعث شد که بخش تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بررسی پروژه «قیام 17دی 1356 زنان مشهد» را آغاز کند. این کار از شهریور 1394 با مطالعه درباره حرکت و شناسایی افراد شرکت کننده در راهپیمایی شروع شد و با مصاحبه و شناسایی دیگر افراد مرتبط ادامه پیدا کرد.
 
در مقدمه کتاب آمده است: «هر سال هفدهم دی، میدان مجسمه مشهد شاهد جشن کشف حجاب بود؛ زنان و مردان موافق این سیاست در این روز به منظور تجلیل از اقدام رضاخان، گرد هم می‌آمدند و دسته‌گل‌هایی به پای مجسمه او می‌ریختند؛ ۱۷ دی ماه ۱۳۵۶ شمسی هم مثل هر سال، همه چیز برای تجلیل از رضاخان آماده بود و زمستان سرد و ساکت شهر، خیال رژیم را از هر مزاحمی آسوده کرده بود، غافل از آنکه بانوان با حجاب مشهدی در این روز آماده برافروختن شعله تظاهراتی بودند، تا آزادی کامل مردان و زنان ایران از استبداد پهلوی فرو ننشست.»

در ابتدای فصل اول کتاب می‌خوانیم: «اتوبوس آبی‌رنگ شهربانی پیچید توی خیابان عطار و کمی بعد جلوی در بزرگ آهنی زندان زنان نگه داشت. بیست و چند زن چادری و روگرفته یکی‌یکی از اتوبوس پیاده شدند. نگهبان درِ زندان را به رویشان باز کرد. آنها با ترس و دلهره از بین سربازها رد شدند و پا توی حیاط زندان گذاشتند؛ حیاطی بزرگ با دیوارهای آجری رنگ و رو رفته که فضای سرد و خالی زندان را غریب‌تر می‌کرد. خورشید غروب کرده بود و به جز چند زن با سرباز و بلوز و دامن، زندانی دیگری توی محوطه حضور نداشت. بیشتر زندانی‌ها طبقه بالا بودند و اینجا بند عمومی زندان زنان بود.»

فصل سوم «روز آزادی زن» روایت کوچه‌های بن‌بستی است که تظاهرکنندگان پس از راهپیمایی در آنها در پی یافتن محلی برای پناه گرفتن هستند. نسرین بارکهن یکی از تظاهرات کنندگان این چنین روایت می‌کند: «به ما گفته بودند که مواظب باشید و فوری بروید توی کوچه‌ها. از قبل صحبتش بود که آن اطراف کوچه‌های باریک خیلی زیاد است. وقتی آقایان به ما خبر دادند که نیروهای گارد دارند می‌آیند و پراکنده بشوید، ما هرکدام به سمتی رفتیم. البته گاردی‌ها را ما خودمان می‌دیدیم. خود من وقتی‌که فرار کردم، اتفاقا رسیدم به کوچه بن بست. گفتم خیلی خوب! اشکال ندارد و دیگر تمام شد! حتما می‌آیند سراغ من. انتهای کوچه خانه‌ای درش را اصطلاحاً پیش کرده بودند. من در را هل دادم و دیدم باز است. من سراسیمه وارد حیاط شدم.»
 
فصل چهارم به توصیف زنان زندانی می‌پردازد و ترس‌ها، نگرای‌ها و شرایط زنان در زندان را شرح می‌دهد. اقدس حسینیان یکی از تظاهرات کنند،‌از ترس‌های زنان در زندان می‌گوید: «یک عده خیلی ترسیده بودند. مادر و دختری بودند که در راهپیمایی نبودند و الکی دستگیر شده بودند. مادر گریه می‌کرد و می‌گفت اگر شوهرم بفهمد برایم بد می‌شود. دختری دیگری هم بود که اصلا آشنایی باهم نداشتیم. خیلی می‌ترسید و مدام اشک در چشم‌هایش حلقه می‌زد و می‌گفت چه کار کنم؟ می‌گفتم کاری است که شده دیگر! تو برای تظاهرات نیامدی. همه‌اش به زبان می‌آوردم که تو برای تظاهرات نیامدی، از حرم می‌رفتی خانه، گرفتندت. کسی کاری نمی‌تواند بکند.»

فصل هفتم با عنوان ضمیمه نخست کتاب، به معرفی راویان کتاب می‌پردازد؛ عصمت آزادتیرگان، فاطمه اسدزاده، فاطمه امیرخانی، زهرا اشکیل، حمید پارسانیا، مرتضی توکل، علی‎اکبر توکلی، علی‌اکبر جاودانی، جواد چشمه‌نور، اقدس حسینیان، مسعود خادم‌رضاییان، معصومه خزایی، محمدحسن راستگو، فاطمه سبحانی، حوریه شاهرودیان، عصمت شریعتی، معصومه صفاریان (شیرازیانی)، علی عدالتی‌مجد، محمدعلی عدنی، مریم فرودی، زهره فریبرزی، فاطمه فکور یحیایی، حشمت گازیچی‌مشهدی، کاظم مادرشاهیان، فرشته محدث‌کسایی، لیلا مروتی تکانلو، شمس‌الملوک مصطفوی، هادی مقدس، صدیقه مقدسی، مجید نیری، مرتضی نیلی و فرشته یوسف‌نژاد. فصل هشتم کتاب نیز دارای اسناد و تصاویری مرتبط با موضوع کتاب است.

کتاب «روز آزادی زن» به پژوهشگری ملیحه بخشی نژاد، سمیه ذوقی و ندا ترکمن‌چه، در 184 صفحه، با شمارگان هزار نسخه، با قیمت 18هزارتومان از سوی انتشارات راه یار روانه بازار نشر شد.

................ هر روز با کتاب ...............

تغییر آیین داده و احساس می‌کند در میان اعتقادات مذهبی جدیدش حبس شده‌ است. با افراد دیگری که تغییر مذهب داده‌اند ملاقات می‌کند و متوجه می‌شود که آنها نه مثل گوسفند کودن هستند، نه پخمه و نه مثل خانم هاگ که مذهبش تماما انگیزه‌ مادی دارد نفرت‌انگیز... صدا اصرار دارد که او و هرکسی که او می‌شناسد خیالی هستند... آیا ما همگی دیوانگان مبادی آدابی هستیم که با جنون دیگران مدارا می‌کنیم؟... بیش از هر چیز کتابی است درباره اینکه کتاب‌ها چه می‌کنند، درباره زبان و اینکه ما چطور از آن استفاده می‌کنیم ...
پسرک کفاشی که مشغول برق انداختن کفش‌های جوزف کندی بود گفت قصد دارد سهام بخرد. کندی به سرعت دریافت که حباب بازار سهام در آستانه ترکیدن است و با پیش‌بینی سقوط بازار، بی‌درنگ تمام سهامش را فروخت... در مقابلِ دنیای روان و دلچسب داستان‌سرایی برای اقتصاد اما، ادبیات خشک و بی‌روحی قرار دارد که درک آن از حوصله مردم خارج است... هراری معتقد است داستان‌سرایی موفق «میلیون‌ها غریبه را قادر می‌کند با یکدیگر همکاری و در جهت اهداف مشترک کار کنند»... اقتصاددانان باید داستان‌های علمی-تخیلی بخوانند ...
خاطرات برده‌ای به نام جرج واشینگتن سیاه، نامی طعنه‌آمیز که به زخم چرکین اسطوره‌های آمریکایی انگشت می‌گذارد... این مهمان عجیب، تیچ نام دارد و شخصیت اصلی زندگی واش و راز ماندگار رمان ادوگیان می‌شود... از «گنبدهای برفی بزرگ» در قطب شمال گرفته تا خیابان‌های تفتیده مراکش... تیچ، واش را با طیف کاملی از اکتشافات و اختراعات آشنا می‌کند که دانش و تجارت بشر را متحول می‌کند، از روش‌های پیشین غواصی با دستگاه اکسیژن گرفته تا روش‌های اعجاب‌آور ثبت تصاویر ...
به قول هلدرلین، اقامت انسان در جهان شاعرانه است... شعر در حقیقت تبدیل ماده خامی به نام «زبان»، به روح یا در حقیقت، «شعر» است. بنابراین، شعر، روح زبان است... شعر است که اثر هنری را از اثر غیرهنری جدا می‌کند. از این نظر، شعر، حقیقت و ذات هنرهاست و اثر هر هنرمند بزرگی، شعر اوست... آیا چنان‌ که می‌گویند، فرازهایی از بخش نخست کتاب مقدس مسیحی که متکی بر مجموعه کتب مقدس یهودیان، یعنی تنخ است، از اساطیر شفاهی رایج در خاور نزدیک اخذ شده یا خیر؟ ...
یک تنش مفهومی هست بین «نامکان بودن» و «مکان سعادتمند». این می‌تواند پارادوکس معنایی ایجاد کند که قرار نیست جایی وجود داشته باشد که سراسر فضیلت باشد... با پیدا شدن امریکا ما با یک زمین جدید روبه‌رو هستیم... ایده رمانتیک امرسون این است که ما یک سه‌گانه داریم: خود، جامعه و طبیعت. زمانی ما می‌توانیم به تعالی برسیم که وحدتی ارگانیک بین اینها شکل بگیرد... اگر آلن‌پو به خود حمله می‌کند و نشان می‌دهد این خود نه می‌تواند وحدت‌بخش باشد و نه خود وحدت دارد‌، کار ملویل حمله به ضلع طبیعت است ...