کتاب «خدای مُرده‌زاد: دین، سیاست و غرب مدرن» [The stillborn God : religion, politics, and the modern West] تالیف مارک لیلا [Mark Lilla] با ترجمه‌ی زانیار ابراهیمی منتشر شد.

خدای مُرده‌زاد: دین، سیاست و غرب مدرن» [The stillborn God : religion, politics, and the modern West] تالیف مارک لیلا [Mark Lilla]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، در دو قرن گذشته، از انقلاب‌‏های آمریکا و فرانسه تا فروپاشی کمونیسم شوروی، زندگی سیاسی در غرب حول مسائل مبرم اخلاقی چرخیده است. ما درباره‌ی جنگ و انقلاب، طبقه و عدالت اجتماعی، نژاد و هویت ملی بحث کرده‏‌ایم. امروز به جایی رسیده‌‏ایم که دوباره به جنگ‌‏های قرن شانزدهم مشغول شده‌‏ایم: جنگ بر سر وحی و عقل، خلوصِ جزمی و تساهل، الهام و اذن، وظیفه‌ی الهی و عفت عمومی. ما گیج و سردرگمیم و فهم‌‏ناپذیر می‏‌یابیم آن اندیشه‌‏های الهیاتی را که هنوز ذهن انسان‌‏ها را شعله‌‏ور می‌‏کنند و شورهای موعودگرایانه‌ای را به غلیان می‌‏اندازند که جوامع را پشت سر خود نابود می‌‏کنند. فرض ما این بود که از این پس چنان چیزی ناممکن است، که انسان‌‏ها آموخته‌‏اند مسائل دینی را از مسائل سیاسی جدا کنند، که تعصبْ مُرده است. ما اشتباه می‌‏کردیم.

خدای مُرده‌‏زاد تنش بین الهیات سیاسی و فلسفه‌ی سیاسی مدرن را با عرضه‌ی دوباره‌ی بحثی در باب دین و سیاست می‌‏کاود که در طول چهارصد سال گذشته در غرب مطرح بوده است، بحثی که در انگلستانِ قرن هفدهم آغاز شد و در آلمانِ قرن بیستم پایان یافت. این کتاب شامل شرحی است از تاریخِ تحلیلی اما به‌‏شدت نامنسجمِ اندیشه‌‏ها که با متفکران بزرگی آغاز می‌‏شود که آزرده از شورهای موعودگرایانه‌ی آن زمان -‌شورهایی که زندگی سیاسیِ اروپا را تباه کرده بودند- بدیل فکریِ مدرن را در برابر الهیات سیاسی در سر پروردند.

در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: الهیات لیبرال با امید عقلانی شروع کرد، نه رؤیاهای تب‌‏آلود. آرزوی متعارف الهیات لیبرال این بود که حقایق اخلاقیِ ایمان کتاب‌‏مقدسی را بتوان در ساحت اندیشه با واقعیت‌‏های زندگی سیاسی مدرن آشتی داد، و نه فقط بر آن واقعیت‌‏ها منطبق کرد. اما معلوم شد که الوهیت لیبرال، خدایی مُرده‌‏زاد است که نمی‌‏تواند اعتقاد اصیل را در میان جویندگانِ حقیقت نهایی الهام بخشد. مگر پروتستانتیسم جدید، به روحی که در جست‌‏وجوی وحدت با خالق بود، چه‌‏چیزی عرضه می‌‏کرد؟ پروتستانتیسم توضیح‌‏المسائلی پیش‌‏افتاده در باب امور اخلاقی تجویز کرد و نوعی خوش‌‏بینی تاریخی به زندگی بورژوایی را پیش نهاد که با بدبینی عمیقی به امکانِ تغییر آن زندگی همراه بود. چیزهایی که پروتستانتیسم موعظه می‌‏کرد، عبارت بودند از شهروندی خوب، غرور ملی، شمّ خوب اقتصادی و طول مناسبِ ریشِ مردان. اما خجول‌‏تر از آن بود که پیامی را که در هر صفحه از انجیل پیدا می‌‏شد اعلام کند: اینکه باید زندگی‌‏تان را تغییر دهید. و یهودیت جدید به یهودیِ جوان که در جست‏وجوی ارتباط با ایمان سنتیِ مردمش بود، چه می‌‏داد؟ به او می‌‏آموخت که «یکتاپرستی اخلاقی» را به‌‏مثابه‌ی هسته‌ی کل اخلاق کتاب‌‏مقدسی ارج نهد، و با سکوتی مؤدبانه از خدای ترسناکِ پیامبران، عهد او با مردم یهود، و شریعت‌‏های طاقت‌‏فرسایی که به آنان داد، درگذرد.

«خدای مرده‌زاد» در ۳۲۶ صفحه و با قیمت ۲۹۶ هزار تومان از سوی نشر هرمس منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ................

پیوند هایدگر با نازیسم، یک خطای شخصی زودگذر نبود، بلکه به‌منزله‌ یک خیانت عمیق فکری و اخلاقی بود که میراث او را تا به امروز در هاله‌ای از تردید فرو برده است... پس از شکست آلمان، هایدگر سکوت اختیار کرد و هرگز برای جنایت‌های نازیسم عذرخواهی نکرد. او سال‌ها بعد، عضویتش در نازیسم را نه به‌دلیل جنایت‌ها، بلکه به این دلیل که لو رفته بود، «بزرگ‌ترین اشتباه» خود خواند ...
دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...