اورهان پاموک برنده جایزه نوبل ادبیات توسط دولت ترکیه به اتهام «توهین به بنیانگذار ترکیه مدرن و تمسخر پرچم این کشور در رمان جدیدش» مورد بازجویی قرار گرفته است.

شب‌های طاعون» [veba geceleri]  اورهان پاموک

به گزارش کتاب نیوز به نقل از اعتماد، پاموک این اتهامات را رد کرده است. او رمان «شب‌های طاعون» [veba geceleri]  را در ماه مارس در ترکیه منتشر کرد که داستان آن در جزیره‌ای خیالی در عثمانی در جریان شیوع طاعون در اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی می‌گذرد. اولین شکایت علیه پاموک برای رمان جدیدش در ماه آوریل مطرح شد و یک وکیل پاموک را به «تحریک نفرت و خصومت با توهین به مصطفی کمال آتاتورک و تمسخر پرچم ترکیه» متهم کرد. دادگاهی در استانبول تصمیم گرفت به دلیل کمبود مدارک رسیدگی این ادعا را دنبال نکند، اما «تارکان اولوک» وکیل مطرح‌کننده این پرونده، علیه این تصمیم تجدیدنظر کرد و تحقیقات در این باره دوباره آغاز شده است.

پاموک پیش‌تر پس از مطرح کردن قتل‌ ارمنی‌ها و کردها در سال ۱۹۱۵ در مصاحبه‌ای، به دلیل «توهین به ملیت ترکیه» تحت تعقیب قرار گرفته بود. این اتهامات در سال ۲۰۰۶ کنار گذاشته و در همان سال او موفق به کسب جایزه نوبل ادبیات شد. قانون ۵۸۱۶ که براساس آن پاموک اکنون تحت بازجویی قرار دارد، با هدف محافظت از یاد آتاتورک در برابر توهین توسط هر شهروند ترکیه تدوین شده است و در صورتی که پاموک مجرم شناخته شود، با سه سال زندان مواجه خواهد شد. اورهان پاموک با انتشار بیانیه‌ای که در خبرگزاری ترکیه‌ای «بیانت» منتشر شد، ضمن رد این اتهامات عنوان کرده است: «در شب‌های طاعون که من پنج سال روی آن کار کردم، هیچ بی‌احترامی به بنیانگذاران قهرمان دولت‌های ملی که از خاکستر امپراتوری‌ها برپا شده‌اند یا به آتاتورک وجود ندارد. برعکس، این رمان با احترام و تحسین برای این رهبران آزادی‌خواه و قهرمان نوشته شده است.»

«برهان سونمز»، رییس انجمن جهانی قلم (پِن) با حمایت از این نویسنده مطرح ترک در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اورهان پاموک گنجینه ملی ترکیه است، یک دارایی ادبی که واژگانش در سراسر جهان طنین‌انداز است و باید از آن تجلیل شود، اما او بار دیگر خود را هدف نوشته‌هایش می‌بیند. مقامات ترکیه بارها از قوانین افترا برای ساکت کردن کسانی که جرات می‌کنند صحبت کنند، استفاده کرده‌اند و این مورد نیز از این قاعده مستثنی نیست.» براساس گزارش انجمن قلم امریکا، حداقل ۲۵ نویسنده در سال گذشته توسط دولت ترکیه زندانی شدند که از این لحاظ در رده سوم سطح جهان قرار دارد. انجمن ناشران ترکیه نیز از دادستان‌ها خواست تا تحقیقات و چنین مداخلاتی را که به ممنوعیت کتاب‌ها و خدشه به اصل جامعه دموکراتیک منجر می‌شود، متوقف کنند.

................ هر روز با کتاب ...............

طنز مردمی، ابزاری برای مقاومت است. در جهانی که هر لبخند واقعی تهدید به شمار می‌رود، کنایه‌های پچ‌پچه‌وار در صف نانوایی، تمسخر لقب‌ها و شعارها، به شکلی از اعتراض درمی‌آید. این طنز، از جنس خنده‌ و شادی نیست، بلکه از درد زاده شده، از ضرورت بقا در فضایی که حقیقت تاب‌آوردنی نیست. برخلاف شادی مصنوعی دیکتاتورها که نمایش اطاعت است، طنز مردم گفت‌وگویی است در سایه‌ ترس، شکلی از بقا که گرچه قدرت را سرنگون نمی‌کند اما آن را به سخره می‌گیرد. ...
هیتلر ۲۶ساله، در جبهه شمال فرانسه، در یک وقفه کوتاه میان نبرد، به نزدیک‌ترین شهر می‌رود تا کتابی بخرد. او در آن زمان، اوقات فراغتش را چگونه می‌گذراند؟ با خواندن کتابی محبوب از ماکس آزبرن درباره تاریخ معماری برلین... اولین وسیله خانگی‌اش یک قفسه چوبی کتاب بود -که خیلی زود پر شد از رمان‌های جنایی ارزان، تاریخ‌های نظامی، خاطرات، آثار مونتسکیو، روسو و کانت، فیلسوفان یهودستیز، ملی‌گرایان و نظریه‌پردازان توطئه ...
در طبقه متوسط، زندگی عاطفی افراد تحت تأثیر منطق بازار و بده‌بستان شکل می‌گیرد، و سرمایه‌گذاری عاطفی به یکی از ابزارهای هدایت فرد در مسیر موفقیت و خودسازی تبدیل می‌شود... تکنیک‌های روانشناسی، برخلاف ادعای آزادی‌بخشی، در بسیاری از موارد، افراد را در قالب‌های رفتاری، احساسی و شناختی خاصی جای می‌دهند که با منطق بازار، رقابت، و نظم سازمانی سرمایه‌دارانه سازگار است ...
صدام حسین بعد از ۲۴۰ روز در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۳ در مزرعه‌ای در تکریت با ۷۵۰ هزار دلار پول و دو اسلحه کمری دستگیر شد... جان نیکسون تحلیلگر ارشد سیا بود که سال‌های زیادی از زندگی خود را صرف مطالعه زندگی صدام کرده بود. او که تحصیلات خود را در زمینه تاریخ در دانشگاه جورج واشنگتن به پایان رسانده بود در دهه ۱۹۹۰ به استخدام آژانس اطلاعاتی آمریکا درآمد و علاقه‌اش به خاورمیانه باعث شد تا مسئول تحلیل اطلاعات مربوط به ایران و عراق شود... سه تریلیون دلار هزینه این جنگ شد ...
ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...