کتاب «بچه‌های مسجد بلال»؛ تجربه‌نگاری پایگاه بسیج مسجد بلال مشهد در سرگذشت‌پژوهی شهدا به قلم نوید ظریف کریمی از سوی انتشارات «راه یار» روانه بازار نشر شد.

بچه‌های مسجد بلال نوید ظریف کریمی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، در بخشی از معرفی این کتاب اینطور می‌خوانیم: «مسجد هویتی‌ترین، عمیق‌ترین و قدیمی‌ترین نهاد محلی در جامعه ایرانی است. مساجد در برهه‌های مختلف تاریخی نقش‌های مهم و تاریخی را ایفا کرده‌اند. به خصوص در سده اخیر که شاخص‌ترینِ آن نقش محوری مساجد در پیروزی نهضت اسلامی مردم ایران بود. فعال شدن کارکرد مبارزاتی مساجد در این سطح تشکیلاتی و سیاسی، شاید در تاریخ ایران و جهان اسلام بی‌سابقه یا کم‌سابقه است. اما به اندازه‌ای که مسجد در چهار دهه گذشته نقش ایفا کرده، _ در حوزه علم، رسانه و هنر _ روایت نشده است. علم، بیش از همه، مسجد را به جهت معماری، آن هم در وجه تاریخی‌اش مشاهده کرده است. هنر هم رسماً در برخی قالب‌های هنری مانند سینما، مسجد را اصلاً نادیده گرفته است. رسانه هم مسجد را ضریب نداده و ژورنالیزم مسجد یکی از خلأهای جدی روزگار ماست...

از طرفی یکی از ابعاد مهم و پایه‌ای «نهضت مسجد‌نگاری» توجه به نهادهای مستقر در مساجد است. محوری‌ترین نهاد مردمی بر بستر مساجد، «پایگاه‌ بسیج»‌ است.

اگر بخواهیم بسیار ابتدایی محاسبه کنیم،‌ بیش از ده میلیون نفر در این چهار دهه در پایگاه‌های بسیج به‌نحوی مسئولیت داشته‌اند. اما تابحال یک کتاب که حتی برای ما روایت کند که در این نهاد اجتماعی برآمده از انقلاب اسلامی چه می‌گذرد، تولید نشده است. بسیجی تنها با روایت سیدمرتضی آوینی در دل جنگ هشت ساله دیده شده است...

پایگاه‌های بسیج بعضاً آتش به‌اختیار البته منتظر ابلاغیه‌ها و بالادستی‌ها نمانده‌اند و خودشان در آن‌جا که حس می‌کرده‌اند اولویت ولی و مردم بوده است ورود کرده‌اند و تجربیاتی را رقم زده‌اند. پهنه موضوعات در بسیج مستضعفین بسیار زیاد است و این ما را به ضرورت نهضت روایت بسیج در چهار دهه گذشته می‌رساند. نهضت روایت بسیج مانند ماهیت خود این مجموعه باید مردمی باشد.

«بچه‌های مسجد بلال» قصه پرغصه‌ای دارند. گروهی که به صورت خودجوش به ضرورت پایگاه‌نگاری و مسجدنگاری با محوریت سرگذشت‌پژوهی شهدای پایگاه، مسجد و محله می‌افتند. کار را هم جلو می‌برند و در این مسیر دستخوش اتفاقات و حوادث بسیاری می‌شوند.

این کتاب اولین کتاب در «پایگاه‌نگاری»‌ (پایگاه بسیج مسجد و محله) و اولین در «مسجدنگاری» (ثبت تجربه فعالیت مردمی در مسجد با هدف ارائه الگو برای سایر مساجد) در کشور است.

در این کتاب تلاش شده است تا زمانه و زمینه پایگاه بسیج مسجد بلال مشهد با محوریت مناسبات بین مسجد، محله، شرایط کلان کشور مورد بررسی قرار گیرد. در فصل انتهایی کتاب هم بر تجربه شهیدپژوهی پایگاه بسیج که در اوایل دهه 1390 انجام شده است تمرکز کرده‌ایم. اینکه پایگاه‌های بسیج به‌ هویت تاریخی خود به خصوص شهدای پایگاه در مقاطع مختلف زمانی توجه کنند امری بسیار حیاتی و راهبردی است. کتاب «بچه‌های مسجد بلال» اولین تلاش برای آغاز یک نهضت در این حوزه است.

در بخشی از این کتاب که در پشت جلد آن آمده است، می‌خوانیم: «در ساخت این مسجد بیش از سی شهید مشارکت داشتند که همه‌شان در دوران دفاع مقدس به درجۀ رفیع شهادت رسیدند. ما از زمان نوجوانی توی بسیج بارها این چیزها را از بزرگ‌ترهای مسجد می‌شنیدیم. وقتی خودم توی بسیج مسئول فرهنگی بودم، توی مسجد می‌دیدم که هیچ مستندی از شهدا و مسجد نیست، مگر در حد یک پروندۀ خیلی ابتدایی از شهدا. کسی نبود که پیگیر این موضوع باشد و خاطرات مسجد بلال و تاریخ شفاهی‌اش را مدون کند. این پیش زمینه باعث شد که ما در ابتدای دهۀ نود به فکر بیفتیم که خودمان برای این مسجد کاری انجام بدهیم. هدف ما هم ثبت تاریخ شفاهی مسجد بود و هم خاطرات شهدا.»

کتاب «بچه‌های مسجد بلال»به قلم نوید ظریف کریمی در 192صفحه و با قیمت 30هزار تومان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

محبوب اوباش محلی و گنگسترها بود. در دو چیز مهارت داشت: باز کردن گاوصندوق و دلالی محبت... بعدها گفت علاوه بر خبرچین‌ها، قربانی سیستم قضایی فرانسه هم شده است که می‌خواسته سریع سروته پرونده را هم بیاورد... او به جهنم می‌رفت، هر چند هنوز نمرده بود... ما دو نگهبان داریم: جنگل و دریا. اگر کوسه‌ها شما را نخورند یا مورچه‌ها استخوان‌هایتان را تمیز نکنند، به زودی التماس خواهید کرد که برگردید... فراری‌ها در طول تاریخ به سبب شجاعت، ماجراجویی، تسلیم‌ناپذیری و عصیان علیه سیستم، همیشه مورد احترام بوده‌اند ...
نوشتن از دنیا، در عین حال نوعی تلاش است برای فهمیدن دنیا... برخی نویسنده‌ها به خود گوش می‌سپارند؛ اما وقتی مردم از رنج سر به طغیان برآورده‌اند، بدبختیِ شخصیِ نویسنده ناشایست و مبتذل می‌نماید... کسانی که شک به دل راه نمی‌دهند برای سلامت جامعه خطرناک‌اند. برای ادبیات هم... هرچند حقیقت، که تنها بر زبان کودکان و شاعران جاری می‌شود، تسلایمان می‌دهد، اما به هیچ وجه مانع تجارت، دزدی و انحطاط نمی‌شود... نوشتن برای ما بی‌کیفر نیست... این اوج سیه‌روزی‌ست که برخی رهبران با تحقیرکردنِ مردم‌شان حکومت کنند ...
کسی حق خروج از شهر را ندارد و پاسخ کنجکاوی افراد هم با این جمله که «آن بیرون هیچ چیز نیست» داده می‌شود... اشتیاق او برای تولید و ثروتمند شدن، سیری ناپذیر است و طولی نمی‌کشد که همه درختان جنگل قطع می‌شوند... وجود این گیاه، منافع کارخانه را به خطر می‌اندازد... در این شهر، هیچ عنصر طبیعی وجود ندارد و تمامی درختان و گل‌ها، بادکنک‌هایی پلاستیکی هستند... مهمترین مشکل لاس وگاس کمبود شدید منابع آب است ...
در پانزده سالگی به ازدواج حسین فاطمی درمی‌آید و کمتر از دو سال در میانه‌ی اوج بحران‌ ملی شدن نفت و کودتا با دکتر زندگی می‌کند... می‌خواستند با ایستادن کنار خانم سطوتی، با یک عکس یادگاری؛ خود را در نقش مرحوم فاطمی تصور کرده و راهی و میراث‌دار او بنمایانند... حتی خاطره چندانی هم در میان نیست؛ او حتی دقیق و درست نمی‌دانسته دعوی شویش با شاه بر سر چه بوده... بچه‌ی بازارچه‌ی آب منگل از پا نمی‌نشیند و رسم جوانمردی را از یاد نمی‌برد... نهایتا خانم سطوتی آزاد شده و به لندن باز می‌گردد ...
اباصلت هروی که برخی گمان می‌کنند غلام امام رضا(ع) بوده، فردی دانشمند و صاحب‌نظر بود که 30 سال شاگردی سفیان بن عیینه را در کارنامه دارد... امام مثل اباصلتی را جذب می‌کند... خطبه یک نهج‌البلاغه که خطبه توحیدیه است در دربار مامون توسط امام رضا(ع) ایراد شده؛ شاهدش این است که در متن خطبه اصطلاحاتی به کار رفته که پیش از ترجمه آثار یونانی در زبان عربی وجود نداشت... مامون حدیث و فقه و کلام می‌دانست و به فلسفه علاقه داشت... برخی از برادران امام رضا(ع) نه پیرو امام بودند؛ نه زیدی و نه اسماعیلی ...