هنگامی که جورج بوش پسر 3 کشور ایران، کره شمالی و سوریه را محور شرارت خواند، سایه حملات تروریستی 11 سپتامبر ۲۰۰۱ کماکان بر جهان سنگینی می‌کرد. بسیاری متعجب از این رویکرد امریکا و شخص رییس‌جمهور بودند چراکه هیچ یک از این کشورها به صورت مستقیم و حتی غیرمستقیم در 11 سپتامبر نقش نداشتند. در سوی دیگر تمام شواهد نشان می‌داد عربستان و اتباع آن بیش ‌از هر کشور دیگری در این حمله نقش داشته ولی تاوان آن را افغانستان و عراق پرداخت کردند و عربستان مصون از این رویداد روابط نزدیک‌تری با ایالات متحده پیدا  کرد.
واقعیت آن است که اکنون هر چه در ریشه‌های گروه‌های تروریستی و تکفیری جست‌وجو می‌کنیم در نهایت به عربستان برخورد می‌کنیم که به صورت مستقیم و غیرمستقیم به تربیت این گروه‌ها پرداخته است.
اما زوایای پنهان این ماجرا مدارسی است که عربستان سعودی در مناطق مختلف جهان تاسیس کرده  و  از طریق آن وهابیت را ترویج می‌دهد.

پیر کونسا [Pierre Conesa] the Saudi terror machine تروریسم سعودی

اما در محافل امریکایی به دلیل روابط نزدیک با عربستان و لابی سنگین این کشور با ایالات متحده کمتر این مباحث به میان می‌آید. ولی پیر کونسا[Pierre Conesa] مشاور پیشین وزیر دفاع فرانسه به ابعاد جدیدی از نقش مدارس دینی عربستان سعودی در ترویج تروریسم و شکل‌گیری گروه‌های تکفیری پرداخته است. او در سال ۲۰۱۸ کتابی را تحت عنوان the Saudi terror machine به رشته تحریر درآورد که این کتاب در ایران با عنوان «تروریسم سعودی» توسط انتشارات کتاب پارسه به چاپ رسیده است. مترجمان این کتاب اعظم ورشوچی‌فرد و سیامک دل‌آرا هستند که در ترجمه تلاش شده متنی روان در اختیار خواننده قرار گیرد.

این کتاب شامل 5 فصل و یک نتیجه‌گیری است. نویسنده کتاب برای سال‌ها در عالی‌ترین مدارج سیاسی و امنیتی اروپا مشغول به پژوهش و مشاوره بوده است. او علاوه بر مشاور وزیر دفاع فرانسه، مدیر کمیته اطلاعات راهبردی اروپا نیز بوده است. او در این کتاب تلاش بسیار زیادی کرده تا از ابعاد کمتر شناخته شده عربستان سعودی سخن بگوید و حتی به نحوی نشان دهد که چرا ایالات متحده به راحتی روی بسیاری  از خطاها و جنایت‌های سعودی‌ها سرپوش  می‌گذارد.
در بخشی از کتاب کونسا به نحوی روایت می‌کند که گروه‌های تروریستی همچون طالبان و القاعده چگونه شکل گرفتند و چه تفکری پشت سر آنها قرار داشته است. نکته‌ای که بسیار در این کتاب به چشم می‌خورد این است که وهابیت پشت چهره‌ سعودی‌ها شبکه‌های تروریسم پروری را تحت عنوان مدارس مذهبی ایجاد کرده است. حتی در جایی از کتاب آمده است، بودجه مدارس مذهبی این کشور با بودجه نظامی آن برابری می‌کند و حتی نشان می‌دهد  دیپلماسی مذهبی چگونه  در دی‌ان‌ای سعودی‌ها  شکل گرفته  است. 

دیپلماسی مذهبی عربستان، تجزیه و تحلیل افراطی‌گری را دشوار کرده است. پرسشی که در این کتاب تا حد زیادی به آن پاسخ داده می‌شود این است که چرا سلفی‌گری که سخت‌ترین نوع اسلام سیاسی امروز به شمار می‌آید در گوشه و کنار جهان رواج پیدا کرده است.
در حقیقت این کتاب در عمل نشان می‌دهد که عربستان سعودی منابع مالی مورد نیاز مدارس دینی، مساجد و موسسات بین‌المللی را تامین می‌کند و در نتیجه این افراطیون هم‌کیشان خود را در دیگر کشور‌ها تغذیه می‌کنند.
این کتاب همچنین نشان می‌دهد که انقلاب اسلامی مانند یک کاتالیزور برای شدت بخشیدن به فعالیت این مدارس مذهبی عمل کرد.

کونسا در مقدمه کتاب طی آماری بیان می‌کند که سهم اتباع عربستان از پیکارجویان خارجی جنگ افغانستان با ارتش شوروی بیشتر از بقیه کشورها بود که این رقم چیزی حدود ۵ هزار نفر بوده است. همچنین 15 تروریست از ۱۹ تروریستی که حوادث ۱۱ سپتامبر را رقم زدند اهل عربستان  بودند. حتی عربستان از لحاظ تعداد جنگجویان خارجی عضو داعش در سوریه و عراق نیز در رتبه دوم قرار دارد که این عدد چیزی حدود ۲۵۰۰ نفر است. این عده به واسطه علاقه وافرشان به جهاد عضو داعش شدند. 
اگر بخواهیم به صورت متاخر به ماجرا نگاه کنیم در فرانسه نیز یک معلم مورد حمله تروریستی قرار می‌گیرد که اگر به ریشه‌های فردی که دست به این کار زده بازگردیم احتمالا ردی از مدارس مذهبی سعودی قابل مشاهده است.

متاسفانه اروپا و امریکا برای مبارزه با تروریسم وارد همکاری با عربستان شده‌اند. سناریویی که امریکایی‌ها با پاکستان نیز دنبال کردند و در نهایت دیدند که این پاکستان بوده که به اسامه بن‌لادن پناه داده است. کتاب پیر کونسا به خوبی نشان می‌دهد، همکاری با کشوری مانند عربستان برای مبارزه با تروریسم تا چه حد می‌تواند بیهوده و بی‌ثمر باشد. این در حالی بوده‌ که امریکا و اروپا با تمام توان خود در این سال‌ها با عربستان همکاری کردند به این امید که در حال مبارزه با تروریسم هستند ولی در صحنه عمل هیچ اقدامی برای مبارزه با تروریسم انجام نشده است. عربستان تنها تلاش کرده مرز میان سلفی‌گرایی از وهابیت را جدا کند. هر چند در اسم دیدگاه‌های وهابی با دیدگاه سلفی متفاوت است اما در حقیقت این دو تفاوت چندانی ندارند. از طرفی رد پای سعودی به خصوص وهابیت در عقبه فکری تمام گروه‌های تروریستی نشان می‌دهد این تفکر رویکرد افراطی‌تر گرفته و امریکا به دلیل منافع سیاسی و اقتصادی حاکم بر روابط دو کشور چشمش را روی بسیاری از حقایق عربستان بسته  است‌.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

شور جوانی در این اثر بیشتر از سایر آثارش وجود دارد و شاید بتوان گفت، آسیب‌شناسی دوران جوانی به معنای کلی کلمه را نیز در آن بشود دید... ابوالمشاغلی حیران از کار جهان، قهرمانی بی‌سروپا و حیف‌نانی لاف‌زن با شهوت بی‌پایانِ سخن‌پردازی... کتابِ زیستن در لحظه و تن‌زدن از آینده‌هایی است که فلاسفه اخلاق و خوشبختی، نسخه‌اش را برای مخاطبان می‌پیچند... مدام از کارگران حرف می‌زنند و استثمارشان از سوی کارفرما، ولی خودشان در طول عمر، کاری جدی نکرده‌اند یا وقتی کارفرما می‌شوند، به کل این اندرزها یادشان می‌رود ...
هرگاه عدالت بر کشوری حکمفرما نشود و عدل و داد جایگزین جور و بیداد نگردد، مردم آن سرزمین دچار حمله و هجوم دشمنان خویش می‌گردند و آنچه نپسندند بر آنان فرو می‌ریزد... توانمندی جز با بزرگمردان صورت نبندد، و بزرگمردان جز به مال فراهم نشوند، و مال جز به آبادانی به دست نیاید، و آبادانی جز با دادگری و تدبیر نیکو پدید نگردد... اگر این پادشاه هست و ظلم او، تا یک سال دیگر هزار خرابه توانم داد... ای پدر گویی که این ملک در خاندان ما تا کی ماند؟ گفت: ای پسر تا بساط عدل گسترده باشیم ...
دغدغه‌ی اصلی پژوهش این است: آیا حکومت می‎تواند هم دینی باشد و هم مشروطه‎گرا؟... مراد از مشروطیت در این پژوهش، اصطلاحی‌ست در حوزه‌ی فلسفه‌ی حقوق عمومی و نه دقیقاً آن اصطلاح رایج در مشروطه... حقوق بشر ناموس اندیشه‌ی مشروطه‎گرایی و حد فاصلِ دیکتاتوری‎های قانونی با حکومت‎های حق‎بنیاد است... حتی مرتضی مطهری هم با وجود تمام رواداری‎ نسبی‎اش در برابر جمهوریت و دفاعش از مراتبی از حقوق اقلیت‎ها و حق ابراز رأی و نظر مخالفان و نیز مخالفتش با ولایت باطنی و اجتماعی فقها، ذیل گروهِ مشروعه‎خواهان قرار دارد ...
خودارتباطی جمعی در ایران در حال شکل‌گیری ست و این از دید حاکمیت خطر محسوب می‌شود... تلگراف، نهضت تنباکو را سرعت نداد، اساسا امکان‌پذیرش کرد... رضاشاه نه ایل و تباری داشت، نه فره ایزدی لذا به نخبگان فرهنگی سیاسی پناه برد؛ رادیو ذیل این پروژه راه افتاد... اولین کارکرد همه رسانه‌های جدید برای پادشاه آن بود که خودش را مهم جلوه دهد... شما حاضرید خطراتی را بپذیرید و مبالغی را پرداخت کنید ولی به اخباری دسترسی داشته باشید که مثلا در 20:30 پخش نمی‌شود ...
از طریق زیبایی چهره‌ی او، با گناه آشنا می‌شود: گناهی که با زیبایی ظاهر عجین است... در معبد شاهد صحنه‌های عجیب نفسانی است و گاهی نیز در آن شرکت می‌جوید؛ بازدیدکنندگان در آنجا مخفی می‌شوند و به نگاه او واقف‌اند... درباره‌ی لزوم ریاکاربودن و زندگی را بازی ساده‌ی بی‌رحمانه‌ای شمردن سخنرانی‌های بی‌شرمانه‌ای ایراد می‌کند... ادعا کرد که این عمل جنایتکارانه را به سبب «تنفر از زیبایی» انجام داده است... ...