طی مراسمی با حضور چهره‌های فرهنگی و پیشکسوتان حوزه دفاع مقدس کتاب «آقا سعید» اثر تازه‌ای از نشر راه یار در محل خانه کتاب و ادبیات ایران رونمایی شد. این کتاب به زندگی و زمانه اولین فرمانده سپاه غرب کشور و از پیشگامان انقلاب اسلامی در کرمانشاه می‌پردازد.



به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، عصر روز چهار شنبه -15 تیر- کتاب «آقا سعید» نوشته حجت الاسلام محمد مهدی همتی در محل سالن شهید عاشوری خانه کتاب و ادبیات ایران رونمایی شد. در این مراسم ضمن سخنرانی نویسنده این کتاب، جمعی از چهره‌های شناخته شده فرهنگی فعال در حوزه فرهنگ مقاومت و دفاع مقدس به ایراد سخن پرداختند. مرتضی قاضی، محمد علی صمدی و سردار ناظری از جمله این افراد بودند.

گفتنی است کتاب «آقا سعید» اثر جدیدی از نشر راه یار است که به زندگی شهید سید محمد سعید جعفری می‌پردازد. وی اولین فرمانده سپاه غرب کشور و از پیشگامان انقلاب اسلامی در شهر کرمانشاه است که علاوه بر سوابق انقلابی و مبارزاتی علیه گروه‌های ضد انقلاب را در کارنامه خود داشت.

جای خالی کتاب درباره جبهه‌های غربی کشور
محمد علی صمدی،‌ پژوهشگر حوزه دفاع مقدس در این مراسم ضمن ابراز خوشحالی از انتشار کتاب «آقا سعید» گفت: جای انتشار این کتاب در کشور خالی بود و هنوز هم خلاء انتشار کتاب‌هایی درباره جبهه‌های غربی و شمال غربی کشور احساس می‌شود.

وی افزود: کتاب «آقا سعید» اثر ارزشمندی است و هرچند در یکجاهایی روش تحقیق نویسنده کار را نمی‌پسندم.

صمدی درباره فرازهایی از کتاب که به سید مهدی هاشمی (برادر داماد آیت الله منتظری، جانشین وقت ولی فقیه و رهبری انقلاب) می‌پردازد ضمن توضیح درباره نقش وی در قبل از انقلاب اسلامی و اینکه تشکیلاتی برای مبارزه به راه انداخته بود گفت: وقتی در عنوان کتاب «آقا سعید» آمده است «زندگی و زمانه شهید جعفری» باید جزییات زندگی وی مطرح شوند. شهید جعفری فردی جهان اندیش بود و در آن زمان هرکس چنین گرایشی داشت جذب واحد نهضت آزادی سپاه می‌شد.

وی درباره سید مهدی هاشمی نیز این‌طور گفت: در کتاب‌هایی که از این شخصیت توسط وزارت اطلاعات منتشر شده می‌بینیم که چقدر فرد فرصت طلب و جاه طلبی بود. گروه آنها به کمک [آیت الله] منتظری دوران بعد از امام (ره) را تصویر کرده بودند و می‌خواستند تا وقتی نهضت آزادی سپاه برقرار است فعالیت‌شان را در آن ادامه دهند. آنها بدون مسامحه هرکس را که با دیدگاه‌شان مخالفتی داشت حذف می‌کردند.

نگرانی نویسنده کتاب از حواشی سیاسی
در ادامه این مراسم حجت الاسلام محمد مهدی همتی، نویسنده کتاب «آقا سعید» سخنرانی کرد. وی که پدرش از هم‌رزمان شهید جعفری بود و خانواده‌اش اهل کرمانشاه هستند درباره چاپ این اثر با اشاره به فرازهایی از صحبت صمدی گفت: در زمان چاپ و انتشار این کتاب نگران حواشی سیاسی آن بودیم.

وی افزود:‌ در عمل جریانی که شهید جعفری خودش را مقابل آنها تعریف می‌کرد یک مولفه داشت و آن سید مهدی هاشمی بود. اما مولفه اصلی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی بود.

همتی گفت:‌ در آن مقطع یک ائتلاف بین مجاهدین انقلاب اسلامی، سید مهدی هاشمی و بنی صدر علیه شهید جعفری شکل گرفته بود. کتاب هم تلاش می‌کند این جزییات را بیان کند. درباره شخص سید مهدی هاشمی در بخش اعلام کتاب توضیحات کاملی داده شده است.

مقدمه کتاب مفصل است
وی همچنین گفت: تلاش کردم برای این کتاب یک مقدمه مفصل بنویسم، و در آن به سه سوال جدی پاسخ دهم. اینکه درباره شخصیت شهید جعفری چه پیشینه‌ای وجود دارد و چه کارهایی قبلا درباره‌اش انجام شده است و اینکه چگونه از این پیشینه در کتاب فعلی استفاده شده است.

نویسنده کتاب «آقا سعید» تصریح کرد:‌ موضوع دیگر مدنظر مقدمه کتاب توضیح درباره روش تحقیق و تدوین کتاب است و نکته سوم توضیح درباره مختصاتی است که اثر دارد؛‌ به عبارتی مقدمه کتاب «شناسنامه» آن تلقی می‌شود.

همتی همچنین گفت: شهید جعفری در کرمانشاه فرد شناخته‌ شده‌ای است. به نامش خیابانی وجود دارد و مردم می‌شناسند. همچنین تا دهه 80 برنامه‌هایی برای بزرگداشت وی ترتیب داده می‌شد.

وی افزود: تا یک مقطعی همراهان و مخالفان شهید جعفری تلاش می‌کردند که درباره او حرفی زده نشود. در دهه 80 تلاش برای شناخت وی بیشتر شد و به کمک خواهران حوزه علمیه شهر سعی می‌شود نمایشگاهی از آثار مرتبط با شهید جعفری برپا شود. بعدها همان گروه تلاش می‌کنند از زندگی این شهید کتابی آماده کنند و مصاحبه‌هایی را تهیه می‌کنند. اما وقتی حواشی سیاسی کار بالا می‌گیرد بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس که تا قبل آن حامی کار بود، پشتیبانی خود از تولید این کتاب را حذف می‌کند. آن گروه هم تهدید می‌شوند.

همتی با بیان اینکه به کمک عبدالصالح جعفری (فرزند شهید جعفری) تا یک زمانی تلاش می‌شود از زندگی این شهید کتابی منتشر شود، حاصل این تلاش مشترک با بنیاد حفظ و نشر آثار را رمان «روشن‌تر از خورشید» عنوان کرد و گفت: به این کتاب اقبال چندانی نشان داده نشد. بعدها که پسر شهید از این کارها منصرف شده بود به ما که یک گروه فرهنگی در کرمانشاه هستیم زنگ زد تا حاصل مصاحبه‌هایی که انجام شده بود و یکسری از اسناد را در قالب طراحی یک سایت منتشر کنیم و این کار هم با تدوین مصاحبه‌ها اجرایی شد.

علاقه رهبری بر شخصیت شهید جعفری
نویسنده کتاب «آقا سعید» افزود: سال 1390 که رهبر انقلاب اسلامی به کرمانشاه می‌آیند و در سه سخنرانی نام شهید جعفری را به عنوان فردی پیشتاز و پیشرو در مقطع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس معرفی می‌کنند این برداشت شکل گرفت که ایشان درباره این شهید از فعالان این حوزه مطالبه‌ای دارند. برای همین از سال 1391 تلاش برای تولید کتاب «آقا سعید» شروع شد و آماده کردن کتاب 9 سال به طول کشید.

وی گفت: برای تدوین این کتاب سه مرحله تحقیق داشتیم، ضمن اینکه 18 ساعت مصاحبه با افراد مختلف انجام شد. خاطرات 40 نفر جمع آوری شد که حاصل آن 150 هزار کلمه شدند. البته سهم هر کس بیش از 10 درصد اثر نیست و تنها پدرم که از همرزمان شهید جعفری بود سهمش در کتاب 10 درصد است. در این کتاب 50 هزار کلمه هم بخش ملحقات و معرفی اعلام وجود دارد.

کتاب الگوی یک کار تیمی است
مرتضی قاضی از کارشناسان حوزه کتاب و فرهنگ و منتقد ادبی دیگر سخنران این مراسم بود که ضمن ابراز خوشحالی از انتشار چنین اثری گفت: شهید جعفری حق بزرگی بر گردن انقلاب و دفاع مقدس دارد. به نویسندگان و تیم تحقیق این اثر بابت آماده سازی این کتاب تبریک می‌گویم. همچنین کسانی که در دهه 80 برای شهید جعفری کار می‌کردند.

وی افزود: کتاب مقدمه خواندنی و ارزشمندی دارد، نویسنده مراحل آماده سازی کتاب را با جزییات در آن گفته است. سال‌ها منتظر چنین کتابی بودیم و امیدوارم شهید جعفری دستگیر ما باشند.

در بخش دیگری این کارشناس حوزه آثار تاریخ شفاهی درباره ویژگی‌های کتاب «آقا سعید» گفت:‌ درباره این کتاب می‌توان از منظرهای مختلفی صحبت کرد. کتاب ادعا دارد که مستند تهیه شده است در جلسه‌ای در آینده می‌توان درباره راستی آزمایی این مورد صحبت کرد. همچنین درباره ایده تولید کتاب و سخنان مقام معظم رهبری که موتور محرکی برای تولید این کتاب بوده نیز می‌توان صحبت کرد.

قاضی خاطر نشان کرد: این کتاب نمونه‌ای از یک کار تیمی است، آثار تاریخ شفاهی نیازمند به کارهای تیمی هستند. از بخش تحقیق، سند پژوهی، نرم افزاری و بخش اعلام همه نیاز به کار تیمی دارد. جا داشت در مقدمه به این موارد بیشتر اشاره شود.

وی با بیان اینکه نویسنده اثر خود را بیشتر در ژانر خاطره نگاری می‌داند تا تاریخ شفاهی به بیان این موضوع پرداخت که اثر در یکجاهایی وارد حوزه تاریخ شفاهی هم می‌شود و سپس گفت: در مورد کمال‌گرایی تیم تحقیق و اینکه چند سال طول کشید تا اثر خود را آماده کنند نیز می‌توان در آینده صحبت کرد. اینکه در مقطعی تیم تهیه این کتاب حتی عوض شده است.

قاضی ضمن تاکید بر اهمیت موضوع اقتصاد مصاحبه و اینکه تولید یک اثر چند سال طول بکشد چقدر بر شرایط اقتصادی تولید کتاب اثرگذار است گفت: تیم تهیه این کتاب احساس می‌کردند اگر زودتر کتاب را منتشر کنند ممکن است حق شهید جعفری ادا نشود.

خواسته فرزند شهید درباره تولید کتاب «آقا سعید»
وی همچنین به نقش فرزند شهید جعفری در تولید کتاب اشاره کرد و اینکه تیم تهیه کتاب «آقا سعید» رضایت او را جلب می‌کردند و گفت: البته فرزند شهید به دنبال ایجاد تصویری خواستنی و دوست داشتنی از کتاب نبوده است و درگفت‌وگویی که با ایشان داشتم گفت که می‌خواسته در کتاب روایت‌های گوناگون وجود داشته باشد.

این کارشناس حوزه کتاب همچنین به نقش مشاوران و اساتید تولید چنین آثاری پرداخت و ضمن با اهمیت دانستن آنها در تولید کتاب‌های حوزه تاریخ شفاهی در ادامه ضمن اهمیت ارزیابی بدون وقفه متن مصاحبه‌ها با مصاحبه شوندگان گفت:‌ همتی و تیم تهیه کتاب درباره شخصیت شهید جعفری به اطلاعات کاملی رسیدند و خوب بود تحلیل و ارزیابی‌شان در تولید این اثر منعکس می‌شد تا کتاب جامع‌تری باشد. به عنوان مثال در موارد حساسیت برانگیز همچون انجمن حجتیه و ماجرای شهید بروجردی می‌توانستند از روایت‌های دیگر هم استفاده کنند.

در پایان قاضی حساسیت تیم تهیه کتاب «آقا سعید» نسبت به ویراستاری اثر را مورد توجه قرار داد و گفت: این تیم می‌خواست در ویراستاری کتاب متن تغییری نکند و در این خصوص وسواس داشتند. امیدوارم بعد از انتشار این کتاب، چنین موضوعی به شیوه نامه ویراستاری در بیاید.

شهید جعفری شخصیتی چند بعدی داشت
سردار علی ناظری از رزمندگان دوران دفاع مقدس و پیشکسوت در این حوزه نیز در سخنان کوتاهی ضمن اینکه شهید سرلشکر پاسدار جعفری را پدیده کم نظیری در فراینده انقلاب برشمرد گفت:‌ او فرزند واقعی انقلاب اسلامی و پیرو مکتب امام خمینی (ره) بود. انسانی چند بعدی که امروز هم پیگیری تفکراتش بسیار ضروری و راهگشاست.

وی ادامه داد: شهید جعفری درک صحیحی و عمیقی از تکلیف خود داشت و به آن عمل کرد. یادگارهایی گذاشت که اگر درست شناخته شود برای هم‌نسل‌های من و جوانان امروز می‌تواند کمک کننده و الگو باشد.

سردار ناظری همچنین با بیان اینکه مکتب امام خمینی (ره) شامل مکاتب کوچک‌تری هم می‌شد که نمایندگانی دارد. مانند شهید سلیمانی که نماینده‌ای در محور مقاومت و برون مرزهاست. یا شهید باقری که در مورد اطلاعات جنگ نامش مطرح است.

در بخش دیگری وی شهید جعفری را فردی مبارزه محور دانست که در ابعاد نظامی مبارزه می‌کرد و هم‌زمان با گروه مجاهدین انقلاب اسلامی نیز مبارزه سیاسی می‌کرد و گفت:‌ این شهید اهل مبارزه اجتماعی و کمک به فقرا بود. همچنین اهل مبارزه فرهنگی هم بود. در اوایل انقلاب به مغازه‌هایی که فعالیتی خارج از شرایط انقلاب داشتند تذکر می‌داد و به آنها می‌گفت اگر رعایت نکنند با آنها برخورد می‌شود.

وی در پایان با بیان خاطراتی از شهید جعفری و اینکه او در دوران ابتدای انقلاب سعی نمی‌کرد دافعه داشته باشد و افراد را از انقلاب اسلامی دور کند، گفت: امروز به افرادی مانند شهید جعفری و راه او نیاز داریم.

شهید جعفری در بستر زمان بیشتر شناخته می‌شود
عبدالصالح جعفری، فرزند شهید جعفری آخرین سخنران این مراسم بود، او با بیان اینکه هرچه زمان از شهادت پدرش می‌گذرد این شخصیت بیشتر شناخته می‌شود گفت: با گذشت زمان آگاهی نسبت به وی بیشتر می‌شود. من هم موظف هستم هر آنچه اطلاعات درباره ایشان دارد فارغ از اینکه فرزند او باشم بیان کنم.

وی زمان تشکر از تیم تهیه این کتاب گفت: کتاب «آقا سعید» ششمین کتاب با محوریت شهید جعفری است. در این کتاب روزنگاری، ماه نگاری و سال‌ نگاری درباره او اتفاق افتاده است. می‌شد به این کتاب مستندات دیگری هم افزوده شود اما اصرار داشتم که امسال منتشر شود.

وی با بیان اینکه من نقشی در تولید این کتاب نداشتم گفت: با مطالعه کتاب تنها بخش‌هایی که با ویراستاری می‌شد کتاب گویاتر شود را متذکر شدم. این کتاب گزارشی از کارهای اداری و نظامی شهید جعفری است. اما این شخصیت ابعاد دیگری مانند فقهی، فلسفه و گذشت از دنیا نیز داشت.

فرزند شهید جعفری با بیان خاطره‌ای از ملاقات خصوصی رهبر انقلاب اسلامی با مادر و مادر بزرگش در سال 1390 که ایشان سفری به کرمانشاه داشتند ادامه داد: مقام معظم رهبری در آن دیدار خصوصی گفته بودند که با اصرار خاصی نام شهید جعفری را سه بار در سه سخنرانی در این شهر مطرح کردند. اما ایشان زمانی که رئیس جمهور بود به دلیل شرایطی که وجود داشت نام شهید جعفری را در سخنرانی‌ دیگری مطرح نکرده بودند.

^{_{................}} هر روز با کتاب ^{_{...............}}