«هفت لشکر»؛ طومار جامع نقالان از کیومرث تا بهمن، از جمله آثار منتشر شده در دوره ناصری است که ویژگی‌های ادبی خاصی برخوردار است.

هفت لشگر: طومار جامع نقالان از کیومرث تا بهمن

به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، بنیاد موقوفات افشار به تازگی تصحیح کتاب «هفت لشکر» را به کوشش مهدی مداینی و مهران افشاری روانه کتابفروشی‌ها کرد.

«هفت لشکر» کتابی به نثر فارسی عامیانه و به طرز سخن‌پردازی نقالان است. طوماری جامع است که همه اساطیر ملی و داستان‌های حماسی ایرانی را از آغاز کیومرث تا پایان زندگی بهمن بازگو می‌کند. تاریخ کتابیت یگانه دست‌نویس این اثر به دوران ناصرالدین‌شاه بازمی‌گردد اما نشانه‌هایی از فارسی کهن‌تر از عهد قاجار در آن نمودار است.

کتاب گنیجنه‌ای ارزنده از واژگان فارسی عامیانه و مصطلاحات نقالان است و گذشته از این روایت‌های آن برای پژوهش در اساطیر ملی ایران و حماسه‌های فارسی ارزشمند است.

روایت‌های این اثر اغلب بر پایه داستان‌های شاهنامه فراهم آمده، اما بعضی داستان‌های آن از متون ادبی دیگر مانند گرشاسپ نامه، سام نامه، فرامرز نامه، جهانگیر نامه، برزو نامه، بانوگشسپ نامه و بهمن نامه نیز در آن راه یافته است. شرح و معنای لغات و اصطلاحات مشکل در زیرنویس‌ها آمده است.

«هفت لشکر» نام یکی از نبرد- روایت‌های مشهور نقالی در زمان قاجار است که به سبب شهرت، نام آن بر عنوان یکی از آثار جامع نقالی انتخاب شده است. ایجاز و اغراق، آهنگ کلام، ذهن آماده نقال برای ذکر اشعار از منابع مختلف و... از جمله ویژگی‌های این اثر عنوان شده است.

در مقدمه این اثر موضوعاتی چون تاریخچه نقالی در ایران، هفت لشکر و ویژگی‌های سبک و سیاق آن و روش ما در تصحیح و تدوین متن کتاب هفت لشکر مطرح شده است. بخش پایانی کتاب نیز به تعلیقات، فهرست واژگان و ترکیبات، فهرست اشعار، فهرست اعلام و فهرست مراجع و مآخذ اختصاص داده شده است.

بنیاد موقوفات افشار کتاب «هفت لشکر» را در 834 صفحه و به قیمت 170 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات حماسی و نقالی قرار داده است.

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...