یعقوب آژند، پژوهشگر و مترجم گفت: کتاب «تحلیلی از تاریخ ایران مدرن» [The history of modern Iran; an interpretation] اوایل دوره قاجار تا سال 1337ه.ش را در برمی‌گیرد، کتابی که وقایع‌نگاری تاریخ نیست بلکه تحلیلی از تاریخ ایران در بازه زمانی است.

تحلیلی از تاریخ ایران مدرن» [The history of modern Iran; an interpretation]  جوزف ام. پتن [Joseph M Upton]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، یعقوب آژند گفت: کتاب «تحلیلی از تاریخ ایران مدرن» نوشته جوزف ام. آپتن [Joseph M Upton] است که سال 59 یا 61 با عنوان «نگرشی در تاریخ ایران مدرن» از سوی نشر نیلوفر منتشر شده بود و حالا پس از سال‌ها با ویرایش جدید از سوی نشر جدید بایگان به شکل زیبایی به چاپ رسیده که مطالب آن علیرغم گذشت سال‌ها هنوز قابل طرح و مطالعه است.

او افزود: وقتی بعد از سال‌ها کتاب «تحلیلی از تاریخ ایران مدرن» را ویراستاری دوباره کردم و عنوان نویسنده را بر آن گذاشتم. درباره مطالب کتاب، اوایل دوره قاجار تا سال 1337ه.ش را در برمی‌گیرد. تقریبا دوره قاجار را پوشش می‌دهد و دوره پهلوی اول و بخشی از زمانه پهلوی دوم. کتاب وقایع‌نگاری تاریخ نیست بلکه تحلیلی از تاریخ ایران در بازه زمانی است که اشاره کردم. آپتن در این تحلیل به جامعه ایران به ویژه دگردیسی آن از دوره قاجار تا نیمی از دوره پهلوی پرداخته است.

این مترجم و پژوهشگر عنوان کرد: جوزف میسن آپتن، باستان‌شناس بود که در کنار افرادی چون والتر هاوزر و چارلز ویلکینسن به ایران می‌آید و در منطقه نیشابور به حفاری در بناهای اسلامی و تزئینات آنها پرداخته و حاصل کار را، که در بردارنده یافته‌های باستان‌شناسی آنهاست، در چندین کتاب می‌گنجاند. آپتن از این حفاری‌ها و یافته‌های باستان‌شناسی در کتاب حفاری‌های ایران در سال 34-1933 گزارشی مفصل تهیه می‌کند.

یعقوب آژند با اشاره به سخنان آپتن در مقدمه کتاب اظهار کرد: هدف در این کتاب ارائه تحلیلی از تاریخ مدرن ایران بر پایه ویژگی‌های اجتماعی آن است که کامیابی سیاست‌های داخلی و خارجی حکومت‌های متناوب را در پی داشته است. استمرار گرایش‌ها و رفتارهای مردم ایران که فشارهای مدام -گرچه با شدت متناوب- در پی داشت، از خصوصیات اصلی تاریخ مدرن ایران است.

او افزود: مولف در این کتاب سعی کرده که به موضوع وحدت مردم ایران بپردازد و مسائلی که مانع از این وحدت و چند دستگی را برشمرد. او عوامل جغرافیایی، ترکیب جمعیت، سنت‌ها، ساختاراجتماعی، مبارزه و مداخله نفوذ خارجی ار مانع از وحدت ملی ایرانیان می‌دانست.

این مترجم بیان کرد: وقتی کتاب در چهار هزار نسخه از سوی نشر نیلوفر چاپ شد بلافاصله به فروش رفت، اما اکنون در 500 نسخه چاپ شده و علی‌رغم افزایش دانشجویان، استادان و پژوهشگران گویی کتاب‌خوانی در جامعه ایران آب رفته است! در حالی‌که به نظرم امروز باید از کتاب «تحلیلی بر تاریخ ایران مدرن» 50 هزار نسخه چاپ می‌شد.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...