مهدی کمپانی‌زارع در ششمین جلد از مجموعه «ایرانیان و قرآن» که با عنوان «شیخ طوسی و تفسیر تبیان» منتشر شده است، با نگاهی به زندگی شیخ طوسی، مقام و منزلت علمی وی و مباحث علوم قرآنی در تفسیر التبیان را می‌کاود.

به گزارش ایبنا شیخ طوسی در تمامی علوم دینی عصر خودش صاحب تالیفات فراوانی بود و علمای فریقین نیز توجه زیادی به وی داشتند. او در شاخه‌های مختلف علمی مرجعی موثق به شمار می‌آمد؛ به‌گونه‌ای که در علم فقه کمتر فردی توانست مقام وی را احراز کند.

بر اساس یافته‌های این کتاب، دانشمندان پس از وی خدمات بسیاری را به او نسبت داده‌اند که از آن میان می‌توان به تنظیم نصوص احادیثی که در کتاب‌های فقهی به کار رفته‌اند در کتاب «النهایة فی المجرد الفقه»، طبقه‌بندی رشته‌های مختلف فقهی در کتاب «المبسوط الکبیر»، گشودن باب فقه تطبیقی میان مذاهب اسلامی در کتاب «الخلاف» و جمع میان اخبار متعارض و توافق میان روایات و راه‌های استنباط احکام اشاره کرد.

نویسنده این اثر در پنج فصل «زندگی، آثار و جایگاه علمی شیخ طوسی»، «کلیاتی در باب التبیان فی التفسیر القرآن»، «منابع و ماخذ شیخ طوسی در تفسیر التبیان»، «مباحث علوم قرآنی در تفسیر التبیان»، و «ابعاد و گرایش‌های تفسیر التبیان» را بررسی کرده است.

وی در جنبه ادبی ـ لغوی این اثر نوشته است: «هرچند تفسیر شیخ طوسی به تفسیری ادبی مشهور نیست، اما کمتر تفسیری را می‌توان در جهان اسلام سراغ گرفت که تا به این حد به مباحث ادبی ـ لغوی قرآن پرداخته باشد. حجم این‌گونه مباحث اگر در این تفسیر از مباحث کلامی بیشتر نباشد، به راستی که کمتر نیست.»

استفاده از 76 منبع دینی، تفسیری و روایی در معرفی شیخ طوسی و برجسته‌ترین اثر وی در کنار گردآوری آرای سایر بزرگان در معرفی شیخ، از جمله ویژگی‌های این اثر به شمار می‌آید.

نخستین چاپ کتاب «شیخ طوسی و تفسیر تبیان» را موسسه خانه کتاب در شمارگان 3000 نسخه، 143 صفحه و بهای 26000 ریال منتشر کرده است

پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...
در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...