کتاب «سرگذشت نام‌ها؛ جستارهایی درباره نام‌گذاری آثار ادبی» [Why not Catch-21? : the stories behind the titles] نوشته گری دکستر [Gary Dexter] با ترجمه پرتو شریعتمداری توسط انتشارات جهان کتاب منتشر و راهی بازار نشر شد.

سرگذشت نام‌ها؛ جستارهایی درباره نام‌گذاری آثار ادبی» [Why not Catch-21? : the stories behind the titles]  گری دکستر [Gary Dexter]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این‌کتاب یازدهمین‌عنوان از مجموعه «هزارتوی نوشتن» است که این‌ناشر منتشر می‌کند.

مطالب این‌کتاب ابتدا در قالب یادداشت‌های گری دکستر پژوهشگر ادبیات در یکی از نشریات هفتگی بریتانیا منتشر شدند و بعدها توسط او در قالب کتاب به چاپ رسیدند. او برای انتخاب آثاری که در قالب این‌مجموعه گردآوری‌شان کرد، ۴ شرط را در نظر گرفت: نام اثر، مربوط به کتاب باشد نه یک اثر ادبی مثل داستان یا شعر، رمزگشایی از نام مستلزم خواندن متن کتاب نباشد، نام اثر نقل قولی برگرفته از منبع دیگر نباشد و سرگذشت نام کتاب، چندان معروف و زبانزد عموم نبوده باشد.

پرتو شریعتمداری پیش‌تر تعدادی از آثاری را که در این‌کتاب آمده‌اند، در قالب مقالاتی در ماهنامه «جهان کتاب» ترجمه و معرفی کرده است. اما با افزودن تعدادی دیگر که در کتاب گری دکستر موجودند، کتاب پیش‌رو به چاپ رسیده است. این‌مترجم در توضیح خود در مقدمه کوتاه اثر، این‌توضیح را دارد که برخی از آثار معرفی‌شده در نسخه اصلی اثر که دکستر نوشته، در ترجمه فارسی موجود نیستند و این‌مساله دو علت دارد؛ اول این‌که برای غیرانگلیسی‌زبانان چندان شناخته‌شده نیستند و دوم، به‌دلیل معیارهای موجود، امکان چاپ در ایران را نخواهند داشت.

عناوین آثاری که در این‌کتاب به آن‌ها پرداخته شده، به ترتیب زیر اند:

جمهوری، آرمانشهر، هملت، لویاتان، سیندرلا، سفرهای گالیور، غرور و تعصب، فرانکشتاین، زندگی در لندن، یوگنی اونگین، بازرس کل، یا این یا آن، مادام کاملیا، دوریت کوچک، ماجراهای آلیس در سرزمین عجایب، جنگ و صلح، شیاطین، دور دنیا در هشتاد روز، مرگ ایوان ایلیچ، سونات کرویتسر، مرغ دریایی، در جست‌وجوی زمان از دست‌رفته، ماه و شش‌پنی، اولیس، سرزمین بی‌حاصل، گتسبی بزرگ، نبرد من، آدم آدم است، در جبهه غرب خبری نیست، عروسی خون، پستچی همیشه دوبار زنگ می‌زند، و بعد دیگر کسی نماند، باغ وحش شیشه‌ای، ۱۹۸۴، مالون می‌میرد، در انتظار گودو، سالار مگس‌ها، اتاق، تبصره ۲۲، چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟، ۲۰۰۱: ادویسه فضایی، مرگ اتفاقی یک آنارشیست، زوال فرشته، آرواره‌ها، نام گل سرخ، رنگ ارغوانی، عشق سال‌های وبا، مترجم دردها، هرگز رهایم نکن.

در بخشی از این‌کتاب می‌خوانیم:

رُز، خواهر تنسی ویلیامز، به یک بیماری روانی مادام‌العمر دچار بود و در سال ۱۹۳۷ تحت عمل جراحی لوبوتومی قرار گرفت. این عمل در آن‌زمان کم‌سابقه و آزموده‌نشده بود و نتیجه آن برای رز فاجعه‌بار، به‌طوری که بر مغز او آسیبی درمان‌ناپذیر وارد آورد. رز بقیه عمر خود را در آسایشگاه گذراند و خود و خانواده‌اش را نمی‌شناخت و فکر می‌کرد که همیشه بیست‌وهشت‌ساله است. بسیاری از بهترین نمایشنامه‌های ویلیامز از تلاشش برای کندوکاو در تراژدی زندگی خواهرش سرچشمه گرفته‌اند و شخصیت رز در سراسر آثار او به اشکال گوناگون به تصویر کشیده شده است.

این‌کتاب با ۱۳۲ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و قیمت ۴۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ................

در قرن بیستم مشهورترین صادرات شیلی نه استخراج از معادنش که تبعیدی‌های سیاسی‌اش بود. در میان این سیل تبعیدی‌ها چهره‌هایی بودند سخت اثرگذار که ازجمله‌ی آنها یکی‌شان آریل دورفمن است... از امید واهی برای شکست دیکتاتور و پیروزی یک‌شبه بر سیاهی گفته است که دست آخر به سرخوردگی جمعی ختم می‌شود... بهار پراگ و انقلاب شیلی، هردو به‌دست نیروهای سرکوبگر مشابهی سرکوب شده‌اند؛ یکی به دست امپراتوری شوروی و دیگری به دست آمریکایی‌ها ...
اصلاح‌طلبی در سایه‌ی دولت منتظم مطلقه را یگانه راهبرد پیوستن ایران به قافله‌ی تجدد جهانی می‌دانست... سفیر انگلیس در ایران، یک سال و اندی بعد از حکومت ناصرالدین شاه: شاه دانا‌تر و کاردان‌تر از سابق به نظر رسید... دست بسیاری از اهالی دربار را از اموال عمومی کوتاه و کارنامه‌ی اعمالشان را ذیل حساب و کتاب مملکتی بازتعریف کرد؛ از جمله مهدعلیا مادر شاه... شاه به خوبی بر فساد اداری و ناکارآمدی دیوان قدیمی خویش واقف بود و شاید در این مقطع زمانی به فکر پیگیری اصلاحات امیر افتاده بود ...
در خانواده‌ای اصالتاً رشتی، تجارت‌پیشه و مشروطه‌خواه دیده به جهان گشود... در دانشگاه ملی ایران به تدریس مشغول می‌شود و به‌طور مخفیانه عضو «سازمان انقلابی حزب توده ایران»... فجایع نظام‌های موجود کمونیستی را نه انحرافی از مارکسیسم که محصول آن دانست... توتالیتاریسم خصم بی چون‌وچرای فردیت است و همه را یکرنگ و هم‌شکل می‌خواهد... انسانها باید گذشته و خاطرات خود را وا بگذارند و دیروز و امروز و فردا را تنها در آیینه ایدئولوژی تاریخی ببینند... او تجدد و خودشناسی را ملازم یکدیگر معرفی می‌کند... نقد خود‌ ...
تغییر آیین داده و احساس می‌کند در میان اعتقادات مذهبی جدیدش حبس شده‌ است. با افراد دیگری که تغییر مذهب داده‌اند ملاقات می‌کند و متوجه می‌شود که آنها نه مثل گوسفند کودن هستند، نه پخمه و نه مثل خانم هاگ که مذهبش تماما انگیزه‌ مادی دارد نفرت‌انگیز... صدا اصرار دارد که او و هرکسی که او می‌شناسد خیالی هستند... آیا ما همگی دیوانگان مبادی آدابی هستیم که با جنون دیگران مدارا می‌کنیم؟... بیش از هر چیز کتابی است درباره اینکه کتاب‌ها چه می‌کنند، درباره زبان و اینکه ما چطور از آن استفاده می‌کنیم ...
پسرک کفاشی که مشغول برق انداختن کفش‌های جوزف کندی بود گفت قصد دارد سهام بخرد. کندی به سرعت دریافت که حباب بازار سهام در آستانه ترکیدن است و با پیش‌بینی سقوط بازار، بی‌درنگ تمام سهامش را فروخت... در مقابلِ دنیای روان و دلچسب داستان‌سرایی برای اقتصاد اما، ادبیات خشک و بی‌روحی قرار دارد که درک آن از حوصله مردم خارج است... هراری معتقد است داستان‌سرایی موفق «میلیون‌ها غریبه را قادر می‌کند با یکدیگر همکاری و در جهت اهداف مشترک کار کنند»... اقتصاددانان باید داستان‌های علمی-تخیلی بخوانند ...