زنانگی عنصر مغفول و هنوز ناشناخته عصر ماست و باور کنید هرچه بدبختی می‌کشیم از همین جاست... دختر شاهزاده‌ای است که آنقدر پاکدامن و باکره است و عطر بهشت دارد که پرستش می‌شود اما هیچ خواستگاری ندارد... پسرش اروس را مامور می‌کند او را بکشد... به تحریک خواهرانش، قول و قرارش با اروس را زیر پا می‌گذارد... هر زنی همزمان دو ابزار شگفت‌انگیز و البته وحشتناک دارد: چراغ و خنجر


درباره زن درون | اعتماد


از سال 92 به این طرف، هر وقت قرار بوده فقط یک کتاب عمری و تاثیرگذار معرفی کنم، بی‌بروبرگرد اسم دو کتاب را گفته‌ام که اولی‌اش «زن درون» [She: Understanding feminine psychology اثر رابرت جانسون Robert A. Johnson] بوده است.

زن درون» [She: Understanding feminine psychology اثر رابرت جانسون Robert A. Johnson]

زنانگی عنصر مغفول و هنوز ناشناخته عصر ماست و باور کنید هرچه بدبختی می‌کشیم از همین جاست. چیزی که از ابعاد کوچکی مثل ناسازگاری زن در خانواده شروع می‌شود و تا ابعاد بزرگ‌تری مثل به‌هم‌ریختگی در سطح جهان امتداد پیدا می‌کند. اگر حال ‌و روز الان‌مان خوب نیست، دلیلش این است که گوهر زنانگی را جدی نمی‌گیریم و ارزش تلقی نمی‌کنیم. زن و مرد هم ندارد.

«زن درون» بررسی روانشناسانه اسطوره سایکی و اروس است. سایکی دختر شاهزاده‌ای است که آنقدر پاکدامن و باکره است و عطر بهشت دارد که پرستش می‌شود اما هیچ خواستگاری ندارد. آفرودیت که دارد از حسودی می‌میرد، پسرش اروس را مامور می‌کند او را بکشد اما نوک پیکان اروس به انگشت خودش فرو می‌رود، یک دل نه صد دل عاشق سایکی می‌شود و او را به پردیس خودش می‌برد؛ اما برای سایکی شرط می‌گذارد که اگر می‌خواهد همیشه با او در پردیس زندگی کند، نباید او را ببیند و درباره‌اش چیزی بپرسد.

اما نقطه اوج و زیباترین جای داستان جایی است که سایکی به تحریک خواهرانش، قول و قرارش با اروس را زیر پا می‌گذارد و یک شب با خنجری در دست و چراغی در دست دیگر، می‌رود بالای سرش تا اگر اهریمن بود خدمتش برسد؛ اما با زیباترین فرد تمام المپ و ایزد عشق روبه‌رو می‌شود. غرق در حیرت و شرمساری دستش می‌لرزد و قطره‌ای از روغن چراغ روی شانه اروس می‌ریزد. اروس هم او را از پردیس بیرون می‌کند. این تازه اول مسیر پرپیچ‌وخمی است که در انتظار سایکی است و بهتر است خودتان آن را بخوانید.

...اما کلیدی‌ترین حرف این اسطوره که هنوز بعد از هفت سال عمق وجود مرا لمس می‌کند، این است که هر زنی همزمان دو ابزار شگفت‌انگیز و البته وحشتناک دارد: چراغ و خنجر. می‌تواند با خنجرش همه‌چیز را نابود کند یا می‌تواند با چراغش نور مهر بتاباند تا هم خودش موجود پاک، باشکوه و خداگونه درون مرد را ببیند و هم نیاز مرد را به تابیده شدن نور زنانه، نمایان ساختن سرشت ایزدگونه واقعی‌اش و آشنایی بیشتر با خودش برطرف کند. این نور می‌تواند ارزش‌های درونی مرد را یادآوری کند و به اعمال و رفتار و حضورش معنا بدهد. این مهم‌ترین توانایی زنان است که از وجودش غافلند. تمام خشونت و خرابکاری مردها یعنی زنی جایی کم گذاشته و کوتاهی کرده. اگر این‌طور نبود و زنان - و همین‌طور مردان- به گوهر زنانگی درون‌شان دسترسی داشتند، قطعا جهان بهتری می‌داشتیم.

اسطوره‌ها مرجعی برای خودشناسی و ابزاری برای خودآگاهی‌اند. آنها از صافی صدها نسل گذشته‌اند و ساده و نابند. ما در آنها به دنبال راز یا دانش درون هستیم. چیزی فاقد جهت‌گیری‌های مختلف، غرض‌ورزی، کوته‌بینی و اندیشه‌های شخصی. (جانسون: 10) اسطوره‌ها ابزاری برای دیدن راه‌های رفته‌اند تا بتوانیم آن را راهنمای راه‌های نرفته خود قرار دهیم. (جانسون: 23)

کتاب چنان ترجمه روانی دارد که وقتی سال 92 برای اولین‌بار خواندم، برای اولین‌بار در تمام عمرم به صرافت این افتادم از مترجمش تشکر کنم اما جست‌وجوی اینترنتی‌ام راه به جایی نبرد و یادم نیست چرا به این باور رسیدم که در قید حیات نیست و البته که امیدوارم اشتباه کرده باشم. فریدون معتمدی فقط کتاب را خوب ترجمه نکرده بلکه از هر فرصتی برای ارجاع به منابع مختلف فارسی و تطبیق این اسطوره با اسطوره‌های ایرانی و مخصوصا شاهنامه استفاده کرده. از من بپذیرید که لذت خواندن پاورقی‌ها اصلا کمتر از اصل کتاب نیست.

[کتاب «زن درون» با ترجمه فریدون معتمدی و توسط نشر بافکر منتشر شده است.]

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...