کتاب «جنگ شهرها، تهران»، روایت روزشماری از وضعیت پایتخت از دوران دفاع از سرزمین است.

جنگ شهرها، تهران زینب اسلامی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایرنا، مقاومت شهروندان غیرنظامی، همیشه بخش جدایی‌ناپذیر هر جنگ است، گاهی این مقاومت در مرزهای درگیر با دشمن روی می‌دهد و گاهی دور در قلب کشورهاست. جنگ‌های مدرن که با سلاح‌های دوربرد و هواپیماهاست، مردم عادی جامعه را به اندازه سربازان خط مقدم به خطر می‌اندازد.

در هشت سال دفاع مقدس نیز نه تنها مرزهای غربی کشور، که تمام ایران در معرض خطر حمله دشمن بود، حملات هوایی به مناطق غیرنظامی، یکی از مهم‌ترین و در عین حال وحشیانه‌ترین اقدامات رژیم بعث عراق بود.

کتاب جنگ شهرها، تهران، به مقاومت مردم تهران در برابر حملات هوایی و زمینی عراق در هشت سال دفاع مقدس می‌پردازد.

این کتاب در هفت فصل، اتفاقات سال‌های دفاع مقدس به ویژه موشک باران‌های تهران، از آغاز جنگ در شهریور و مهر ۱۳۵۹ تا بهار ۱۳۶۷ را مورد به مورد بررسی می‌کند و تقویم گونه گزارشی از این رویدادهای تلخ را بازگو می‌کند. نویسنده با اشاره به آتش‌بس‌ها و تلاش‌های دیپلماتیک برای برقراری صلح به دوره‌های آرامش در شهر نیز اشاراتی دارد.

بمب‌گذاری در نماز جمعه تهران در سال ۱۳۶۳، سفر خاویر دکوئیار، دبیر کل سازمان ملل به تهران در سال ۱۳۶۴، اجلاس جده، بمباران مدارس، نحوه ساخت پناهگاه‌ها و آموزش نحوه پناه‌گیری در زمان حمله هوایی، روند اسکان مردم جنگ‌زده تهران، خروج مردم از شهر به حومه‌ها و یا خروج از کشور و گزارش‌هایی که شبکه‌های خارجی از وضعیت تهران منتشر کردند، بخشی از مطالبی است که در این کتاب به چشم می‌خورد.

جنگ شهرها، تهران، نخستین اثر از زینب اسلامی محقق، پژوهشگر و نویسنده، در حوزه دفاع مقدس است. وی با مراجعه به روزنامه‌های مهم سال‌های دهه ۶۰ مثل کیهان و اطلاعات و نیز اسناد باقیمانده از جنگ و مجموعه چند جلدی روزشمار جنگ ایران و عراق، مصاحبه‌هایی که از فرماندهان وقت باقی مانده و نیز گفت‌وگوهایی که با مردم شهر درباره رویدادها شده است، این مستند را گردآوری کرده است.

بخش مهمی که درهر قسمت از این گزارش مستند به چشم می‌خورد، روایتی از شاهد عینی است که تصویری معتبر از را به دست می‌دهد.

در بخشی از این کتاب می‎خوانیم:

۲۲ بهمن ۱۳۶۵
بمباران تهران در ساعات راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه

چهارشنبه همزمان با برگزاری راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه تهران بمباران شد که هنگام اعلام وضعیت قرمز مردم در خیابان آزادی و با استواری و استحکام و فریاد الله اکبر سر می دادند و بعد از شنیده شدن صدای پدافند هوایی، مردم شعار مرگ بر آمریکا دادند یکی دیگر از شعارهای مردم در راهپیمایی این بود: بمباران هوایی دیگر اثر ندارد صدام به جز خودکشی راه دگر ندارد یکی از اهالی تهران در حین راهپیمایی به خبرنگار روزنامه کیهان گفت رغم اینکه می‌دانستیم عراق تهدید کرده است که روز ۲۲ بهمن به تهران حمله خواهد کرد از خانه بیرون آمدیم تا نشان دهیم از این تهدیدها نمی‌رسد ترسیم.
در مدت راهپیمایی دوبار هواپیماهای عراقی خود را به آسمان تهران رساندند. (ص ۱۷۸)

جنگ شهرها، تهران، در ۳۷۴ صفحه به قلم زینب اسلامی به نگارش درآمده و توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، در ۱۰۰۰ نسخه منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...