کتاب «جنگ شهرها، تهران»، روایت روزشماری از وضعیت پایتخت از دوران دفاع از سرزمین است.

جنگ شهرها، تهران زینب اسلامی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایرنا، مقاومت شهروندان غیرنظامی، همیشه بخش جدایی‌ناپذیر هر جنگ است، گاهی این مقاومت در مرزهای درگیر با دشمن روی می‌دهد و گاهی دور در قلب کشورهاست. جنگ‌های مدرن که با سلاح‌های دوربرد و هواپیماهاست، مردم عادی جامعه را به اندازه سربازان خط مقدم به خطر می‌اندازد.

در هشت سال دفاع مقدس نیز نه تنها مرزهای غربی کشور، که تمام ایران در معرض خطر حمله دشمن بود، حملات هوایی به مناطق غیرنظامی، یکی از مهم‌ترین و در عین حال وحشیانه‌ترین اقدامات رژیم بعث عراق بود.

کتاب جنگ شهرها، تهران، به مقاومت مردم تهران در برابر حملات هوایی و زمینی عراق در هشت سال دفاع مقدس می‌پردازد.

این کتاب در هفت فصل، اتفاقات سال‌های دفاع مقدس به ویژه موشک باران‌های تهران، از آغاز جنگ در شهریور و مهر ۱۳۵۹ تا بهار ۱۳۶۷ را مورد به مورد بررسی می‌کند و تقویم گونه گزارشی از این رویدادهای تلخ را بازگو می‌کند. نویسنده با اشاره به آتش‌بس‌ها و تلاش‌های دیپلماتیک برای برقراری صلح به دوره‌های آرامش در شهر نیز اشاراتی دارد.

بمب‌گذاری در نماز جمعه تهران در سال ۱۳۶۳، سفر خاویر دکوئیار، دبیر کل سازمان ملل به تهران در سال ۱۳۶۴، اجلاس جده، بمباران مدارس، نحوه ساخت پناهگاه‌ها و آموزش نحوه پناه‌گیری در زمان حمله هوایی، روند اسکان مردم جنگ‌زده تهران، خروج مردم از شهر به حومه‌ها و یا خروج از کشور و گزارش‌هایی که شبکه‌های خارجی از وضعیت تهران منتشر کردند، بخشی از مطالبی است که در این کتاب به چشم می‌خورد.

جنگ شهرها، تهران، نخستین اثر از زینب اسلامی محقق، پژوهشگر و نویسنده، در حوزه دفاع مقدس است. وی با مراجعه به روزنامه‌های مهم سال‌های دهه ۶۰ مثل کیهان و اطلاعات و نیز اسناد باقیمانده از جنگ و مجموعه چند جلدی روزشمار جنگ ایران و عراق، مصاحبه‌هایی که از فرماندهان وقت باقی مانده و نیز گفت‌وگوهایی که با مردم شهر درباره رویدادها شده است، این مستند را گردآوری کرده است.

بخش مهمی که درهر قسمت از این گزارش مستند به چشم می‌خورد، روایتی از شاهد عینی است که تصویری معتبر از را به دست می‌دهد.

در بخشی از این کتاب می‎خوانیم:

۲۲ بهمن ۱۳۶۵
بمباران تهران در ساعات راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه

چهارشنبه همزمان با برگزاری راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه تهران بمباران شد که هنگام اعلام وضعیت قرمز مردم در خیابان آزادی و با استواری و استحکام و فریاد الله اکبر سر می دادند و بعد از شنیده شدن صدای پدافند هوایی، مردم شعار مرگ بر آمریکا دادند یکی دیگر از شعارهای مردم در راهپیمایی این بود: بمباران هوایی دیگر اثر ندارد صدام به جز خودکشی راه دگر ندارد یکی از اهالی تهران در حین راهپیمایی به خبرنگار روزنامه کیهان گفت رغم اینکه می‌دانستیم عراق تهدید کرده است که روز ۲۲ بهمن به تهران حمله خواهد کرد از خانه بیرون آمدیم تا نشان دهیم از این تهدیدها نمی‌رسد ترسیم.
در مدت راهپیمایی دوبار هواپیماهای عراقی خود را به آسمان تهران رساندند. (ص ۱۷۸)

جنگ شهرها، تهران، در ۳۷۴ صفحه به قلم زینب اسلامی به نگارش درآمده و توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، در ۱۰۰۰ نسخه منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...