کتاب «جنگ شهرها، تهران»، روایت روزشماری از وضعیت پایتخت از دوران دفاع از سرزمین است.

جنگ شهرها، تهران زینب اسلامی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایرنا، مقاومت شهروندان غیرنظامی، همیشه بخش جدایی‌ناپذیر هر جنگ است، گاهی این مقاومت در مرزهای درگیر با دشمن روی می‌دهد و گاهی دور در قلب کشورهاست. جنگ‌های مدرن که با سلاح‌های دوربرد و هواپیماهاست، مردم عادی جامعه را به اندازه سربازان خط مقدم به خطر می‌اندازد.

در هشت سال دفاع مقدس نیز نه تنها مرزهای غربی کشور، که تمام ایران در معرض خطر حمله دشمن بود، حملات هوایی به مناطق غیرنظامی، یکی از مهم‌ترین و در عین حال وحشیانه‌ترین اقدامات رژیم بعث عراق بود.

کتاب جنگ شهرها، تهران، به مقاومت مردم تهران در برابر حملات هوایی و زمینی عراق در هشت سال دفاع مقدس می‌پردازد.

این کتاب در هفت فصل، اتفاقات سال‌های دفاع مقدس به ویژه موشک باران‌های تهران، از آغاز جنگ در شهریور و مهر ۱۳۵۹ تا بهار ۱۳۶۷ را مورد به مورد بررسی می‌کند و تقویم گونه گزارشی از این رویدادهای تلخ را بازگو می‌کند. نویسنده با اشاره به آتش‌بس‌ها و تلاش‌های دیپلماتیک برای برقراری صلح به دوره‌های آرامش در شهر نیز اشاراتی دارد.

بمب‌گذاری در نماز جمعه تهران در سال ۱۳۶۳، سفر خاویر دکوئیار، دبیر کل سازمان ملل به تهران در سال ۱۳۶۴، اجلاس جده، بمباران مدارس، نحوه ساخت پناهگاه‌ها و آموزش نحوه پناه‌گیری در زمان حمله هوایی، روند اسکان مردم جنگ‌زده تهران، خروج مردم از شهر به حومه‌ها و یا خروج از کشور و گزارش‌هایی که شبکه‌های خارجی از وضعیت تهران منتشر کردند، بخشی از مطالبی است که در این کتاب به چشم می‌خورد.

جنگ شهرها، تهران، نخستین اثر از زینب اسلامی محقق، پژوهشگر و نویسنده، در حوزه دفاع مقدس است. وی با مراجعه به روزنامه‌های مهم سال‌های دهه ۶۰ مثل کیهان و اطلاعات و نیز اسناد باقیمانده از جنگ و مجموعه چند جلدی روزشمار جنگ ایران و عراق، مصاحبه‌هایی که از فرماندهان وقت باقی مانده و نیز گفت‌وگوهایی که با مردم شهر درباره رویدادها شده است، این مستند را گردآوری کرده است.

بخش مهمی که درهر قسمت از این گزارش مستند به چشم می‌خورد، روایتی از شاهد عینی است که تصویری معتبر از را به دست می‌دهد.

در بخشی از این کتاب می‎خوانیم:

۲۲ بهمن ۱۳۶۵
بمباران تهران در ساعات راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه

چهارشنبه همزمان با برگزاری راهپیمایی ۲۲ بهمن ماه تهران بمباران شد که هنگام اعلام وضعیت قرمز مردم در خیابان آزادی و با استواری و استحکام و فریاد الله اکبر سر می دادند و بعد از شنیده شدن صدای پدافند هوایی، مردم شعار مرگ بر آمریکا دادند یکی دیگر از شعارهای مردم در راهپیمایی این بود: بمباران هوایی دیگر اثر ندارد صدام به جز خودکشی راه دگر ندارد یکی از اهالی تهران در حین راهپیمایی به خبرنگار روزنامه کیهان گفت رغم اینکه می‌دانستیم عراق تهدید کرده است که روز ۲۲ بهمن به تهران حمله خواهد کرد از خانه بیرون آمدیم تا نشان دهیم از این تهدیدها نمی‌رسد ترسیم.
در مدت راهپیمایی دوبار هواپیماهای عراقی خود را به آسمان تهران رساندند. (ص ۱۷۸)

جنگ شهرها، تهران، در ۳۷۴ صفحه به قلم زینب اسلامی به نگارش درآمده و توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، در ۱۰۰۰ نسخه منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

که واقعا هدفش نویسندگی باشد، امروز و فردا نمی‌کند... تازه‌کارها می‌خواهند همه حرف‌شان را در یک کتاب بزنند... روی مضمون متمرکز باشید... اگر در داستان‌تان به تفنگی آویزان به دیوار اشاره می‌کنید، تا پایان داستان، نباید بدون استفاده باقی بماند... بگذارید خواننده خود کشف کند... فکر نکنید داستان دروغ است... لزومی ندارد همه مخاطب اثر شما باشند... گول افسانه «یک‌‌شبه ثروتمند‌ شدن» را نخورید ...
ایده اولیه عموم آثارش در همین دوران پرآشوب جوانی به ذهنش خطور کرده است... در این دوران علم چنان جایگاهی دارد که ایدئولوژی‌های سیاسی چون مارکسیسم نیز می‌کوشند بیش از هر چیز خود را «علمی» نشان بدهند... نظریه‌پردازان مارکسیست به ما نمی‌گویند که اگرچه اتفاقی رخ دهد، می‌پذیرند که نظریه‌شان اشتباه بوده است... آنچه علم را از غیرعلم متمایز می‌کند، ابطال‌پذیری علم و ابطال‌ناپذیری غیرعلم است... جامعه‌ای نیز که در آن نقدپذیری رواج پیدا نکند، به‌معنای دقیق کلمه، نمی‌تواند سیاسی و آزاد قلمداد شود ...
جنگیدن با فرهنگ کار عبثی است... این برادران آریایی ما و برادران وایکینگ، مثل اینکه سحرخیزتر از ما بوده‌اند و رفته‌اند جاهای خوب دنیا مسکن کرده‌اند... ما همین چیزها را نداریم. کسی نداریم از ما انتقاد بکند... استالین با وجود اینکه خودش گرجی بود، می‌خواست در گرجستان نیز همه روسی حرف بزنند...من میرم رو میندازم پیش آقای خامنه‌ای، من برای خودم رو نینداخته‌ام برای تو و امثال تو میرم رو میندازم... به شرطی که شماها برگردید در مملکت خودتان خدمت کنید ...
رویدادهای سیاسی برای من از آن جهت جالبند که همچون سونامی قهرمان را با تمام ایده‌های شخصی و احساسات و غیره‌اش زیرورو می‌کنند... تاریخ اولا هدف ندارد، ثانیا پیشرفت ندارد. در تاریخ آن‌قدر بُردارها و جهت‌های گونه‌گون وجود دارد که همپوشانی دارند؛ برآیندِ این بُردارها به قدری از آنچه می‌خواستید دور است که تنها کار درست این است: سعی کنید از خود محافظت کنید... صلح را نخست در روح خود بپروران... همه آنچه به‌نظر من خارجی آمده بود، کاملا داخلی از آب درآمد ...
می‌دانم که این گردهمایی نویسندگان است برای سازماندهی مقاومت در برابر فاشیسم، اما من فقط یک حرف دارم که بزنم: سازماندهی نکنید. سازماندهی یعنی مرگ هنر. تنها چیزی که مهم است استقلال شخصی است... در دریافت رسمی روس‌ها، امنیت نظام اهمیت درجه‌ی اول دارد. منظور از امنیت هم صرفاً امنیت مرز‌ها نیست، بلکه چیزی است بسیار بغرنج‌تر که به آسانی نمی‌توان آن را توضیح داد... شهروندان خود را بیشتر شبیه شاگرد مدرسه می‌بینند ...