پدرانه‌هایی در حاشیه | جام جم


کتاب «پروژه‌ی‌ پدری» به‌قلم جمعی از پدران جوان ایران نوشته شده است؛پدرهایی که از فرزندان متفاوت خود سخن می‌گویند. مطالعه این کتاب، به تمام مادران توصیه می‌شود زیرا اغلب خانم‌ها، پدر فرزندان‌شان را به بی‌توجهی و سهل‌انگاری در امر تربیت متهم می‌کنند. همان پدرانی که گاه ما مادرها، آنها را بی‌تفاوت به مسائل خانه و خانواده می‌دانیم اگر از احساسات خود بنویسند، بسیار لطیف‌تر و شاعرانه‌تر از ما خواهند نوشت.

پروژه پدری

بخش زیادی از ادبیات هرسرزمین به احساسات مادرانه می‌پردازد ولی این کتاب به زیبایی از پدرانه‌ها می‌نویسد؛ پدرانه‌هایی که شاید همیشه در حاشیه بوده وهستند. شاید خواندن سطرهایی از کتاب از اوج احساسات پدری نسبت به فرزندش که حتی هیچ خاطره‌ای از او ندارد، همه را به تعجب وادارد. چند جمله از کتاب بخوانیم: «باید می‌پذیرفتم که بچه‌ام دیگر نیست و بعد سعی می‌کردم با غمش روبه‌رو شوم و فرصت پیدا کنم که در وجودم ته‌نشین شود. باید بی‌تعارف بغضم را می‌شکستم و اشک می‌ریختم. باید تنها گریه می‌کردم. باید در تجربه‌ای عجیب خبر بد را به کسی می‌دادم و بعد منتظر می‌ماندم تا دلداری‌ام بدهند و آرامم کنند. شاید برای‌شان سخت و ثقیل بود حس کنند آدمی از بین ما رفته. کسی که نه‌فقط دست و پا و چشم و صورت که حتی خاطره‌ای برای‌مان ندارد. فکر می‌کنند فوقش یک نطفه چند‌هفته‌ای چند میلی‌متری که چیزی بیشتر از یک کلونی سلولی نبوده، دیگر نیست.»

سختگیری مادر و آسان‌گیری پدر
گاه بعضی از مادرها فکر می‌کنند به تنهایی باید عهده‌دار تربیت فرزندشان شوند. آنها پدر را در اصول تربیتی و اخلاقی همسو با خود نمی‌بینند و این شکایت همیشه از سوی آنها مطرح شده است. در اغلب موارد که زن و شوهری در تربیت فرزند دچار مشکل می‎‌شوند، مسأله‌ اصلی سختگیری زیاد مادر وآسان‌گرفتن پدر است. درفصل بچه آدم نوشته آقای مهدی حمیدی پارسا، به این مشکل تربیتی پرداخته می‌شود. سختگیری مادر و سهل‌انگاری پدر، وضعیتی است که به‌طور قطع می‌توان گفت برای تمام خانواده‌های جوان در تربیت فرزنداول اتفاق می‌افتد.اکثر پدرها بامادران سختگیرهمراه نمی‌شوند ولی دراین فصل پدر به آزمایش تمرین‌های روان‌شناختی روی فرزند تن می‌دهد و تمام قوانین‌و قواعد دستوری مادر در خانه اجرا می‌شود اما بعد از دو سال پدر به باور دیگری می‌رسد که آن را بسیار زیبا برای دیگر پدران نوشته است. باز هم بخشی از کتاب را با هم مرور کنیم: «رفتم سراغ کتاب‌های تربیت فرزند و فرزندپروری و چگونه با دختران خود رفتار کنید؛ کتاب‌های خوبی که اضطرابم را بیشتر می‌کردند. حرف‌شان این بود که تربیت و شکل‌دادن به شخصیت فرزند از بدو تولد آغاز می‌شود. برخی حتی پیشتر هم رفته بودند؛ آنهایی که می‌گفتند تربیت بچه از ابتدای بارداری آغاز می‌شود. این کتاب‌ها همه‌چیزراسخت‌وپیچیده می‌کنندوتربیت‌رابه‌دغدغه‌ای پیچیده برای والدین مبدل می‌سازندوبه‌گمانم مقصران اصلی بی‌تربیت‌شدن بچه‌ها همین‌ها هستند؛ همین‌ها که می‌خواهند تا کودک چشم باز می‌کند تربیتش را خیلی سفت و سخت شروع کنند.»

دریایی از بایدها و نبایدهای روزانه
این خانواده با سختگیری‌ در امر تربیت، فشارهای زیادی را به خود و دختر کوچک‌شان تحمیل کردند و در آخر پدر با حرف دختر هفت‌هشت‌ساله‌شان به خود آمده و به این رویه پایان می‌دهد. نظریه یا تجربه‌ آقای حمیدی پارسا در تربیت بسیار کارآمدتر و خواندنی‌تر از دیگر کتاب‌های تربیتی است: «اگر می‌خواهی بچه‌ات را تربیت کنی، خودت را کنترل کن. همین قدر شعاری و همین قدر تکراری و البته همین قدر مهم. اگر بخواهم ساده بگویم این‌طور می‌شود: اگر می‌خواهی بعد از چند سال تلاش فداکارانه برای تربیت، بچه‌ات روزی توی چشم‌هایت زل نزند و بهت نگوید تو این‌طور فکر می‌کنی، ولی من این‌طور فکر نمی‌کنم.»

مادرها فکر می‌کنند برای تربیت فرزند باید او را در دریایی از بایدها و نبایدهای روزانه غرق کرد، بدون این‌که لحظه‌ای به لذت‌بردن از زندگی در کنار این فرشته‌های معصوم بیندیشند. گاه باید دخالت‌نکردن و نگاه بی‌کلام پدرها را جور دیگر معنا کرد. آنها هم می‌خواهند فرزندشان را کنترل کنند یا بهتر بگوییم مواظب‌شان باشند اما فقط شیوه‌شان با مادرها متفاوت است.
شاید عده زیادی از ما تصورشان از پدر و مادر خوب این باشد که تمام نیرو و جوانی خود را باید به پای فرزندشان بگذارند و در آخر با پیرشدن پدر و مادر، فرزند هم باید جوانی‌اش را به پای مواظبت‌کردن از پدر و مادر پیرش هدر بدهد؛ یعنی یک دور باطل و آزاردهنده، اما آیا هدف از خلقت ما انسان‌ها تنها همین امر بوده و هست؟

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

هیتلر ۲۶ساله، در جبهه شمال فرانسه، در یک وقفه کوتاه میان نبرد، به نزدیک‌ترین شهر می‌رود تا کتابی بخرد. او در آن زمان، اوقات فراغتش را چگونه می‌گذراند؟ با خواندن کتابی محبوب از ماکس آزبرن درباره تاریخ معماری برلین... اولین وسیله خانگی‌اش یک قفسه چوبی کتاب بود -که خیلی زود پر شد از رمان‌های جنایی ارزان، تاریخ‌های نظامی، خاطرات، آثار مونتسکیو، روسو و کانت، فیلسوفان یهودستیز، ملی‌گرایان و نظریه‌پردازان توطئه ...
در طبقه متوسط، زندگی عاطفی افراد تحت تأثیر منطق بازار و بده‌بستان شکل می‌گیرد، و سرمایه‌گذاری عاطفی به یکی از ابزارهای هدایت فرد در مسیر موفقیت و خودسازی تبدیل می‌شود... تکنیک‌های روانشناسی، برخلاف ادعای آزادی‌بخشی، در بسیاری از موارد، افراد را در قالب‌های رفتاری، احساسی و شناختی خاصی جای می‌دهند که با منطق بازار، رقابت، و نظم سازمانی سرمایه‌دارانه سازگار است ...
صدام حسین بعد از ۲۴۰ روز در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۳ در مزرعه‌ای در تکریت با ۷۵۰ هزار دلار پول و دو اسلحه کمری دستگیر شد... جان نیکسون تحلیلگر ارشد سیا بود که سال‌های زیادی از زندگی خود را صرف مطالعه زندگی صدام کرده بود. او که تحصیلات خود را در زمینه تاریخ در دانشگاه جورج واشنگتن به پایان رسانده بود در دهه ۱۹۹۰ به استخدام آژانس اطلاعاتی آمریکا درآمد و علاقه‌اش به خاورمیانه باعث شد تا مسئول تحلیل اطلاعات مربوط به ایران و عراق شود... سه تریلیون دلار هزینه این جنگ شد ...
ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...