کتاب نیوز | اطلاع رسانی و نقد کتاب - تسلسل بوستان‌ها

04 خرداد 1385

[داستان کوتاه]
ترجمه جمشید جهان‌زاده

خواندن رمانی را که از چند روز پیش شروع کرده بود و به خاطر کنفرانس‌های کاری فوری، کنار گذاشته بود، سر راهی که با قطار به ملکش برمی‌گشت دوباره از سر گرفت. به تدریج به پیرنگ و شخصیت‌پردازی داستان علاقه‌مند شد. آن روز عصر بعد از آنکه وکالت‌نامه نوشت و موضوع مالکیت مشترک را با مباشر خود در میان گذاشت، توی آرامش اتاق مطالعه مشرف به باغ بلوط، کتاب را باز کرد. توی صندلی مورد علاقه‌اش، پشت به در ولو شد، حتی تصور ورود بیگانه‌ای مزاحم او را می‌آزرد. با دست چپ روکش مخملی سبز صندلی را مالید و نشست تا بخش‌های آخر کتاب را بخواند. به سهولت اسم‌ها و تصویر ذهنی‌اش از شخصیت‌ها را به یاد آورد، رمان پرده طنازی‌اش را به یکباره جلوی او گسترد. لذت مفرطی را تجربه کرد. با خواندن هرخط رمان از آنچه او را احاطه کرده بود، دل می‌کند و در همان حال هوشیار بود که سرش را به آرامی بر روکش مخمل سبز صندلی بزرگ تکیه داده است. می‌دانست که سیگار دم دستش قرار دارد و فراسوی پنجره‌های بزرگ ، هوای شامگاهی در زیر درختان بلوط می‌رقصید.

با هرکلمه‌ای که می‌خواند اسیر وضع بغرنج فلاکت‌بار قهرمان زن و مرد داستان می‌شد و وا می‌داد تا در جایی که تصاویر جان می‌گیرد و رنگ و حرکت می‌پذیرد ذوب شود. او شاهد آخرین برخورد توی کلبه کوهستانی بود. ابتدا زن وارد شد سراسیمه و نگران، حالا مرد می‌آید، شاخه‌ای که در رفت صورتش را خراشیده است. زن به شکلی دلپذیرانه می‌کوشد با بوسه خون او را بند بیاورد، اما مرد نوازش‌های زن را پس می‌زند. او نیامده است که باز آیین شوری پنهان را در پناه برگهای خشک و کوره ‌راه‌های جنگل از سر گیرد. دشنه از گرمای سینه‌اش گرم می‌شود، آزادی آن زیر می‌تپد، در همان نزدیکی پنهان است. گفتگویی کوتاه و شهوی مثل جویباری پر از مار توی صفحه‌های کتاب می‌ریزد و آدمی فکر می‌کند همه‌چیز از ازل نوشته شده است. حتی برای آن نوازش‌هایی که بر تن دلداده پیچ و تاب می‌خورد تا او را نگاه دارد و رأی‌اش را بزند. بدن دیگری را چنان مشمئزکننده تصویر می‌کرد که الزاماً باید منهدم می‌شد. هیچ‌چیز فراموش نشده بود: شواهد غیبت از محل جرم، خطرات غیرمنتظره و خطاهای احتمالی. از این ساعت به بعد هرلحظه‌ای دقیقاً به جای خود نشسته است. بازنگری چندباره و خونسردانه هر جزء چنان متوقف شد که دستی بتواند گونه‌ای را نوازش دهد. هوا رو به تاریکی می‌رفت.

حالا دیگر به هم نگاه نمی‌کردند با چهره‌ای مصمم به وظیفه‌ای می‌اندیشیدند که پیش رو دارند، دم در کلبه از هم جدا شدند. قرار شد زن از یال منتهی به شمال حرکت کند. توی راهی که در جهت مخالف امتداد می‌یافت، مرد برگشت تا زن را تماشا کند که می‌دوید و گیسوان شلالش را به باد سپرده بود. او هم به نوبه خود دوید لای درخت‌ها و پرچین‌ها، سرش را می‌دزدید تا آنکه در تاریک روشنای آفتاب پر زردگون مه، راه وسط درختان را که به خانه می‌رسید، تشخیص داد. بنا نبود سگ‌ها پارس کنند و نکردند. قرار نبود مباشر در آن ساعت توی خانه باشد که نبود. از سه پله ایوان بالا رفت و وارد شد. حرفهای زن در کوبش خفه‌خون توی گوشهایش می‌پیچید: اول یک تالار آبی، بعد هال و بعد از آن پله‌های مفروش. بالا که می‌روی، دو در می‌بینی. توی اتاق اول کسی نیست. توی دومی هم کسی نیست. در سالن و بعد کارد به دست، نور از پنجره‌های بزرگ تو می‌آید، پشتی بلند صندلی را حتی با روکش مخملی سبز و کله مردی که توی صندلی لم داده و رمان می‌خواند.

داستان کوتاه |

یک قاعده طلایی برای کودکان

صدای مربای شیرین کرمانی به گوش رسید

هیولا مینزی‌ با فریدبرت اشتونر رسید

روزی که مسیح به صلیب کشیده نشد!

درباره کلاهی که پس معرکه ماند | جابر تواضعی

مقالات همایش داستان‌پردازی مولوی

10 اثر برتر ادبیات داستانی فارسی در سال 1400 به انتخاب روزنامه سازندگی

نشان طلایی لاک‌پشت پرنده به گرگ ماسه‌ای رسید

باقی‌مانده‌ی ونه‌گات در قالب الکترونیکی

برندگان 2021 جایزه کتاب لس‌آنجلس‌تایمز اعلام شدند

یکی مثل تو و تربیت اصولی ونه گات

به قصه و قصه‌گو رای بدهید!

نقدی بر خانم جولی | ساره بهروزی

آناتول فرانس با یک دستفروش در دادگاه

10 داستان از طرز تهیه خوراک فرشته

۲۱ داستان از آنتون چخوف برای کودکان و نوجوانان

دوازده داستان کوتاه روی کاناپه

مروری بر خانه تاریک برادرم | امین فقیری

گزارش اندوه برگزیده جشنواره شهیدغنی‌پور شد

نفر چهارم | جان راسل

از نفت... تا داستان در گفت‌وگو با شبنم حاتم‌پور

زندگی زیبای من و احترام به مرگ

سردسته‌های یوسا به ایران آمدند

بازکاوی چند تا جعبه از کارور در رادیو

کوتاه درباره یکی بود، یکی نبود | محسن آزموده

نگاهی به درخت بخشنده | آرش رحمانی

مروری بر قصه‌های پنجشنبه | دریا امامی

عزیز نسین با کدام حزب برنده می‌شود؟

10 نکته درباره خورخه لوییس بورخس

کپسول نذری | سید علی موسوی

پیرامون در سرزمینی دیگر | داریوش احمدی

داستان داستان‌ها: منوچهر(4) | علی نیکویی

دفتر تلفن | سید علی موسوی

ساعت تولد بچه‌ی سیزدهم | راد والاس

فصلنامه نقد کتاب ادبیات و هنر ویژه پاییز و زمستان ۹۸

فرهنگ داستان نویسان | جمال میرصادقی

داستان جنگ یا دفاع «مقدس»؟ | جعفر شیرعلی‌ نیا

داستان‌های سید علی پسر سید مهدی

نگاهی به افسانه‌های ایرانی‌تبارِ قفقازی | شایان جوادی

4 جلد اول از بَری بی‌عرضه منتشر شد

مروری بر کوه صدایم را پس نمی‌دهد | حسنا محمدزاده

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...

نگاهی به خیشِ خم | سمیه مهرگان

صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...

نگاهی به زندگی و آثار فاطمه سیاح | فرزاد نعمتی

احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...

نگاهی به شورش تک‌نفره | لیلا عبداللهی‌اقدم

داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...

درباره طوطی تامارو | نرگس کیانی

معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...