«نان خون» عنوان مجموعه‌ای از پنج داستان بلند رضا وحید است که با نگاهی تازه به ماجرای عاشورا دارد.

نان خون رضا وحید

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایلنا، کتاب نان خون مجموعه داستان بلندی است اثر رضا وحید که در ۱۹۲ صفحه نیم وزیری از سوی انتشارات کتاب نیستان به بازار کتاب عرضه شد.

مهمترین و هنرمندانه‌ترین اتفاق در این مجموعه داستان کشف زاویه دید و ساختاری تازه برای روایت است. با وجود اینکه در نگاه ابتدایی داستان درباره موضوعی بازگو شده است که تقریبا تمامی مخاطبان آن درباره آنچه در آن گذشته اطلاعات قابل توجهی دارند اما نویسنده با هنرمندی تمام توانسته درامی تازه را در دل این ماجرا خلق کند. او برای کشف و اجرایی کردن این اتفاق به سراغ کشف و خلق چهره‌هایی حاشیه‌ای و نادیده مانده در بستر رمان کرده است و از زاویه دید آن‌ها ماجرار را روایت کرده است.

وحید با شناخت کلیدواژه‌های مناسب و صحیح برای روایت از ماجرایی چون عاشورا و آنچه در دشت کربلا بر اصحاب امام حسین (ع) و او درامش را از زاویه دید افرادی به ظاهر کم‌اهمیت در دل این رویداد روایت می‌کند اما همین افراد هستند که در نهایت نگاهی تازه به این واقعه را خلق می‌کنند و مخاطب را در پایان در بهت و حیرت فرو می‌برند. شاید بتوان اوج این هنر را در روایت نخست این کتاب و از زبان یک تیمارکننده اسب دید؛ فردی که تمام زندگی‌اش را در کار تربیت و پرستاری از اسب گذرانده و به طمع به دست آوردن مزدی برای کابین‌کردن دختر دلخواهش که او را به خاطر شکست در یک مسابقه سوارکاری از دست داده است؛ پایش به لشکر عمرسعد باز می‌شود و در آنجا طمع به ذوالجناح می‌بندد اما در نهایت او را چیزی جز جنون حاصل نمی‌شود. جنونی که ناشی از آن‌چیزی است که در روز عاشورا از اسب و راکبش می‌بیند.

رضا وحید هر یک داستان‌های این مجموعه را در قالب یک تکست به هم پیوسته و بلند در چند بخش روایت کرده است. هر کدام از این داستان‌ها از منظر زاویه دید و شخصیت‌پردازی دارای تغییرات و استراتژی خاص و منحصر به خود هستند و وحدت موضوع محوری مورد روایت است که آن‌ها در قالب یک مجموعه گرد آورده است.

وحید در روایت خود تلاش بسیاری به خرج داده است تا به ادبیات روایی متناسب به سال و زمان روایت این اثر دست پیدا کند و از عبارات و ساختاری برای جلمه‌پردازی بهره ببرد که به این ساخت تاریخی نزدیک است و در عین حال کلیت داستان و فضاسازی آن به شکلی نوشته نشده که یادآور ادبیات سنگین و سخت‌خوان تاریخی ایران باشد و مخاطب را برای درک خود دچار سردرگمی کند. از این منظر است که تلاش نویسنده برای این تلفیق اتفاقی هنرمندانه و ستودنی از کار درآمده است و به مشتاقان داستان‌های تاریخی و مذهبی نوید اتفاقی تازه در ادبیات داستانی را می‌دهد.

................ هر روز با کتاب ...............

تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...