ایرنا- انتشارات نیستان به‌تازگی جلد چهارم مجموعه خوشمزه‌های اندیشه با عنوان «روزی که خورشید قهر کرد» و جلد دهم قصه‌های آبدار به نام «یک درخت، یک گنجشک» را با ارائه مفاهیم مرتبط با درس‌های زندگی از جمله مسوولیت فردی برای گروه سنی «ب» منتشر کرده است.

گروه سنی «ب» سال‌های آغاز دبستان (اول، دوم و سوم) را شامل می‌شود. دوره ابتدای دبستان، زمانی است که کودک توانایی درک روابط علی و معلولی و مسائل منطقی ساده را دارد، زبان را فراگرفته و خط را می‌شناسد و می‌تواند داستان‌های ساده درباره روابط بین انسان‌ها و مفاهیم تربیتی را درک کند. یکی دیگر از ویژگی‌های کودک این گروه سنی توانایی یادگیری و قدرت حافظه اوست که در نگارش و انتخاب کتاب می‌تواند مورد توجه باشد. 

کتاب یک درخت، یک گنجشک داستانی کوتاه، به­ ظاهر ساده و کودکانه اما پر از اندیشه و پیچیده شده در لایه‌های فلسفی است، کتابی که می­‌تواند نقطه­ اتکایی برای گفتگوهای فلسفی عمیق با کودکان باشد و آنها را به سطحی دیگر از مشاهده ­کردن، شناختن و بررسی پدیده­‌های گوناگون جهان هستی و عملکرد انسان­­‌ها فرا­بخواند.

دهمین جلد از مجموعه­­ قصه­‌های آبدار به قلم سارا معتمد از دوستی‌های دوران بچگی شروع شده و به تصمیم­‌های بزرگسالی می­‌رسد. این اثر، با شروعی آشنا برای کودکان و تصاویری متناسب با تخیل فعال گروه سنی مخاطب خود، داستانی تمثیلی را به شکلی ساده بیان می‌­نماید.

ماجرای یک رودخانه، یک درخت و یک گنجشگ که از وقتی یادشان می­ آمد با هم دوست بودند. نرگس نیکویی تصویرگر کتاب با نشان دادن رودخانه به شکل زنی جوان با چهره و پوششی آشنا برای بچه­‌های ایرانی و بهره­ گیری از شکل‌های مشابه نقش­ه‌ای اسلیمی، فضایی خاص برای کتاب خلق کرده­ است.

«رودخانه و درخت و گنجشگ هر روز کنار هم می‌نشستند و از هر چه دیده بودند برای هم تعریف می‌کردند. این جمله با چنان تصویر آرامبخش و خیال انگیزی همراه شده که مخاطب اصلا نمی‌تواند حدس بزند به زودی با فاجعه روبه رو خواهد شد.داستان چنین ادامه پیدا می کند: سه دوست در دنیای زیبای خود از دیده‌های روزانه برای هم می‌گفتند تا «یک روز که، رودخانه اول صبح که از خواب بیدار شد، گفت: من دیگر از رفتن خسته شده‌ام. می خواهم یک جا بمانم...»

تصمیمی ساده و به ظاهر شخصی که از سوی دوستان با واکنش اولیه‌ای جز خنده روبه‌رو نمی‌شود؛ اما در نهایت، نه تنها بر سرنوشت خود رود، بلکه بر زندگی هر سه نفرشان اثر می‌گذارد و عاقبتی را به دنبال می‌آورد که هیچ شباهتی به ابتدای داستان ندارد.

یک درخت، یک گنجشک برخلاف روال پذیرفته­ شده و مرسوم ادبیات کودک، تباهی را از نظرگاه ‌ها دور نگه­ نمی‌­دارد. خواننده­ دبستانی این کتاب، درست مثل فردی بزرگسال با نتایج تصمیم رود، رو در رو می‌­شود و چهره­ بی­رحم و خشن زندگی را هم می­‌بیند. پدیدآورندگان نخواسته اند دنیا را به شکل بهشتی بی ‌مشکل نمایش دهند. این رویکرد برای نسلی که با مفاهیمی همچون مسوولیت­ پذیری و صرفنظر کردن از لذت و شادی لحظه ‌ای آشنایی چندانی ندارند، می­‌تواند جدید و آگاهی‌­­بخش باشد.

مفهوم وظیفه در قبال دوستان را می‌­توان در این کتاب دید اما آنچه بیشتر توجه را جلب می‌­کند، مسوولیت فردیست. مسائلی که جای بحث و گفت‌وگو بسیار دارد و می­تواند به والدین، معلمان و تسهیل‌گران کتابخوانی کمک کند تا مهارت ‌های زندگی را از شکل انتزاعی و غیرقابل فهم درآورده و به سطح تجربه ­های روزمره­ کودکان نزدیک کنند.

روزی که خورشید قهر کرد

کارشناسان تعلیم و تربیت، این روزها بر فقدان توانایی همکاری و مشارکت بین کودکان تاکید بسیاری دارند. از نظر آنان، بچه ‌های امروز به مراتب، بیشتر از همتایان خود در نسل­‌های قبل به دنبال موفقیت شخصی هستند و درک چندانی از کار گروهی ندارند. مجموعه­ اندیشه­ های خوشمزه به این مساله نظر دارد که با استفاده از ابزار هنر و داستان­‌گویی به بچه­ ها کمک کند. چهارمین جلد از مجموعه اندیشه های خوشمزه با عنوان روزی که خورشید قهر کرد به قلم هادی خورشاهیان و تصویرگری منان عشینی برای رده سنی ۷ تا ۹ سال نوشته شده است.

«شاعران فقط برای ماه شعر می‌گفتند، عکاسان فقط از ماه عکس می‌گرفتند. بچه‌ها فقط به ماه نگاه می‌کردند؛ همه این چیزها باعث شد خورشید از دست آدم‌ها ناراحت شود و یک تکه ابر بزرگ و سفید را بکشد جلوی صورتش تا مردم او را نبینند، چون ابر بزرگ سفید بود، زمین خیلی تاریک نشد ولی کم کم هوا سرد شد و برف روی قله‌ها آب نشد و آب‌ها بخار نشد و دوباره برف و باران نیامد... یک روز یکی از بچه‌های جهان به اسم میکاییل که زیاد کتاب می‌خواند گفت: من یک راه خوب پیدا کرده ام، همه از او پرسیدند: چه راهی؟...»

[«روزی که خورشید قهر کرد» در 24صفحه و با قیمت 18هزار تومان توسط کتاب نیستان منتشر شده است.]

................ هر روز با کتاب ...............

در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...