انتشارات علمی و فرهنگی در روزهای اخیر «نامه‌های ولفگانگ آمادئوس موتزارت» [Letters of Wolfgang Amadeus Mozart] را با ترجمه محسن الهامیان منتشر کرده است.

نامه‌های ولفگانگ آمادئوس موتزارت» [Letters of Wolfgang Amadeus Mozart]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کمتر کسی را می‌توان یافت که نام ولفگانگ آمادئوس موتزارت (موزار و همچنین موتسارت) به گوشش نخورده باشد. بسیاری از ما قطعات موسیقی‌ای را که این موسیقی‌دان آلمانی نوشته بود شنیده‌ایم. موتزارت در سال ۱۷۵۶ در آلمان به دنیا آمد و به سال ۱۷۹۱، در ۳۵ سالگی و در اوج فقر درگذشت.

موتزارت علاوه بر نت‌های موسیقی‌اش، نامه‌هایی را هم از خود برجای گذاشت که ۷۴ سال بعد از مرگش یعنی در سال ۱۸۶۵ ترجمه و منتشر شد؛ کار ترجمه انگلیسی این متون را لیدی والاس بر عهده داشت. سال‌ها بعد هانس مرسمان، موسیقی‌دان آلمانی (۱۸۹۱-۱۹۷۱) دستی به متن این نامه‌ها کشید و به آن خط زمانی بخشید؛ در واقع کاری که مرسمان انجام داد، گزینش و مرتب سازی نامه‌های موتزارت از دوران بچگی تا مرگش بود. نامه‌هایی که از سوی موتزارت خطاب به پدر، خواهر و همسرش نوشته شده است.

آنچه درباره محتوای نامه‌های موتزارت جلب توجه می‌کند، نثر آنهاست. در واقع هنگامی که صحبت از انتشار نامه‌های یک شخص مشهور به میان می‌آید، توقع نثری جدی یا حداقل با اسلوب ادبی خاص است. اما درباره موتزارت به گواه مقدمه ناشر انگلیسی کتاب، این نامه‌ها نثری متفکرانه و ادبی ندارند، بلکه به سبک گفت‌وگو نوشته شده‌اند. به عبارتی دیگر به قصد انتشار نوشته نشده‌اند و بیشتر بازتاب‌دهنده روحیه این آهنگساز قرن شانزدهم میلادی‌اند؛ روحیه‌ای کودکانه یا بهتر بگوییم روحیه کودکی نابغه.

نخستین نامه این مجموعه مربوط به سال ۱۷۶۹ یعنی ۱۳ سالگی موتزارت و خطاب به مادرش بوده است. در برخی دیگر از نامه‌ها نیز با احترام و علاقه شدید موتزارت به پدرش آشنا می‌شویم. البته این موسیقی‌دان شهیر هنگامی که به سن استقلال رسید اختلاف عقیده و تضاد فراوانی با پدرش پیدا کرد؛ البته اختلافی که همواره لحنی محترمانه را بین آن دو نشان می‌دهد.

بخشی دیگر از این نامه‌ها سیر زندگی موتزارت را نشان می‌دهد؛ از اوج‌گیری نبوغ موسیقیایی‌اش تا تلاش برای یافتن جای پایی در دربارهای گوناگون. چیزی که شاید بتوان آن را نقطه افول ستاره بخت موتزارت در نظر گرفت. آنجا که همسرش می‎‌نویسد:

«شوهرم به راحتی می‌توانست در خارج موقعیت و پول خوبی پیدا کند و خانواده خود را در تنعم و بی‌نیازی قرار دهد. پیشنهادهای مکرری با درآمد مکفی به او شد، ولی خدمت به دربار سلطنتی این شهر را به همۀ این پیشنهادها ترجیح داد و به آنها وقعی نگذارد.» البته خدمت به دربار در نهایت عایده‌ای منفی برای موتزارت داشت و آن هم تنفرش از سالزبورگ، زادگاهش است. اگرچه برخی از این تنفر به دلیل رفتار استبدادگونه پدر بود، اما بخش اعظم آن به خشونت اربابش آرک‌بیشاپ باز می‌گردد که دستور داد با لگدی این ولگرد بی سر و پا، موتزارت را از قصر بیرون کنند.

نامه‌های موتزارت، داستان و نمایانگر خط زندگی موسیقی‌دانی است که ستاره اقبالش در جهان موسیقی درخشیدن گرفت، اما به سرعت غروب کرد.

چاپ نخست کتاب «نامه‌های ولفگانگ آمادئوس موزار» را انتشارات علمی و فرهنگی منتشر کرده است. این کتاب به انتخاب و ویرایش هانس مرسمان و ترجمه محسن الهامیان در ۳۸۱ صفحه و به قیمت ۷۰ هزار تومان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...