انتشارات علمی و فرهنگی در روزهای اخیر «نامه‌های ولفگانگ آمادئوس موتزارت» [Letters of Wolfgang Amadeus Mozart] را با ترجمه محسن الهامیان منتشر کرده است.

نامه‌های ولفگانگ آمادئوس موتزارت» [Letters of Wolfgang Amadeus Mozart]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کمتر کسی را می‌توان یافت که نام ولفگانگ آمادئوس موتزارت (موزار و همچنین موتسارت) به گوشش نخورده باشد. بسیاری از ما قطعات موسیقی‌ای را که این موسیقی‌دان آلمانی نوشته بود شنیده‌ایم. موتزارت در سال ۱۷۵۶ در آلمان به دنیا آمد و به سال ۱۷۹۱، در ۳۵ سالگی و در اوج فقر درگذشت.

موتزارت علاوه بر نت‌های موسیقی‌اش، نامه‌هایی را هم از خود برجای گذاشت که ۷۴ سال بعد از مرگش یعنی در سال ۱۸۶۵ ترجمه و منتشر شد؛ کار ترجمه انگلیسی این متون را لیدی والاس بر عهده داشت. سال‌ها بعد هانس مرسمان، موسیقی‌دان آلمانی (۱۸۹۱-۱۹۷۱) دستی به متن این نامه‌ها کشید و به آن خط زمانی بخشید؛ در واقع کاری که مرسمان انجام داد، گزینش و مرتب سازی نامه‌های موتزارت از دوران بچگی تا مرگش بود. نامه‌هایی که از سوی موتزارت خطاب به پدر، خواهر و همسرش نوشته شده است.

آنچه درباره محتوای نامه‌های موتزارت جلب توجه می‌کند، نثر آنهاست. در واقع هنگامی که صحبت از انتشار نامه‌های یک شخص مشهور به میان می‌آید، توقع نثری جدی یا حداقل با اسلوب ادبی خاص است. اما درباره موتزارت به گواه مقدمه ناشر انگلیسی کتاب، این نامه‌ها نثری متفکرانه و ادبی ندارند، بلکه به سبک گفت‌وگو نوشته شده‌اند. به عبارتی دیگر به قصد انتشار نوشته نشده‌اند و بیشتر بازتاب‌دهنده روحیه این آهنگساز قرن شانزدهم میلادی‌اند؛ روحیه‌ای کودکانه یا بهتر بگوییم روحیه کودکی نابغه.

نخستین نامه این مجموعه مربوط به سال ۱۷۶۹ یعنی ۱۳ سالگی موتزارت و خطاب به مادرش بوده است. در برخی دیگر از نامه‌ها نیز با احترام و علاقه شدید موتزارت به پدرش آشنا می‌شویم. البته این موسیقی‌دان شهیر هنگامی که به سن استقلال رسید اختلاف عقیده و تضاد فراوانی با پدرش پیدا کرد؛ البته اختلافی که همواره لحنی محترمانه را بین آن دو نشان می‌دهد.

بخشی دیگر از این نامه‌ها سیر زندگی موتزارت را نشان می‌دهد؛ از اوج‌گیری نبوغ موسیقیایی‌اش تا تلاش برای یافتن جای پایی در دربارهای گوناگون. چیزی که شاید بتوان آن را نقطه افول ستاره بخت موتزارت در نظر گرفت. آنجا که همسرش می‎‌نویسد:

«شوهرم به راحتی می‌توانست در خارج موقعیت و پول خوبی پیدا کند و خانواده خود را در تنعم و بی‌نیازی قرار دهد. پیشنهادهای مکرری با درآمد مکفی به او شد، ولی خدمت به دربار سلطنتی این شهر را به همۀ این پیشنهادها ترجیح داد و به آنها وقعی نگذارد.» البته خدمت به دربار در نهایت عایده‌ای منفی برای موتزارت داشت و آن هم تنفرش از سالزبورگ، زادگاهش است. اگرچه برخی از این تنفر به دلیل رفتار استبدادگونه پدر بود، اما بخش اعظم آن به خشونت اربابش آرک‌بیشاپ باز می‌گردد که دستور داد با لگدی این ولگرد بی سر و پا، موتزارت را از قصر بیرون کنند.

نامه‌های موتزارت، داستان و نمایانگر خط زندگی موسیقی‌دانی است که ستاره اقبالش در جهان موسیقی درخشیدن گرفت، اما به سرعت غروب کرد.

چاپ نخست کتاب «نامه‌های ولفگانگ آمادئوس موزار» را انتشارات علمی و فرهنگی منتشر کرده است. این کتاب به انتخاب و ویرایش هانس مرسمان و ترجمه محسن الهامیان در ۳۸۱ صفحه و به قیمت ۷۰ هزار تومان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...