بیست و ششمین چاپ کتاب «مدیریت اسلامی» نوشته محمدحسن نبوی توسط موسسه بوستان کتاب قم منتشر شد.

مدیریت اسلامی محمدحسن نبوی

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ: با پیروزی نظام مقدس جمهوری اسلامی مباحث مهمی چون ضرورت تمدن سازی به محافل فکری و اندیشه‌ای کشور راه پیدا کرد. در امر تمدن سازی مؤلفه مهمی چون فقه تمدن ساز نیز مطرح شد و نظام‌های حوزوی تلاش کردند تا به سمت تئوریزه کردن مسائل فقه تمدنی بروند.

بر این اساس لزوم مدیریت سازمان‌ها و نهادها به‌گونه‌ای که مغایر با دستورات شرع مقدس اسلام نباشد نیز پیش آمد. سرعت تحولات جهانی در زمینه تکنولوژی مدیریت را نیز وارد حیطه علم کرد و بر همین اساس قواعد و دستورالعمل‌هایی برای آن در غرب نوشته شد. حرکت غول آسای ماشین صنعت در غرب باعث شد تا بسیاری از اصول انسانی، سنت‌ها، آداب و رسوم و در مواردی قسمت‌هایی از علوم و البته دین تحت شعاع قرار بگیرند. این میان اما شخص مدیر در کشوری اسلامی و شیعی نمی‌تواند ویژگی‌هایی مشابه همتایان غربی‌اش داشته باشد. این ویژگی‌ها باید از کتاب و سنت استخراج شده و با دانش‌های روز مدیریتی تلفیق شود.

تاریخ مدیریت اسلامی به ابتدای ظهور اسلام باز می‌گردد، زیرا در قرآن کریم و نیز در روایات معصومان (ع) مباحث عمیق مدیریتی مطرح شده است. در عصرهای بعدی نیز دانشمندان اسلامی ضمن مباحث خود به مباحث مدیریت اسلامی پرداخته‌اند. با وجود این، مدیریت اسلامی به صورت یک دانش مدون منظم و منسجم ارائه نشد، بلکه به صورت پراکنده و در ضمن مطالب دیگر مورد بحث قرار گرفت. با این حال، در عصر حاضر، آثاری در موضوع مدیریت اسلامی به رشته تحریر درآمده است.

به زبان فارسی تاکنون منابع متعددی درباره مدیریت منتشر شده است، اما این منابع یا صرفاً ترجمه از منابع غربی بودند و یا اینکه تنها مدیریت از منظر اسلام را مدنظر داشتند و مباحث را به صورت تلفیقی پی نگرفتند. این میان اما به باور منتقدان یکی از بهترین و ساده‌ترین منابع درباره مدیریت اسلامی کتابی است به همین نام نوشته حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن نبوی که برای نخستین بار به سال ۱۳۷۳ توسط دفتر تبلیغات اسلامی قم منتشر شد.

مؤسسه بوستان کتاب بیست و ششمین چاپ این کتاب را با شمارگان هزار نسخه، ۳۹۲ صفحه و بهای ۵۵ هزار تومان منتشر کرد. چاپ پیشین این کتاب سال ۹۶ با شمارگان هزار و ۵۰۰ نسخه و بهای ۲۹ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

کتاب ۱۳ فصل دارد که عناوین آنها به ترتیب از این قرار است: «حکومت و مدیریت اسلامی»، «برنامه ریزی»، «ارکان برنامه ریزی»، «سازماندهی»، «انگیزش»، «رهبری»، «صفات فردی رهبر»، «رفتار رهبری»، «سلوک مدیریت»، «لغزشگاه‌ها»، «کنترل»، «پیگیری» و «تصمیم گیری».

نویسنده با بهره‌گیری از کتاب و سنت و حکمت اسلامی به تبیین علت تشکیل حکومت از منظر اسلام پرداخته و ضمن بحث عدالت در حکومت به ارتباط حکومت و مساله مدیریت و همچنین ضرورت رسیدن به مؤلفه مدیریت اسلامی را طرح می‌کند. تبیین رویکردها و نگاه‌های مختلف به مدیریت از امتیازات این کتاب است. مساله سازماندهی و رسیدن به اهداف سازمانی یکی از مباحث مهم نویسنده در کتاب است که در آن حتی از روش‌های عزل مدیران نیز سخن به میان آمده. به باور نویسنده در مدیریت اسلامی رسیدن به اهداف سازمانی یکی از هدف‌هاست نه تمامی آنها.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...