نگاه به کسب‌وکار از دریچه‌ای متفاوت

مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) مفهومی است که در سال‌های اخیر در سطح دنیا و البته ایران رواج زیادی یافته است. این مفهوم با بروز برون‌داد‌های منفی زیست‌محیطی از فعالیت‌های اقتصادی و در قالب اقدامات داوطلبانه شرکت‌ها برای کاهش یا جبران این اثرات مطرح شد. به‌تدریج، این مفهوم هم از نظر موضوعی و هم سطح عملکرد شرکت‌ها گسترش یافت. چنانچه امروزه، علاوه بر کاهش و جبران اثرات منفی به تقویت برون‌داد‌های مثبت حاصل از دانش، مهارت، و تولید یک بنگاه هم تعمیم یافته و علاوه بر موضوعات زیست‌محیطی، موضوعات مرتبط با جامعه و دیگر ذی‌نفعان شرکت‌ها را هم شامل شده است. اکنون، مسئولیت اجتماعی شرکتی به دنبال کاهش شکاف بین فعالیت‌های اقتصادی و جامعه و ایجاد همگرایی بین آن‌هاست.

ولیت اجتماعی شرکتی: معرفی مختصر و مفید» [Corporate social responsibility: a very short introduction]، محمد شهرابی فراهانی

با وجود طرح مفهوم «مسئولیت اجتماعی شرکتی» در فضای کسب‌وکارهای ایرانی، جای نگرش‌های تحلیلی، ساختارمند، و کلان درباره مسئولیت اجتماعی خالی است. عمده اقداماتی که در ایران در این زمینه انجام شده، مبتنی بر نوعی نگاه فرعی، کوتاه‌مدت، و پراکنده بوده است. از همین رو، ضروری است که مدیران بنگاه‌ها و فعلان اجتماعی با تسلط بر آموزه‌های مسئولیت اجتماعی متناسب با نیازهای امروز جامعه از آن بهره‌برداری کنند.

کتاب «مسئولیت اجتماعی شرکتی: معرفی مختصر و مفید» [Corporate social responsibility: a very short introduction]، که انتشارات آکسفورد آن را چاپ کرده، یکی از کتاب‌های مفید برای ارتقاء نگاه به مسئولیت اجتماعی در میان کسب‌وکارها است. جرمی مون [Jeremy Moon] سعی کرده در این کتاب، به نحوی موجز و خلاصه، بیشترین اطلاعات را درباره مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها پیش‌ِروی مخاطب بگذارد. با وجود این اختصار، نویسنده با نگاهی کلان، به خوبی جنبه‌های متفاوت موضوع،‌ مانند سیر تاریخی، بحث‌های میان منتقدان و طرفداران مسئولیت اجتماعی، وضعیت بین‌المللی، و آینده آن را واکاوی کرده است.

این کتاب برای کسانی که به دنبال آشنایی کلی و در عین حال کاملی از CSR هستند بسیار مفید است. علاوه بر آن، به واسطه معرفی کتاب‌ها و مقالات بیشتر ذیل هر موضوع می‌تواند نقشه‌راهی برای مطالعه تخصصی‌تر و بیشتر در این زمینه باشد. از این رو، پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند به موضوع CSR هم می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. علاوه بر این، این کتاب راهنمای خوبی برای مدیران و فعالان بنگاه‌های اقتصادی است تا با دیدی حرفه‌ای‌تر و علمی‌تر این مفاهیم را به منظور مشارکت مادی و معنوی کسب‌وکارها در تعهد به مسئولیت‌های اجتماعی به کار گیرند.

[کتاب «مسئولیت اجتماعی شرکتی: معرفی مختصر و مفید» با ترجمه محمد شهرابی فراهانی توسط نشر «میراث اهل قلم» منتشر شده است.]

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...