ایرنا_ متن کامل شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی با ترجمه پییر لوکوک [Pierre Lecoq] استاد ایران شناس بلژیکی و استاد دانشگاه سوربن از سوی انتشارات بل‌لتر در فرانسه منتشر شد.

شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی با ترجمه پییر لوکوک [Pierre Lecoq]

شاهنامه، اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی از مهم‌ترین و مشهورترین منظومه‌های حماسی جهان است که تاکنون به زبان‌های مختلفی در دنیا ترجمه و منتشر شده است. نخستین کسی که در  اروپا بخشی از شاهنامه را به زبان فرانسه ترجمه کرد، لویی لانگلس، نویسنده و خاورشناس فرانسوی بود. بعدها ژول مول (Jules Mohl) از طرف دولت فرانسه ماموریت یافت تا کل شاهنامه را از زبان فارسی به فرانسه برگرداند که ۴۰ سال از عمر خود را صرف این کار کرد ولی عمرش کفاف نداد تا شاهنامه را تا انتها به زبان فرانسه بازگردانی کند. پس از او نیز ژیلبرت لازار گزیده‌هایی از داستان‌های شاهنامه را از روی ترجمه ژول مول اقتباس و بازنویسی کرد.

به گزارش مجله فرهنگی هنری دیاتریتیک- انتشارات معتبر بل‌تر (Les Belles Lettres) در فرانسه اخیرا ترجمه کامل شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی را که توسط پییر لوکوک (Pierre Lecoq)، ایران‌شناس بلژیکی و استاد برجسته مطالعات سوربن انجام شده با مقدمه دکتر نهال تجدد، نویسنده و پژوهشگر ایرانی منتشر و روانه بازار کرده است.
پیر لوکوک در ترجمه شاهنامه فردوسی تصحیح دکتر سعید نفیسی را در نظر داشته گرچه در حین ترجمه نسخه‌های دیگری از جمله نسخه مسکو، ژول‌مول و خالقی مطلق را نیز پیش چشم داشته است.

نکته مهم و قابل توجه در این ترجمه این است که به بحر متقارب و هم‌وزن و همانند خود شاهنامه ترجمه شده است.

مترجم شاهنامه در مقدمه کتاب درباره روند و نحوه ترجمه‌اش نوشته است:

ترجمه شعر به خیانت می‌ماند. شعر بیش و پیش از هر چیز موسیقی است و موسیقی نیز دارای ریتم است. در این ترجمه کوشیدم ضرباهنگ زنده و پرشور بحر متقارب را که متناسب شعر حماسی است از طریق بیت‌های ده تا سیزده هجایی که تا حدی با متن اصلی هماهنگ باشد حفظ کنم. از طرف دیگر شعرهای فارسی مقفی هستند و در این ترجمه نیز تا حد امکان قافیه‌ها رعایت شده و گاه هم واکه‌ و مصوت‌ها با یکدیگر هماهنگی دارند.

پییر لوکوک در سال ۱۹۳۹ در شهر لیژ بلژیک متولد شد و در رشته تاریخ و ادیبات شرق , شرق‌شناسی به تحصیل پرداخت. از دیگر کارهای او می‌توان به ترجمه و شرح متن کامل اوستا به زبان فرانسه، پژوهش‌هایی بر روی لهجه کرمانی، ترجمه کتیبه‌های هخامنشی از زبان فارسی به زبان فرانسه و تحقیق بر روی زبان سیوندی، از زبان‌های ایرانی اشاره کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...