دومین شماره از فصلنامه «فرهنگ‌بان» با مطالب و نقدهای متنوع به قلم چهره‌هایی چون سیدفرید قاسمی، داریوش آشوری، حورا یاوری، مژده دقیقی، کاوه بیات، محمدحسین خسروپناه و... منتشر شد.

به گزارش مهر، دومین شماره از فصلنامه فرهنگی و هنری «فرهنگ‌بان» ویژه تابستان ۱۳۹۸ به صاحب امتیازی موسسه فرهنگ بان – علی حسینخانی و سردبیری مرتضی هاشمی پور در ۲۸۰ صفحه و بهای ۳۵ هزار تومان منتشر شد. در بخش‌های متعدد این شماره نیز مانند شماره نخست توجه ویژه به نقد و معرفی کتاب شده است.

نخستین مطلب این شماره نامه‌ای از علی صلح‌جو، زبان شناس، مترجم، پژوهشگر و ویراستار پیشکسوت به مناسبت انتشار مطلب «مینوی ویراستار خاموش» نوشته محمد دهقانی (در نخستین شماره از فصلنامه فرهنگ‌بان) است.

بخش «اندیشه» این شماره از «فرهنگ‌بان» شامل دو مطلب به ترتیب با این عناوین است: «دو پیام آورِ جهانِ مدرن؛ ماکیاولی و تامس مور» نوشته داریوش آشوری و «اریک الین رایت؛ از آخرین نظریه پردازان بزرگ جامعه شناسی» نوشته نیما شجاعی.

در بخش «تاریخ» نیز با این مطالب روبه‌رو هستیم: «تاریخ اخیر ایران» لیوتنان کلنل دبلیو. جی. گری و ترجمه کاوه بیات، «یکی از پنجاه و سه نفر؛ درباره انور خامه‌ای» نوشته محمدحسین خسروپناه و «شاه ایران در یادداشت‌های قرنِ برنارد لوئیس» ترجمه کاوه اکبری.

«عطا و لقای مینوی» نوشته محمد دهقانی، «مهدی حمیدی شیرازی و چکامه‌ای مرگ آگین؛ سرگذشت یک شعر» نوشته کامیار عابدی، «کلیات مطبوعات؛ کتاب‌گونه‌ای ادواری نما» نوشته سیدفرید قاسمی و «طرحی مقدماتی برای ویرایش فرهنگ بزرگ سخن» نوشته محمدرضا افضلی، مجید ملکان و حیدر قمری، عناوین مطالب و مقاله‌های منتشر شده در بخش «ادبیات و زبان فارسی» این نشریه است.

بخش «ایران در جهان» نیز شامل دو مطلب به ترتیب با این عناوین است: «رالف والدو امرسون و شعر فارسی» روشنک اکرمی و «خاتم شعرا، نگاهی به عطار» رابین کِرِسش‌ول و ترجمه مسعود فرهمندفر. در بخش «داستان» نیز دو اثر منتشر شده است: «نووُسترویکا» نوشته ماریا روا، ترجمه مژده دقیقی و «زن و شوهر لطیفه تعریف می‌کنند» نوشته کورت توخولسکی و ترجمه علی اصغر حداد.

اما مفصل‌ترین بخش شماره دوم فصلنامه فرهنگ‌بان «معرفی و نقد کتاب» است. در این بخش مطالب زیر منتشر شده‌اند:

«نور به جای توفان و خشم» نوشته حورا یاوری که درباره رمان «تیراندازی در باک هد» اثر ناهید کبیری (نشر ورا) است.

«مرور و معرفی نظریه و نقد ادبی» نوشته امیرحسین صادقی، که درباره کتاب «نظریه و نقد ادبی؛ درسنامه‌ای میان رشته‌ای» اثر حسین پاینده (انتشارات سمت) است.

«کتابی له و علیه ویرایش» نوشته علی صلح جو که درباره کتاب «له و علیه ویرایش» اثر سایه اقتصادی نیا (انتشارات ققنوس) است.

«ایران قاجار در نگاه اروپاییان؛ گوشه‌ای از تصویر آن روزگاران ایران» نوشته آناهید خزیر که درباره کتاب «نماهایی از ایران: از یادداشت‌های مسافری در شرق» سرجان ملکم و ترجمه شهلا طهماسبی (انتشارات ققنوس) است.

«جامعه شناسی و ادبیات» نوشته فرزاد مروجی که درباره کتاب «پژوهشی جامعه شناختی در نثر داستانی جدید فارسی» رضا نواب پور و ترجمه ابوالقاسم سری (انتشارات توس) است.

«توماس مان و میراث ادبی روسیه» نوشته حمیده نوروزیان که درباره کتاب «میراث داران گوگول: چهار مقاله از توماس مان درباره ادبیات روسیه» ترجمه سعید رضوانی (انتشارات آگاه) است.

«نقد و بررسی علم چیست؟» نوشته امیرمحمد گمینی و زینب سیار که درباره کتاب «علم چیست؟: جستارهایی درباره فلسفه، پژوهش و آموزش علم» محمدرضا توکلی صابری (نشر اختران) است.

«داستان تقسیم مازاد» نوشته محمد آسیابانی که درباره کتاب «حرف‌هایی با دخترم درباره‌ی اقتصاد» یانیس واروفاکیس و ترجمه فرهاد اکبرزاده (نشر بان) است.

«ریشه‌ها و اندیشه‌ها» نوشته حبیب بابایی که درباره کتاب «ریشه‌ها و اندیشه‌ها: مقاله‌هایی در تاریخ و اندیشه ایرانیان» علینقی منزوی به کوشش غلامحسین صدری افشار (انتشارات مهرویستا) است.

«بازشناسی ذوق عامه» نوشته امید طاری فرد که درباره «پرورش ذوق عامه در عصر پهلوی: تربیت زیباشناختی ملت در سیاست گذاری فرهنگی دولت» علی قلی پور (نشر نظر) است.

«ایرانیان و سامیان در روزگار کهن» نوشته صبا لطیف پور که درباره کتاب «رویارویی فرهنگی ایرانیان و سامیان در روزگار پارتیان» گئو ویدن گرن و ترجمه بهار مختاریان (نشر آگه) است.

«مفهوم ایرانشهر در تاریخ اوراسیا و مفهوم ایران در اواخر عهد باستان» نوشته چیستا نیک سرشت که درباره کتاب «از جیحون تا فرات: ایرانشهر و دنیای ساسانی» تورج دریایی و خداداد رضاخانی و ترجمه مریم بیجوند (نشر مروارید) است.

«ادبیات داستانی و نمایشی در اوایل قرن حاضر» نوشته سعید رضوانی که درباره کتاب «معرفی و بررسی آثار داستانی و نمایشی از ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۰ شمسی» بهناز علی‌پورگسکری (انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی) است.

تکمله این بخش نیز «پشت شیشه کتابفروشی‌ها» نوشته روزبه شکیباست که در آن کتاب‌هایی چون «پیدایش روشنفکر گفت‌وگویی در ایران»، «سیمین بهبانی: شاعر و تکاپوگر مدنی»، «زمین از دریچه آسمان»، «ایرانیان از نگاه آمریکاییان»، «اندرز به سلطان»، «درآمدی بر فرهنگ نویسی»، «روزنامه حزب خران»، «روایت بازگشت»، «درباره عکاسی»، «متفکران چپ نو»،‌ «آشنایی با معرفت شناسی»، «اسلام و مدرنیته: تحول یک سنت فکری» و... به صورت مختصر معرفی شده‌اند.

همچنین در بخش یادنامه نیز یادداشت‌هایی در بزرگداشت یاد و خاطره مرتضی کلانتریان، حجت‌الله اصیل، سلیم نیساری، محسن ابوالقاسمی، محسن جهانگیری، یدالله ثمره، طهمورث ساجدی نیا، احمد ابومحبوب، احمد اقتداری، بهمن کشاورز و ابوالفضل زرویی نصرآباد منتشر شده است.

دختری نوجوان، زیبا و در آستانه‌ بلوغ است و به خاطر فقر خانواده‌اش در یک محله‌ بدنام زندگی می‌کند... خواهرش نیز یک زن بد نام است... با رسیدن به سن بلوغ باید کار خواهر بزرگترش را انجام دهد تا کمک خرج خانواده باشد... پسر یک راهب ریاکار بودایی است... عاشق میدوری می‌شود اما خجالت می‌کشد از اینکه عشقش را به میدوری اظهار کند؛ به‌رغم اینکه همانند سایر همبازیان خود به کار خواهر بزرگتر میدوری آگاه است ...
تمایل به مبادله و خرید و فروش انگیزه‌های غریزی در انسان‌ها نیست، بلکه صرفاً پدیده‌ای متاخر است که از اروپای قرن 16 آغاز می‌شود... بحران جنگ جهانی اول، رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم نتیجه عدم تعادل بین آرمان بازار و رفاه اجتماعی و ناتوانی هرگونه ضدجنبش اجتماعی، نظیر سوسیالیزم و کمونیزم، برای کاهش تنش‌ها بود... تاریخ انگلیس، از جنبش حصارکشی در قرن شانزدهم تا لغو قانون حمایت از فقرا در 1834، تاریخ کالایی سازی جامعه و طبیعت است... نئولیبرال‌ها و فاشیست‌ها همچنان مشغول آرمانشهر بازارند! ...
سنت حشره‌شناسی در ایران به دانشکده‌های کشاورزی پیوند خورده و خب طبعا بیشتر پژوهشگران به مطالعه حشرات آفت می‌پردازند... جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید: «ما فقط چیزهایی را حفاظت می‌کنیم که می‌شناسیم»... وقتی این ادراک در یک مدیر سازمانی ایجاد شود، بی‌شک برای اتخاذ تصمیمات مهمی مثل سم‌پاشی، درختکاری یا چرای دام، لختی درنگ می‌کند... دولت چین در سال‌های بعد، صدها هزار گنجشک از روسیه وارد کرد!... سازمان محیط زیست، مجوزهای نمونه‌برداری من در ایران را باطل کرد ...
چه باور کنید و چه نکنید، خروج از بحران‌های ملی نیز به همان نظم و انضباطی نیاز دارند که برای خروج از بحران‌های شخصی نیاز است... چه شما در بحران میانسالی یا در بحران شغلی گرفتار شده باشید و چه کشور شما با کودتا توسط نظامیان تصرف شده باشد؛ اصول برای یافتن راه‌حل خروج از بحران و حرکت روبه جلو یکسان است... ملت‌ها برای خروج از تمامی آن بحران‌ها مجبور بودند که ابتدا در مورد وضعیت کنونی‌شان صادق باشند، سپس مسئولیت‌ها را بپذیرند و در نهایت محدودیت‌های‌شان را کنار بزنند تا خود را نجات دهند ...
در ایران، شهروندان درجه یک و دو و سه داریم: شهرنشینان، روستانشینان و اقلیت‌ها؛ ما باید ملت بشویم... اگر روستاییان مشکل داشته باشند یا فقیر باشند؛ به شهر که می‌روند، همه مشکلات را با خود خواهند برد... رشدِ روستای من، رشدِ بخش ماست و رشدِ شهرستانِ ما رشد استان و کشور است... روستاییان رأی می‌دهند، اهمیت جدولی و آماری دارند اهمیت تولیدی ندارند! رأی هم که دادند بعدش با بسته‌های معیشتی کمکشان می‌کنیم ولی خودشان اگر بخواهند مولد باشند، کاری نمی‌شود کرد... اگر کسی در روستا بماند مفهوم باختن را متوجه ...