دو اثر از زنده‌یاد مهرداد اوستا از سوی انتشارات سوره مهر بازنشر شد. از اوستا با عنوان یکی تأثیرگذاران در حوزه شعر و ادبیات انقلاب اسلامی یاد می‌شود.

تیرانا مهر و آتش

به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، انتشارات سوره مهر اخیراً چاپ تازه‌ای از کتاب‌های مهرداد اوستا، از شاعران و پژوهشگران نام‌آشنای ادبیات معاصر، را روانه کتابفروشی‌ها کرد. کتاب «تیرانا» از جمله این آثار است که سوره مهر به تازگی چاپ دوم آن را منتشر کرده است.
«تیرانا» از جمله آثار مشهور مهرداد اوستا است بعد از چهار دهه به کوشش محمدرضا ترکی، استاد دانشگاه و پژوهشگر، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. این اثر که محصول تفکرات مهرداد اوستا در مقام یک شاعر و منتقد ادبی است، در دهه 50 خلق شد. «تیرانا» را که گفته می‌شود مقدمه‌ای است بر کتاب «شراب خانگیِ ترسِ محتسب خورده»، حاصل طوفان‌های ذهنی با تخیلی شگرف در زمینه‌های مختلف است.

«تیرانا» مخاطب خیالی است در کتاب که اوستا خطاب به او اندیشه‌ها و آرای خود را با کلامی شاعرانه بیان می‌کند، اما مخاطب گاه در میانه کلام او درمی‌یابد که «تیرانا» در واقع خود اوستا است که در قامت مخاطبی دردمند و آگاه به ندای درونی او گوش می‌دهد و «نویسنده سرگذشت دل مجروح خویش را با او باز می‌گوید».

اوستا در این اثر که مجالی است برای بیان اندیشه‌های درونی خود، بی آداب و ترتیب از موضوعات مختلف اعم از فلسفه و ادبیات گرفته تا موضوعات مرتبط با زنان، طبیعت، تصوف و ... سخن گفته است. «تیرانا» نثری شکوهمند و شاعرانه دارد که به گفته ترکی، گویی قصد نگارنده این است که به شعر منثور و مدعیانش و به خصوص «رکسانا»ی شاملو پهلو بزند.

«مهر و آتش» عنوان اثر دیگری از اوستا است که سوره مهر چاپ دوم آن را نیز روانه قفسه کتابفروشی‌ها کرده است. این اثر که جزو آخرین کارهای اوستا است، درباره شاهنامه فردوسی نوشته شده است.

محور اصلی 12 فصل کتاب، پژوهش‌هایی درباره شاهنامه است و در کنار آن مطالبی درباره‏ اساطیر هند و چین و موضوعات فرعی‬ اینچنینی‬ دیگر‬ هم دیده می‌‏شود که پیوسته‏ و وابسته به موضوع اصلی کتاب است.

به‬ باور‬ بهروز ایمانی، گردآورنده‬ این‬ کتاب،‬ در این نوشته‏‌ها، کمبودها و نارسایی‏‌هایی به چشم می‌خورد که به‬ نظر می‌رسد مرحوم اوستا فرصت بازخوانی و بازبینی آن‌ها را پیدا نکرده است و به همین خاطر گردآورنده کوشیده تا این گسیختگی‏‌ها را با مراجعه به منابع مربوط پیوند دهد و تکمیل کند.

زنده‌یاد مهرداد اوستا از تأثیرگذران بر شعر و ادبیات انقلاب اسلامی است. او که در سال 1308 در بروجرد به دنیا آمد، از شاگردان زنده‌یاد فروزانفر در دانشگاه تهران بود. اوستا پیش از پیروزی انقلاب، به دلیل انتقاد از وضعیت حاکم و رژیم پهلوی در شهریور سال 32 به عنوان زندانی سیاسی دستگیر و روانه زندان شد.

هرچند نام او برای مخاطب عام بیشتر با شعر و به ویژه قصیده پیوند خورده، اما از زنده‌یاد اوستا آثاری نیز در حوزه‌های تصحیح و پژوهش ادبی منتشر شده است که از جمله این موارد می‌توان به تصحیح دیوان سلمان ساوجی اشاره کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...