دو اثر از زنده‌یاد مهرداد اوستا از سوی انتشارات سوره مهر بازنشر شد. از اوستا با عنوان یکی تأثیرگذاران در حوزه شعر و ادبیات انقلاب اسلامی یاد می‌شود.

تیرانا مهر و آتش

به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، انتشارات سوره مهر اخیراً چاپ تازه‌ای از کتاب‌های مهرداد اوستا، از شاعران و پژوهشگران نام‌آشنای ادبیات معاصر، را روانه کتابفروشی‌ها کرد. کتاب «تیرانا» از جمله این آثار است که سوره مهر به تازگی چاپ دوم آن را منتشر کرده است.
«تیرانا» از جمله آثار مشهور مهرداد اوستا است بعد از چهار دهه به کوشش محمدرضا ترکی، استاد دانشگاه و پژوهشگر، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. این اثر که محصول تفکرات مهرداد اوستا در مقام یک شاعر و منتقد ادبی است، در دهه 50 خلق شد. «تیرانا» را که گفته می‌شود مقدمه‌ای است بر کتاب «شراب خانگیِ ترسِ محتسب خورده»، حاصل طوفان‌های ذهنی با تخیلی شگرف در زمینه‌های مختلف است.

«تیرانا» مخاطب خیالی است در کتاب که اوستا خطاب به او اندیشه‌ها و آرای خود را با کلامی شاعرانه بیان می‌کند، اما مخاطب گاه در میانه کلام او درمی‌یابد که «تیرانا» در واقع خود اوستا است که در قامت مخاطبی دردمند و آگاه به ندای درونی او گوش می‌دهد و «نویسنده سرگذشت دل مجروح خویش را با او باز می‌گوید».

اوستا در این اثر که مجالی است برای بیان اندیشه‌های درونی خود، بی آداب و ترتیب از موضوعات مختلف اعم از فلسفه و ادبیات گرفته تا موضوعات مرتبط با زنان، طبیعت، تصوف و ... سخن گفته است. «تیرانا» نثری شکوهمند و شاعرانه دارد که به گفته ترکی، گویی قصد نگارنده این است که به شعر منثور و مدعیانش و به خصوص «رکسانا»ی شاملو پهلو بزند.

«مهر و آتش» عنوان اثر دیگری از اوستا است که سوره مهر چاپ دوم آن را نیز روانه قفسه کتابفروشی‌ها کرده است. این اثر که جزو آخرین کارهای اوستا است، درباره شاهنامه فردوسی نوشته شده است.

محور اصلی 12 فصل کتاب، پژوهش‌هایی درباره شاهنامه است و در کنار آن مطالبی درباره‏ اساطیر هند و چین و موضوعات فرعی‬ اینچنینی‬ دیگر‬ هم دیده می‌‏شود که پیوسته‏ و وابسته به موضوع اصلی کتاب است.

به‬ باور‬ بهروز ایمانی، گردآورنده‬ این‬ کتاب،‬ در این نوشته‏‌ها، کمبودها و نارسایی‏‌هایی به چشم می‌خورد که به‬ نظر می‌رسد مرحوم اوستا فرصت بازخوانی و بازبینی آن‌ها را پیدا نکرده است و به همین خاطر گردآورنده کوشیده تا این گسیختگی‏‌ها را با مراجعه به منابع مربوط پیوند دهد و تکمیل کند.

زنده‌یاد مهرداد اوستا از تأثیرگذران بر شعر و ادبیات انقلاب اسلامی است. او که در سال 1308 در بروجرد به دنیا آمد، از شاگردان زنده‌یاد فروزانفر در دانشگاه تهران بود. اوستا پیش از پیروزی انقلاب، به دلیل انتقاد از وضعیت حاکم و رژیم پهلوی در شهریور سال 32 به عنوان زندانی سیاسی دستگیر و روانه زندان شد.

هرچند نام او برای مخاطب عام بیشتر با شعر و به ویژه قصیده پیوند خورده، اما از زنده‌یاد اوستا آثاری نیز در حوزه‌های تصحیح و پژوهش ادبی منتشر شده است که از جمله این موارد می‌توان به تصحیح دیوان سلمان ساوجی اشاره کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

زمانی که برندا و معشوق جدیدش توطئه می‌کنند تا در فرآیند طلاق، همه‌چیز، حتی خانه و ارثیه‌ خانوادگی تونی را از او بگیرند، تونی که درک می‌کند دنیایی که در آن متولد و بزرگ شده، اکنون در آستانه‌ سقوط به دست این نوکیسه‌های سطحی، بی‌ریشه و بی‌اخلاق است، تصمیم می‌گیرد که به دنبال راهی دیگر بگردد؛ او باید دست به کاری بزند، چراکه همانطور که وُ خود می‌گوید: «تک‌شاخ‌های خال‌خالی پرواز کرده بودند.» ...
پیوند هایدگر با نازیسم، یک خطای شخصی زودگذر نبود، بلکه به‌منزله‌ یک خیانت عمیق فکری و اخلاقی بود که میراث او را تا به امروز در هاله‌ای از تردید فرو برده است... پس از شکست آلمان، هایدگر سکوت اختیار کرد و هرگز برای جنایت‌های نازیسم عذرخواهی نکرد. او سال‌ها بعد، عضویتش در نازیسم را نه به‌دلیل جنایت‌ها، بلکه به این دلیل که لو رفته بود، «بزرگ‌ترین اشتباه» خود خواند ...
دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...