دو اثر از زنده‌یاد مهرداد اوستا از سوی انتشارات سوره مهر بازنشر شد. از اوستا با عنوان یکی تأثیرگذاران در حوزه شعر و ادبیات انقلاب اسلامی یاد می‌شود.

تیرانا مهر و آتش

به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، انتشارات سوره مهر اخیراً چاپ تازه‌ای از کتاب‌های مهرداد اوستا، از شاعران و پژوهشگران نام‌آشنای ادبیات معاصر، را روانه کتابفروشی‌ها کرد. کتاب «تیرانا» از جمله این آثار است که سوره مهر به تازگی چاپ دوم آن را منتشر کرده است.
«تیرانا» از جمله آثار مشهور مهرداد اوستا است بعد از چهار دهه به کوشش محمدرضا ترکی، استاد دانشگاه و پژوهشگر، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. این اثر که محصول تفکرات مهرداد اوستا در مقام یک شاعر و منتقد ادبی است، در دهه 50 خلق شد. «تیرانا» را که گفته می‌شود مقدمه‌ای است بر کتاب «شراب خانگیِ ترسِ محتسب خورده»، حاصل طوفان‌های ذهنی با تخیلی شگرف در زمینه‌های مختلف است.

«تیرانا» مخاطب خیالی است در کتاب که اوستا خطاب به او اندیشه‌ها و آرای خود را با کلامی شاعرانه بیان می‌کند، اما مخاطب گاه در میانه کلام او درمی‌یابد که «تیرانا» در واقع خود اوستا است که در قامت مخاطبی دردمند و آگاه به ندای درونی او گوش می‌دهد و «نویسنده سرگذشت دل مجروح خویش را با او باز می‌گوید».

اوستا در این اثر که مجالی است برای بیان اندیشه‌های درونی خود، بی آداب و ترتیب از موضوعات مختلف اعم از فلسفه و ادبیات گرفته تا موضوعات مرتبط با زنان، طبیعت، تصوف و ... سخن گفته است. «تیرانا» نثری شکوهمند و شاعرانه دارد که به گفته ترکی، گویی قصد نگارنده این است که به شعر منثور و مدعیانش و به خصوص «رکسانا»ی شاملو پهلو بزند.

«مهر و آتش» عنوان اثر دیگری از اوستا است که سوره مهر چاپ دوم آن را نیز روانه قفسه کتابفروشی‌ها کرده است. این اثر که جزو آخرین کارهای اوستا است، درباره شاهنامه فردوسی نوشته شده است.

محور اصلی 12 فصل کتاب، پژوهش‌هایی درباره شاهنامه است و در کنار آن مطالبی درباره‏ اساطیر هند و چین و موضوعات فرعی‬ اینچنینی‬ دیگر‬ هم دیده می‌‏شود که پیوسته‏ و وابسته به موضوع اصلی کتاب است.

به‬ باور‬ بهروز ایمانی، گردآورنده‬ این‬ کتاب،‬ در این نوشته‏‌ها، کمبودها و نارسایی‏‌هایی به چشم می‌خورد که به‬ نظر می‌رسد مرحوم اوستا فرصت بازخوانی و بازبینی آن‌ها را پیدا نکرده است و به همین خاطر گردآورنده کوشیده تا این گسیختگی‏‌ها را با مراجعه به منابع مربوط پیوند دهد و تکمیل کند.

زنده‌یاد مهرداد اوستا از تأثیرگذران بر شعر و ادبیات انقلاب اسلامی است. او که در سال 1308 در بروجرد به دنیا آمد، از شاگردان زنده‌یاد فروزانفر در دانشگاه تهران بود. اوستا پیش از پیروزی انقلاب، به دلیل انتقاد از وضعیت حاکم و رژیم پهلوی در شهریور سال 32 به عنوان زندانی سیاسی دستگیر و روانه زندان شد.

هرچند نام او برای مخاطب عام بیشتر با شعر و به ویژه قصیده پیوند خورده، اما از زنده‌یاد اوستا آثاری نیز در حوزه‌های تصحیح و پژوهش ادبی منتشر شده است که از جمله این موارد می‌توان به تصحیح دیوان سلمان ساوجی اشاره کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...
در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...