نشر شیرازه کتاب ما «برنامه کتاب فرانکلین در ایران، آموزش و جنگ سرد فرهنگی در خاورمیانه» [Education and the Cultural Cold War in the Middle East The Franklin Book Programs in Iran] نوشته مهدی گنجوی با برگردان فارسی زهرا طاهری را منتشر کرد.

برنامه کتاب فرانکلین در ایران، آموزش و جنگ سرد فرهنگی در خاورمیانه» [Education and the Cultural Cold War in the Middle East The Franklin Book Programs in Iran] نوشته مهدی گنجوی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، زمانی که پس از پایان جنگ جهانیِ دوم، جهان به صحنه رویارویی و رقابت ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی تبدیل شد، ایران با صورتی متفاوت از پدیده‌ای مواجه شد که دستِ‌کم از یک قرن پیش با آن آشنا بود یعنی تبدیل شدنِ کشور به میدان رقابت قدرت‌های جهانی. مهم‌ترین وجه این تفاوت، گسترده‌شدن اقشار و گروه‌های اجتماعی‌ بود که اینک می‌توانستند در تعیینِ تکلیف مسائل کشور ایفای نقش کنند. راه‌اندازی برنامه کتاب فرانکلین در ایران با هدف تأثیرگذاری بر این اقشار و گروه‌های جدید در چارچوب یک‌چنین رقابتی تدوین و اجرا شد.

برنامه‌ای که همزمان هم به جمعیت شهرنشین و تحصیل‌کرده کشور این امکان را داد تا آن را برای تحقق خواسته‌های خویش به‌ویژه در حوزه فرهنگ به‌کار گیرد و هم به استبداد سلطنتی، تا از این فرصت برای تعمیم اقتدار خود به دوردست‌ترین نقاط کشور و بر اذهان دانش‌آموزان و اولیاءشان استفاده کند. برنامه کتاب فرانکلین که وجوه متعدد فعالیتش در ایران در این کتاب بررسی و نقد شده‌اند، داده‌ها و بصیرت‌های معتبری را در اختیار می‌گذارد برای بازبینی و بازاندیشی نقش نیروهای اجتماعی و سیاسی داخلی و خارجی در شکل‌دهی به جامعه ایران در فاصله کودتای ۲۸ مرداد و انقلاب ۵۷.

هدف اصلی از تأسیس مؤسسه انتشارات فرانکلین (1953_1979)، فراهم‌‌آوردن مقدمات ترجمه و انتشار کتاب‌های آمریکایی به زبان کشورهای در حال توسعه بود؛ ولی به‌تدریج دامنه فعالیت این مؤسسه از محدوده اهداف نخستین بنیانگذاران آن فراتر رفت و به چاپ و نشر کتاب‌های محلی در حوزه‌های نمایندگی مؤسسه انجامید.

همایون صنعتی‌زاده انتشارات فرانکلین تهران را در سال 1953 تأسیس کرد. او در 1965 خودش را بازنشسته کرد و علی‌اصغر مهاجر تا پایان کار انتشارات جانشین او شد. مراحل حرفه‌ای و فنی تولید کتاب (طراحی جلد، صفحه‌آرایی، ویرایش، نمایه‌سازی و...) برای نخستین بار به شکل نوین و منسجم در مؤسسه انتشارات فرانکلین تهران آغاز شد. مدتی بعد مسئولیت تولید کتاب‌های درسی هم به این انتشارات سپرده شد. فرانکلین از محل عواید چاپ این کتاب‌ها، چاپخانه‌ای مجهز به نام «شرکت افست»‌ تاسیس کرد. کار صنعتی‌زاده گرفته بود و سازمانش به مهم‌ترین نشر ایران تبدیل شد. اما کتاب‌ها تا پایان دهه1330 تیراژ راضی‌کننده‌ای نداشتند.

نشر کتاب شیرازه ما کتاب «برنامه کتاب فرانکلین در ایران» نوشته مهدی گنجوی با برگردان فارسی زهرا طاهری در 312 صفحه به بهای 148 هزار و 500 تومان را منتشر کرد.

................ هر روز با کتاب ................

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...