کتاب «دیونامه» با عنوان فرعی «بازشناسی چهره‌ موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی» نوشته پرویز براتی منتشر شد.

دیونامه بازشناسی چهره‌ موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی پرویز براتی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، این کتاب در ۲۹۰ صفحه با قیمت ۵۷ هزار تومان در نشر چشمه منتشر شده است.

در معرفی این کتاب آمده است: کتاب در پنج بخش (پرده) تدارک دیده شده است. در پرده نخست با عنوان «قصه‌گوی برزگر و قصه‌گوی دریانورد» به این مساله پرداخته شده که ادبیات فوق طبیعی در ایران روایت دریانورد است. با دریا و حکایت‌های دریانوردان پیوند خورده و شگفتی مترادف است با دریا و عجایب بحر.

پرده دوم با عنوان «نقش و کارکرد سیاسی متون شگفت» به واکاوی این موضوع می‌پردازد که در ادب دوره اسلامی و فرهنگ عامه مردم ایران، پریان، دیوان، غولان و مردمان یک‌چشم امکان تازه‌ای را برای خیال‌پردازی در فرهنگ ایرانی به وجود آوردند و طی فرایندی زیبایی‌شناسانه وارد خیال‌پردازی ایرانی شدند. بخشی از بارِ خیال‌پردازی ادبی در فرهنگ ایرانی بر دوش موجودات فراطبیعی همچون دیو، پری، اژدها و همسان‌های آن‌ها نظیر جنّ، غول، نسناس و امثالهم است. با این حال ظهور این هیولاهای خیالی و شَبَح‌گون در سپهر اساطیر و تاریخ ایران دلایلی کاملاً سیاسی و ایدئولوژیک دارد.

پرده سوم به بررسی «صورت‌های شگفتی» اختصاص دارد. بر این اساس صورت‌های امر شگفت‌آور در ادبیات فارسی متقدم به دو دسته کلی «روایت‌های عجایب‌نامه‌ای» و «روایت‌های اعجاب‌انگیز» تقسیم می‌شود که روایت‌های اعجاب انگیز خود به چهار دسته «روایت‌های شفاهی- مردمیِ شِگِفت یا فانتزی پالیمسستی»(لایه لایه)، «قصه‌های شگفت»، «رمانس‌های عامیانه شگفت» و «حماسه‌های دینی شگفت» تقسیم‌بندی می‌شود.

بخش چهارم «اعجاب‌برانگیزی در متون عرفانی؛ از بیان تا کنش» نام دارد. جدا از اعجاب‌برانگیزی در متون ادبی و روایت‌های شگفت فارسی، متون عرفانی هم درخود واجد نوعی زبان شگفت‌انگیز است. متون عرفانی عرصه‌ گسترده‌ شگفتی در بیان و کنش اسـت.

بخش آخر کتاب نیز با عنوان «خیال‌های غربی: ادبیات شگرف در مغرب زمین» به بررسی ادبیات شگرف (فانتاستیک) در مغرب‌زمین اختصاص دارد.

................ هر روز با کتاب ...............

مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...