«شهریار شهر سنگستان» تالیف علی احمدپور در سه بخش «زندگی‌نامه اخوان و سیر اشعار و افکارش»، «ویژگی‌های سبکی» و «زیباشناسی شعر اخوان و معرفی آثار و کتاب‌شناسی» به بررسی شیوه شاعری مهدی اخوان ثالث پرداخته است.

به گزارش ایبنا، آشنایی با مهدی اخوان ثالث به عنوان یکی از نام آشنایان زبان و ادب فارسی، انس با اشعار و آثار او و تاثیر آثار اخوان در تثبیت و رواج شعر نیمایی به عنوان یکی از بنیانگذاران شعر نیمایی از مهم‌ترین انگیزه‌های تالیف این کتاب است.

بخش نخست این کتاب، شرح حال اخوان همراه تمامی مسائلی است که در زندگی، اندیشه و تکوین شخصیت و جهان‌بینی این شاعر از ابتدای تولد(1307) تا هنگام مرگ(1369) تاثیر داشته است.

بخش دوم ویژگی‌های برجسته سبکی، همراه شواهد زیادی از آثار اوست و هشت فصل را شامل می‌شود.

این فصل‌ها دربرگیرنده مباحثی چون «رمز و رمزگرایی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم و چشمگیر در اشعار نو اخوان»، «نارضایتی از وضع موجود که به اشکال مختلف در شعرهای او رخ می‌نماید، همچون: خشم و خروش، نفرت و نفرین، طنز و لودگی، دعوت به تلاش و امیدواری، یا مرثیه‌خوانی و ناامیدی»، «عشق به ایران و انعکاس جلوه‌های ملی و محلی»، «زبان و کاربردهای باستان‌گرایانه»، «قصه‌پردازی و روایت‌گری»، «اهمیت وزن و موسیقی»، «آزمودن انواع و قالب‌های مختلف و برخی ابداعات» و «استقبال، پیروی و تاثیرپذیری» اند.

بخش سوم از این کتاب نیز سه فصل «زیباشناسی شعر اخوان»، «معرفی آثار و گزیده اشعار» و «کتاب‌شناسی اخوان ثالث» را شامل می‌شود.

در بررسی «زیبا‌شناسی شعر اخوان» این موضوع با نگرشی جدید به هفت حوزه تقسیم و در هر حوزه شواهدی برای آن ارائه شده است.

این حوزه‌ها عبارتند از «ابهام و ایهام یا بیان غیر مستقیم و کوشش ذهن»، «انواع تقابل‌ها نظیر: تضاد، پارادوکس، موازنه و برقراری قرینه‌ها»، «گونه‌های مختلف اغراق از طریق تشبیهات و استعاره‌ها»، تصویرگرایی و قابلیت تجسم و انواع حس و حال دادن‌ها به کلام از طریق صور خیال»، «انواع تاکیدها و تناسب‌های موجود بین لفظ و معنا»، «وزن، خوش‌آهنگی و تناسبات لفظی» و «پرداختن به موضوعات جالب و مضامین عالی».

احمدپور در مقدمه این کتاب نوشته است: «تنوع موضوعات این کتاب و ربط و پیوند بسیاری از آن‌ها با یکدیگر باعث شده تا برای مزید استفاده خوانندگان به مطالب مفید جنبی و اصلی بارها ارجاع داده شوند. این مسئله به علاوه تعمد در آوردن مثال‌ها و شواهد مختلف کتاب را به فرهنگ‌واره‌ای موضوعی تبدیل کرده است. همچنین برای آشنایی بیشتر با نمونه‌های نثر و سبک نویسندگی اخوان، به آوردن برخی آراء، نقل‌قول‌ها و شواهد منثور نیز توجه ویژه‌ای شده است.»

«ارغنون»، «آخر شاهنامه»، «از این اوستا»، «در حیاط کوچک پاییز در زندان»، «مجموعه مقالات اخوان»، «زندگی می‌گوید: اما باید زیست»، «دوزخ، اما سرد»، «بدعت‌ها و بدایع
نیما یوشیج»، «عطا و لقای نیما یوشیج»، «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم»، «نقیضه و نقیضه‌سازان» از جمله سروده‌ها و آثار اخوان ثالثند که در این کتاب معرفی و بررسی شده‌اند.

کتاب «شهریار شهر سنگستان» (شیوه شاعری و جمال شعری مهدی اخوان ثالث) تالیف علی احمد‌پور، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی تربت جام با شمارگان سه‌هزار نسخه و قیمت 5800 تومان توسط نشر کلهر منتشر و راهی بازار نشر شده است.

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...