نشست نقد و بررسی نمایشنامه «عروس» [The daughter-in-law] اثر دی. اچ. لارنس [David Herbert Lawrence] به میزبانی نشر رایبد برگزار شد.

عروس» [The daughter-in-law] اثر دی. اچ. لارنس [David Herbert Lawrence]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، علیرضا شفیعی‌نسب مترجم این کتاب در ابتدای این نشست گفت: نوشته‌های لارنس شامل گونه‌های مختلفی همچون رمان و نمایش‌نامه می‌شود که همگی یک ویژگی متمایز و منحصربه‌فرد دارند که همانا نثر یگانه اوست. لارنس در بخش‌های روایی، نثری تغزلی و دلنشین را به‌کار می‌گیرد ولی در دیالوگ‌ها، جملات متناسب با شخصیت و طبقه‌ اجتماعی کاراکترها را به کار می‌برد. لارنس همچنین به درونیات شخصیت‌هایش بهای زیادی می‌دهد و بعد روانشناسی شخصیت‌هایش به‌خوبی طراحی می‌شوند. پرداختن مناسب به روابط انسانی گوناگون از دیگر ویژگی‌های داستان‌های اوست.

شفیعی‌نسب با تاکید بر اهمیت روابط انسانی در آثار دی.اچ. لارنس گفت: لارنس این روابط را با همه‌ پیچیدگی‌ها و ظرافت‌هایش به تصویر می‌کشد و موضوعاتی همچون عشق، نفرت یا صمیمیت را به شکلی حقیقی و ملموس بیان می‌کند. او در آثارش نشان می‌دهد که با جامعه و شخصیت‌های مختلف آن و سازوکارهای اجتماعی به‌خوبی آشناست.

این مترجم سپس به مشکلات ترجمه کتاب عروس پرداخت و بر تفاوت بسیار زیاد زبان محلی استفاده شده در اثر با زبان انگلیسی معیار تأکید کرد.

انوش دلاوری، منتقد و مجری نشست ایوان چهارم، نیز در سخنانی عنوان کرد: اهمیت اثری همچون عروس لارنس با شخصیت‌ها و قهرمانانی از میان کارگران معدن زغال‌سنگ در چنین لحظه‌ای نمود پیدا می‌کند که ما صد و اندی سال پس از این داستان، هم‌چنان می‌بینیم که کارگران معادن در سرتاسر جهان در چه وضعیت سختی درحال کارند و جانشان را هنگام کار از دست می‌دهند.

مهام میقانی، نویسنده و منتقد ادبی نیز در سخنانی با تأکید بر زندگی لارنس و زمانه او گفت: لارنس از خانواده‌ای از طبقه کارگر برخاسته و به‌خوبی با زندگی این قشر از جامعه آشنا بوده است. لارنس را می‌توان متولی ادبی کارگران زغال‌سنگ دانست. معادن زغال‌سنگ و کارگران آن و مسائلی همچون اعتصابات آنان، نقش مهمی در تاریخ انگلستان داشته، ولی زندگی این قشر بازتاب مناسبی در ادبیات این کشور نیافته است. این کارگران در مقایسه با کارگران کارخانه‌ها، مثل کارگران نساجی، شرایط بسیار نامناسبی داشته‌اند و از نظر اقتصادی در فشار بیشتری بوده‌ و نادیده گرفته شده‌اند. از نظر ادبی نیز قرن بیستم، از رمان‌های حجیم رئالیسم قرن نوزدهم فاصله گرفته و به سمت ادبیات مدرن و داستان‌های جریان سیال ذهن رفته بود.

وی افزود: با اینکه لارنس پیرامون زندگی و زیست کارگران کارهای مهمی در ادبیات انجام داده، اما نمی‌توان او را در زمره نویسندگان تئاتر کارگری دانست، در معنای آن گونه‌ای که در شوروی ظهور کرده و از طریق آلمان وارد انگلستان شده بود. درواقع لارنس درطول زندگی‌ ادبی‌اش گاهی گرایش‌هایی لیبرال نیز از خود نشان می‌داد و در یک چهارچوب دقیق قرار نمی‌گیرد.

نشست نقد و بررسی نمایشنامه‌ی عروس

در ادامه‌ نشست، محمد مالجو، اقتصاددان، پژوهشگر و مترجم، به مقایسه‌ دو نهاد خانواده و محیط کار سرمایه‌دارانه در نمایشنامه عروس نوشته لارنس پرداخت.

مالجو با اشاره به بحث انواع روابط انسانی به عنوان موضوع محوری این نمایشنامه و تنوع بسیار روابط در متن، گفت: 22 نوع رابطه خانوادگی و 23 نوع رابطه در محیط کار در «عروس» وجود دارند و میزان اهمیت این روابط در نزد لارنس را نشان می‌دهند.

این اقتصاددان با بیان اینکه یکی از نقاط اوج «عروس»، لحظات آمادگی کارگران معدن برای دست زدن به اعتصاب است، افزود: ترس اصلی کارگران این است که کارفرما دست به استفاده از کارگران اعتصاب‌شکن بزند که در این صورت با اعتصاب کارگران قدیمی، کار از حرکت بازنمی‌ایستد و اعتصاب بی‌نتیجه می‌ماند. درگیر شدن کارگران قدیمی با کارگران اعتصاب‌شکن آن راه‌حلی است که به ذهن شخصیت‌های داستان می‌رسد و این درحالی‌ست که به‌طور موازی، زنی نیز در خانه قصد دارد وظایف خانه را رها کند تا کارهای خانه لنگ بماند و شوهرش نیز او را تهدید می‌کند در این صورت زنی دیگر را استخدام خواهد کرد تا به کارهای خانه رسیدگی کند. در چنین قیاسی‌ است که لارنس هم‌زمان موضوع روابط قدرت در محل کار و خانه، کارگر و کارفرما و کار خانگی و مسئله‌ قدرت چانه‌زنی کارگران در سطوح مختلف را مطرح کرده و در آنها کنکاش می‌کند.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...