نشست نقد و بررسی نمایشنامه «عروس» [The daughter-in-law] اثر دی. اچ. لارنس [David Herbert Lawrence] به میزبانی نشر رایبد برگزار شد.

عروس» [The daughter-in-law] اثر دی. اچ. لارنس [David Herbert Lawrence]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، علیرضا شفیعی‌نسب مترجم این کتاب در ابتدای این نشست گفت: نوشته‌های لارنس شامل گونه‌های مختلفی همچون رمان و نمایش‌نامه می‌شود که همگی یک ویژگی متمایز و منحصربه‌فرد دارند که همانا نثر یگانه اوست. لارنس در بخش‌های روایی، نثری تغزلی و دلنشین را به‌کار می‌گیرد ولی در دیالوگ‌ها، جملات متناسب با شخصیت و طبقه‌ اجتماعی کاراکترها را به کار می‌برد. لارنس همچنین به درونیات شخصیت‌هایش بهای زیادی می‌دهد و بعد روانشناسی شخصیت‌هایش به‌خوبی طراحی می‌شوند. پرداختن مناسب به روابط انسانی گوناگون از دیگر ویژگی‌های داستان‌های اوست.

شفیعی‌نسب با تاکید بر اهمیت روابط انسانی در آثار دی.اچ. لارنس گفت: لارنس این روابط را با همه‌ پیچیدگی‌ها و ظرافت‌هایش به تصویر می‌کشد و موضوعاتی همچون عشق، نفرت یا صمیمیت را به شکلی حقیقی و ملموس بیان می‌کند. او در آثارش نشان می‌دهد که با جامعه و شخصیت‌های مختلف آن و سازوکارهای اجتماعی به‌خوبی آشناست.

این مترجم سپس به مشکلات ترجمه کتاب عروس پرداخت و بر تفاوت بسیار زیاد زبان محلی استفاده شده در اثر با زبان انگلیسی معیار تأکید کرد.

انوش دلاوری، منتقد و مجری نشست ایوان چهارم، نیز در سخنانی عنوان کرد: اهمیت اثری همچون عروس لارنس با شخصیت‌ها و قهرمانانی از میان کارگران معدن زغال‌سنگ در چنین لحظه‌ای نمود پیدا می‌کند که ما صد و اندی سال پس از این داستان، هم‌چنان می‌بینیم که کارگران معادن در سرتاسر جهان در چه وضعیت سختی درحال کارند و جانشان را هنگام کار از دست می‌دهند.

مهام میقانی، نویسنده و منتقد ادبی نیز در سخنانی با تأکید بر زندگی لارنس و زمانه او گفت: لارنس از خانواده‌ای از طبقه کارگر برخاسته و به‌خوبی با زندگی این قشر از جامعه آشنا بوده است. لارنس را می‌توان متولی ادبی کارگران زغال‌سنگ دانست. معادن زغال‌سنگ و کارگران آن و مسائلی همچون اعتصابات آنان، نقش مهمی در تاریخ انگلستان داشته، ولی زندگی این قشر بازتاب مناسبی در ادبیات این کشور نیافته است. این کارگران در مقایسه با کارگران کارخانه‌ها، مثل کارگران نساجی، شرایط بسیار نامناسبی داشته‌اند و از نظر اقتصادی در فشار بیشتری بوده‌ و نادیده گرفته شده‌اند. از نظر ادبی نیز قرن بیستم، از رمان‌های حجیم رئالیسم قرن نوزدهم فاصله گرفته و به سمت ادبیات مدرن و داستان‌های جریان سیال ذهن رفته بود.

وی افزود: با اینکه لارنس پیرامون زندگی و زیست کارگران کارهای مهمی در ادبیات انجام داده، اما نمی‌توان او را در زمره نویسندگان تئاتر کارگری دانست، در معنای آن گونه‌ای که در شوروی ظهور کرده و از طریق آلمان وارد انگلستان شده بود. درواقع لارنس درطول زندگی‌ ادبی‌اش گاهی گرایش‌هایی لیبرال نیز از خود نشان می‌داد و در یک چهارچوب دقیق قرار نمی‌گیرد.

نشست نقد و بررسی نمایشنامه‌ی عروس

در ادامه‌ نشست، محمد مالجو، اقتصاددان، پژوهشگر و مترجم، به مقایسه‌ دو نهاد خانواده و محیط کار سرمایه‌دارانه در نمایشنامه عروس نوشته لارنس پرداخت.

مالجو با اشاره به بحث انواع روابط انسانی به عنوان موضوع محوری این نمایشنامه و تنوع بسیار روابط در متن، گفت: 22 نوع رابطه خانوادگی و 23 نوع رابطه در محیط کار در «عروس» وجود دارند و میزان اهمیت این روابط در نزد لارنس را نشان می‌دهند.

این اقتصاددان با بیان اینکه یکی از نقاط اوج «عروس»، لحظات آمادگی کارگران معدن برای دست زدن به اعتصاب است، افزود: ترس اصلی کارگران این است که کارفرما دست به استفاده از کارگران اعتصاب‌شکن بزند که در این صورت با اعتصاب کارگران قدیمی، کار از حرکت بازنمی‌ایستد و اعتصاب بی‌نتیجه می‌ماند. درگیر شدن کارگران قدیمی با کارگران اعتصاب‌شکن آن راه‌حلی است که به ذهن شخصیت‌های داستان می‌رسد و این درحالی‌ست که به‌طور موازی، زنی نیز در خانه قصد دارد وظایف خانه را رها کند تا کارهای خانه لنگ بماند و شوهرش نیز او را تهدید می‌کند در این صورت زنی دیگر را استخدام خواهد کرد تا به کارهای خانه رسیدگی کند. در چنین قیاسی‌ است که لارنس هم‌زمان موضوع روابط قدرت در محل کار و خانه، کارگر و کارفرما و کار خانگی و مسئله‌ قدرت چانه‌زنی کارگران در سطوح مختلف را مطرح کرده و در آنها کنکاش می‌کند.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...