بیتا ناصر | ایبنا


هادی امینی مترجم رمان «آتش و خون» [Fire &​ blood] اثر خالق رمان «بازی تاج و تخت» جورج آر. آر. مارتین [Martin, George R. R] معتقد است که قطعاً اگر مارتین بهترین نویسنده فانتزی معاصر نباشد، جزء سه نویسنده برتر این حوزه است که توانسته مجموعه‌ای ادبی با چنین وسعت را خلق و محبوب خوانندگان نیز واقع شود.



جورج. آر. آر. مارتین، نویسنده و تهیه‌کننده آمریکایی (1948) انتشار مجموعه کتاب‌های «ترانه یخ و آتش» را از سال 1996 و با کتاب «بازی تاج و تخت» آغاز کرد که اقتباس سینمایی از آن به‌عنوان یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های اچ‌بی‌او معرفی شد. کتاب «آتش و خون» در سال 2018 و پس از انتشار پنج جلد از مجموعه ترانه یخ و آتش منتشر شد که روایتگر تاریخچه خاندان تارگرین- یکی از خاندان‌های مجموعه- است.
چاپ سوم کتاب «آتش و خون» بهانه‌ای شد تا سراغ هادی امینی برویم و در گفت‌وگویی بیشتر با نویسنده «بازی تاج و تخت» و آثار پرفروشش آشنا شویم که در ادامه می‌خوانیم:


کتاب «آتش و خون» نوشته جورج آر. آر. مارتین (نویسنده و تهیه کننده آمریکایی)، نخستین جلد از دوگانه تاریخ خاندان تارگرین در وستروس، به تاریخ و شجره‌نامه این خاندان می‌پردازد. ابتدا کمی درباره این اثر توضیح دهید.
جورج آر.آر مارتین در پی انتشار مجموعه بازی تاج و تخت و ساخت سریال پربیننده از روی این مجموعه خیالیِ شگفت‌انگیز، اقدام به نگارش تاریخ مدونی از سرزمین وستروس و همچنین شجره‌نامه خاندان تارگرین به‌عنوان قهرمانان داستان کرد که جلد اول آن با نام «آتش و خون» منتشر شد و قرار است جلد دوم نیز تألیف و منتشر شود. مارتین در این کتاب ماجرای هجرت تارگرین‌ها به سرزمین وستروس و زنجیره وقایعی را روایت می‌کند که به آغاز مجموعه بازی تاج و تخت می‌رسد. این کتاب در قالب یک اثر تاریخی نوشته شده تا ذهن خواننده و بیننده را با نحوه شکل‌گیری دنیای وستروس آشنا سازد و به حق در این راه موفق بوده و تصویر کاملی از پیشینه داستانی در اختیار خواننده می‌گذارد.

خلق دنیا و فضایی با قوانین و قواعد مختص به آن، از ویژگی‌های آثار ادبی فانتزی به شمار می‌آید‌. با توجه به اینکه کتاب «آتش و خون» روایتی از پیشینه و زندگی خاندان تاگرین است، از این منظر جایگاه این کتاب را در فهم و تصویرسازی دنیای «بازی تاج و تخت» برای مخاطبان چگونه می‌بینید؟
مارتین در نگارش این کتاب، سبک راوی‌گونه تاریخی را در پیش گرفته و با پرهیز از پرداخت به جزییاتی که به تفصیل در مجموعه اصلی بازی تاج و تخت بیان شده‌اند، روند تاریخی شکل‌گیری دنیای وستروس از بدو ورود تارگرین‌ها را به خوبی روایت می‌کند. مسائلی همچون به قدرت رسیدن شاهان، وقوع جنگ‌ها، سقوط قدرتمندان، ازدواج‌های مهم و تأثیرگذار، تولدها و مرگ‌ها، دسیسه‌ها و توطئه‌ها و غیره را بدون ارائه جزئیات بی‌ارزش و تنها با پرداختن به نکات مهم و تأثیرگذار به نحوی که نقطه تاریکی در ذهن خواننده به جا نماند و در عین حال کسل‌کننده هم نباشد، ماهرانه تصویری کامل از فضای داستانی برای خواننده خلق می‌کند.

با توجه به مسیری که جورج آر. آر. مارتین به عنوان رمان‌نویس و فیلمنامه‌نویس طی کرده است که در نهایت زمینه‌ساز کسب موفقیت‌های بسیاری در حوزه‌های ادبی، سینمایی و همین‌طور مالی شد، درباره ویژگی‌های داستان‌نویسی مارتین توضیح دهید.
از نظر من مهم‌ترین برتری مارتین در این زمینه، خلق دنیایی خیالی با تمام جزئیات و بدون وجود تناقض یا خلأ در ذهن خواننده است. کمتر نویسنده‌ای قادر است دنیایی با این حجم از جزئیات و تعدد شخصیت را از پایه خلق کند، بدون آنکه تناقضی در فضا ایجاد شود یا نقطه تاریکی در ذهن خواننده باقی بماند، یا شخصیت‌ها غیرواقعی و ساختگی به نظر برسند. تمام شخصیت‌های متعدد این مجموعه، هر یک دارای پیشینه‌ای بوده که به خوبی حال و رفتار آن شخصیت را توجیه می‌کند. این‌ها از ویژگی‌های بارز آثار مارتین هستند که طبیعتاً موفقیت وی و آثارش را چه در زمینه ادبیات مکتوب و چه در زمینه اثر تصویری تضمین می‌کند.

از نقش و جایگاه مارتین در میان نویسندگان فانتزی معاصر آمریکایی بگویید.
قطعاً مارتین اگر بهترین نویسنده فانتزی معاصر نباشد، جزء سه نویسنده برتر این حوزه است که توانسته مجموعه‌ای ادبی با چنین وسعت را خلق و محبوب خوانندگان نیز واقع شود. شاید بزرگ‌ترین رقیب وی در این عرصه، جی. آر. آر. تالکین، نویسنده و خالق مجموعه ارباب حلقه‌ها باشد.

در سال‌های گذشته آثاری در حوزه ادبیات فانتزی از سوی نویسندگان داخلی منتشر شده است. برخی از منتقدان بر این باورند که فضاسازی و شخصیت‌سازی از عمده‌ترین چالش‌هایی‌ست که این آثار با آن‌ها مواجه هستند. نظر شما دراین‌باره چیست؟
اساساً در حوزه فانتزی، خلق دنیای منسجم و یکپارچه و شخصیت‌های باورپذیر بزرگ‌ترین چالش نویسنده است. در رمان‌های غیرفانتزی، معمولاً شخصیت‌ها شاید درگیر رویدادهای خیالی باشند، اما بن‌مایه داستان از عناصر واقعی نشأت گرفته است و به این ترتیب فضاسازی و شخصیت‌پردازی می‌تواند با الگوبرداری از دنیای واقعی انجام شود. اما در فضاهای فانتزی به دلیل وجود عناصر خیالی متعدد و برخورد شخصیت‌ها با این عناصر (از قبیل اژدها) پیش‌بینی رفتار شخصیت‌ها در چنین رویدادهایی نیاز به مهارت و استادی خاصی داشته و بزرگ‌ترین چالش پیش روی نویسنده خواهد بود.

با توجه به حجم کتاب، شخصیت‌های بسیار، فضاها و وقایع متعدد، درباره چالش‌هایی که در ترجمه کتاب با آن مواجه بوده‌اید بگویید؟
قطعاً تعدد شخصیت همواره از عوامل چالش‌برانگیز در ترجمه کتاب است، چون هر شخصیتی برای خود پیشینه و قالبی دارد که می‌بایست در ترجمه لحاظ شود. از سوی دیگر تعدد فضاها و روایت فضاها نیز می‌تواند کار ترجمه را دشوار سازد. همچنین خلق عناصر غیرواقعی در رمان‌های فانتزی به طور کلی و این کتاب به طور خاص نیز دشواری‌هایی برای ترجمه و معادل‌یابی ایجاد می‌کند. در این کتاب خاص گستردگی دایره واژگان زبان انگلیسی برای گونه‌های متفاوت برخی اشیا، همچون انواع اژدها، انواع قلعه یا انواع شمشیر در قیاس با معادل‌های فارسی همواره مشکل‌ساز بود. ترجمه اسامی خاص مکان‌ها نیز با وجود پیشینه ذهنی خوانندگان از سریال مجموعه بازی تاج و تخت، دردسرهایی برای ترجمه ایجاد می‌کرد. در پایان اشاره کنم که ترجمه آثار فانتزی به دلیل تفاوت فرهنگی در زمینه اسامی و خواص موجودات خیالی بین زبان مبدا و مقصد همیشه یکی از مشکلات مترجم است.

چه شد که این کتاب را برای ترجمه انتخاب کرده‌اید؟
با توجه به استقبال مردم ایران از مجموعه بازی تاج و تخت و وجود چندین ترجمه از مجموعه اصلی، جای خالی ترجمه این کتاب در بازار نشر احساس می‌شد. صد البته انتخاب عالی و به موقع نشر چترنگ برای ترجمه این اثر و پیشنهاد مدیر نشر مذکور به من نیز دلیل اصلی پذیرش این کار بود.

آیا قصد ترجمه‌های کتاب‌های دیگر از این مجموعه را دارید؟
با وجود ترجمه‌های خوبی که از مجموعه اصلی بازی تاج و تخت وجود دارد، خیر. اما در صورت تألیف قسمت دوم کتاب آتش و خون و رضایت نشر محترم چترنگ، حتماً ترجمه قسمت دوم را هم انجام خواهم داد.

با توجه به استقبال جهانی از سریال بازی تاج و تخت، کتاب «آتش و خون» چه جذابیت‌هایی برای مخاطب فارسی‌زبان دارد؟
همانگونه که قبلا گفته شد، این کتاب تاریخ سرزمین وستروس و خاندان تارگرین‌ها را تا پیش از شروع بازی تاج و تخت روایت می‌کند که قطعاً برای مخاطبان سریال بازی تاج و تخت در همه زبان‌ها خالی از لطف نخواهد بود و به فهم بیشتر مسائل نیز کمک خواهد کرد.

و در پایان، خبری برای مخاطبانتان دارید؟
بله. در حال حاضر کتاب «وی2» را برای نشر چترنگ ترجمه کرده‌ام که مراحل ویراستاری و آماده‌سازی برای چاپ را پشت سر می‌گذراند.