کتاب «و شعر چیست؟» با زیرعنوان (نقد و نظر نوین شعر) نوشته فیض شریفی به‌کوشش معصومه فتحی منتشر شد.

و شعر چیست؟» نقد و نظر نوین شعر) فیض شریفی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از هنرآنلاین، این کتاب در ۲۳ فصل در پاسخ به پرسش‌هایی درباره‌ «ایجاز در شعر»، «زبان در شعر»، «حصر شعر در نظریه»، «فرم در شعر»، «حواس‌پرتی‌های شاعرانه»، «مضمون‌های ماندگار و تعقیدات شاعرانه»، «شکل و موضوع در اشعار سعدی و حافظ (سهل محال)، «حرکت از روایت گزارش‌ به سمت روایت توصیفی و وصفی»، «عاشقانه‌ها کدام؟»، «هنر برای هنر و اجتماع»، «طنز در شعر»، «تاثیر از بزرگان»، «حافظ، گوته و سمبولیسم»، «شعر و جریان‌ها و موج‌های ادبی»، «آیا شعرهای ایدئولوژیک نمی‌مانند؟»، «شعر و فلسفه»، «شعر و سیاست ناب»، «شعر و شاعر نجیب و نجس»، «شعر و اسطوره»، «شعر و جامعه‌شناسی»، «شاعران مستقل و شاعران حزبی»، «فرم کوچک (نظم و شعر)» و «کلمه و مفهوم» تنظیم شده است.

معصومه فتحی ویراستار و تنظیم‌کننده این مباحث می‌گوید: «با خواندن این کتاب دریافتم که گاهی یک واژه چنان جادوگری می‌شود که در میدان کلمات، به شعبده‌بازی می‌پردازد و نثری را به شعری تبدیل می‌کند. مثلا فیض شریفی به تشریح این بیت سعدی پرداخته است:

من دست نخواهم برد الا به سر زلف‌اش
گر دسترسی باشد یک روز به یغمایی

به «کلمه» دسترسی در شعر نگاه کنید، ببیند چه تلاطمی در نظم ایجاد کرده است وقتی این نوع کارها را از سعدی می‌بینیم ، متوجه می‌شویم که گاهی استعاره هیچ کاره است».

فیض شریفی پس از بررسی موج‌ها و جریان‌های ادبی می‌گوید: «در هر سبک و جریانی ممکن است شعرهای خوبی هم به دیده برآید ولی هیچ شاعر خلاقی شعر را براساس‌ نظریات نمی‌گوید. فردوسی، خیام، نظامی، مولوی، سعدی، حافظ و حتی نیما و سایرین ننشستند که بر بنیاد نظریات روز شعر بگویند».

حافظ سروده:

سخن‌ات رمز دهان گفت و کمر سر بیان
از میان تیغ به ما آخته‌ای یعنی چه

شما می‌توانید همین بیت را ملاک تعریف شعر قرار دهید. شعری که «رمز دهان» و چگونگی و «سر بیان» دارد و مثل تیغ تاثیر گذارد، شعر واقعی است.

شریفی درباره طنز و فلسفه گفته است: «شعر نباید به تمام طنز و فلسفه باشد، شاعران اصیل به قول هایدگر: در قرب خود هستی می‌اندیشند و شعر می‌گویند. فلسفه باید در شعر حل شود. بسیاری از شعرا هیچ فیلسوفی را نخوانده‌اند و چیزی از فلسفه نمی‌دانند. آن‌ها از لحظه‌ای که می‌نویسند، همان لحظه را می‌نویسند و فلسفی‌ می‌نویسند:

نه من به اختیار آمدم
نه دوست دارم به جبر بروم
مرا که روی دست خودم باد کرده‌ام
دست که بسپارم..»

شریفی در این اثر به حواس‌پرتی‌های شاعرانه و سایر مقولات هم پرداخته و برای همه آن‌ها شاهد شعری آورده است.

کتاب «و شعر چیست؟» با زیرعنوان (نقد و نظر نوین شعر) اثر فیض شریفی به‌کوشش معصومه فتحی توسط انتشارات کتاب هرمز با قیمت ۸۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...