کتاب «تعبیر و تحلیل متون دراماتیک: رویکرد نقش‌گرای نظام‌بنیاد» به قلم راضیه قلی‌پور در نشر آواژ منتشر شد.

تعبیر و تحلیل متون دراماتیک: رویکرد نقش‌گرای نظام‌بنیاد راضیه قلی‌پور

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، «تعبیر و تحلیل متون دراماتیک: رویکرد نقش‌گرای نظام‌بنیاد» (در گزیده‌ای از نمایش‌نامه‌های معاصر فارسی) عنوان کتابی است برگرفته از رساله دکترای راضیه قلی‌پور در رشته زبان‌شناسی همگانی که برای نخستین‌بار با هدف مطالعه علمی و نظام‌مند زبان دراماتیک با تمرکز بر متون دراماتیک فارسی، به عنوان شاخه‌ای مهم و ویژه از ادبیات، انجام گرفته است.

راضیه قلی پور (1367- ) در خصوص این کتاب گفت: مطالعه زبان دراماتیک با تمرکز بر متون دراماتیک، شاخه‌ای مهم و ویژه از ادبیات است که باوجود ویژگی‌ها و ظرفیت منحصرش، دست‌کم در کشور ما کم‌تر به آن پرداخته شده است و چنان که باید، جدی گرفته نمی‌شود و به نوعی مهجور مانده است. این در حالی‌ست که تاریخ ادبیات جهان مزین به نام بزرگان ادب پارسی همچون فردوسی، حافظ و مولاناست و در دنیا شناخته‌شده است اما در این میان، ادبیات نمایشی ایران در تاریخ ادبیات جهان سهمی ندارد.

این پژوهشگر زبان‌شناس افزود: در مطالعات زبان‌شناختی تاکنون به ظرفیت‌های زبان فارسی در گونه منحصر زبان دراماتیک پرداخته نشده است. با تحلیل زبان از منظر زبان‌شناسی، می‌توان لایه ها و پیچیدگی‌ها و ژرفای شگفت‌آور زبان را آشکار کرد و بر اساس آن به توانایی و ظرفیت جادویی زبان برای خلق آثار ادبی پی برد. از این‌رو به قواعد و مفروضات و ابزار ویژه زبان‌شناختی نیاز است تا بتوان بر اساس آن‌ها به تحلیل متون ادبی پرداخت، یعنی با بررسی اجزای متن به چرایی و چگونگی نوشته شدن اثر ادبی و لایه‌های معنایی‌اش دست یافت و تحلیل‌های علمی و نظریه‌بنیاد را به جای تعبیرها و تحلیل‌های بی‌اعتبار و سلیقه‌ای وارد حوزه‌های نقد، آموزش و ترویج ادبیات و به طور خاص ادبیات نمایشی و درام کرد. در واقع به کارگیری یک روش زبان‌شناختی ما را به یک روش علمی نظام‌مند مجهز می‌کند که به وسیله آن می‌توان به جنبه‌هایی از معنا دست یافت که بدون آن روش ممکن بود نادیده گرفته شود.

راضیه قلی‌پور تاکید کرد: در این پژوهش چارچوب نظری زبان‌شناختی‌ای که ما برای مقصود خود نیاز داشتیم، باید می‌توانست تبیین کاملی از ساختار و ویژگی‌های گونه زبانی مورد نظر و سطوح کاربردی آن ارائه بدهد. با توجه به این‌که مبانی نظری دستور نقش‌گرای نظام‌بنیاد به عنوان نظریه‌ای عام و پیکره‌بنیاد با جهت‌گیری‌های نقشی و معنایی که تمرکزش بر متن و حیطه مورد نظرش، کاربرد زبان در بافت است و از آن‌جایی که این نظریه همگانی باید درباره همه زبان‌ها،گونه‌های زبانی و آثار زبانی صدق بکند، این چارچوب نظری را برای مطالعه زبان دراماتیک با تمرکز بر متون دراماتیک به عنوان شاخه‌ای از ادبیات اتخاذ کردیم، با هدف این‌که بتوان به گسترش دانش و یافته‌های زبانی در حوزه علم زبان‌شناسی به ویژه کاربردشناسی زبان کمک کرد و از نقش‌گرایی نظام‌بنیاد به عنوان چارچوبی علمی برای تعبیر و تحلیل متون دراماتیک، شناخت زبان دراماتیک و همچنین بررسی نقش زبان در ساختار درام و آشکارسازی وجوه مختلف درام بهره گرفت.

................ هر روز با کتاب ...............

هنر |
ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...