آکادمیاییان [Academica]. کتاب‌هایی از سیسرون1 (مارکوس تولیوس کیکرو، 106-43 ق.م)، فیلسوف رومی، که در 45 ق م نوشته شد. دو کتاب محاوره‌ای است که نویسنده نظریه‌ی وجدان را، آن‌گونه که فیلسوفان آکادمی تعلیم می‌دادند، در آنها مطرح می‌کند. سیسرون بعضی از شاگردان این مکتب را سرزنش می‌کند که از اندیشه‌ی استاد خود افلاطون دورافتاده و در شکاکیت غلتیده‌اند.

آکادمیاییان [Academica] سیسرون

این اثر نخست عبارت بود از اولین آکادمیاییان2 که نام دو تن از مهم‌ترین طرف‌های محاوره‌ی سیسرون یعنی کاتولوس3 و لوکولوس4 را بر خود داشت. سپس نویسنده آن را بازنویسی و تکمیل و به چهار کتاب تقسیم کرد که نام دومین آکادمیاییان5 به آن داده شد؛ این دو کتاب اخیر نام‌های اتیکوس6 و وارو7 را بر خود دارد. آنچه بر جای مانده است تنها کتاب دوم اولین آکادمیاییان و کتاب اول بسیار ناقص دومین آکادمیاییان است. به یُمن این دو کتاب می‌توان نظریه‌ی سیسرون را درباره‌ی وجدان بازسازی کرد. در کتاب اول تحول فلسفه‌ی یونان را از سقراط به بعد توصیف می‌کند و در مجموع، به رغم انحرافاتی چند،‌ استمراری را که در آرا وجود دارد و آکادمی قدیم را به آکادمی جدید پیوند می‌دهد، از افلاطون تا کارنئادس8 و آرکسیلائوس9 شرح می‌دهد.

در همه این عقیده دیده می‌شود که حقیقت از طریق حواس دست‌یافتنی نیست و نمی‌توان گفت که وجدان آدمی مطلق است. اختلاف عقیده میان آکادمیاییان قدیم و جدید تنها ناشی از نحوه‌ی متفاوت طرح مسئله‌ی اساسی است. در کتاب دوم (لوکولوس)، سیسرون نظریات آنتیوخوس عقلانی را که شکاکی است که به مکتب رواقی پیوسته است، مطرح می‌کند. انصراف او از شکاکیت مبتنی بر مذهب اصالت احتمال است: اعتماد بزرگتری باید انسان را در راه حقیقت سوق دهد. شکاک با عدم یقین‌های دائم خود و با امتناع خود از اثبات هرچیزی و با شک مصرانه‌ی خود این خطر تهدیدش می‌کند که در زندگی بی‌حاصل و بیهوده‌ای فروافتد. از سوی دیگر مذهب اصالت احتمال تنها برای نیل به هدف آموزش‌ها و هنرها مفید نیست، بلکه کمک گرانبهایی به حل مسائل اخلاقی می‌کند که اساس زندگی آدمی را تشکیل می‌دهد و بالأخره جستجوی خیر اعلا را میسر می‌سازد.

آکادمیاییان، در میان آثار سیسرون، به تصدیق خود او، کتابی است که بیش از همه صرفاً فلسفی است. البته این رساله مسئله‌ی مورد مبحث خود را به هیچ‌وجه حل نمی‌کند، حتی فکر اصیلی هم پیشنهاد نمی‌کند، تنها شرح و بیان دلایل تاریخی و منطقی و اخلاقی‌ای را به دست می‌دهد که نویسنده را به قبول فلسفه‌ی آکادمی سوق داده است. تنها این فلسفه است که به او امکان می‌داد تا جهت عقلانی‌ای را در اندیشه‌ی خود حفظ کند، ولی برای قبول همه‌ی پیامدهای آن ناگزیر در رساله‌ی خود اعتراف می‌کند که حقیقت برای آدمی دست‌یافتنی نیست و آنچه انسان آن را حقیقت می‌داند، شبه‌حقیقتی بیش نیست.

اسماعیل سعادت. فرهنگ آثار. سروش


1. Ciceron (Marcus Tullius Cicero) 2. Academica priora
3. Catullus 4. Lucullus 5. Academica posteriora
6. Atticus 7. Varro 8. Karneades 9. Arkesilaos

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...