سید محمدرضا هاشمی | شهرآرا
چهارمین نشست نقدوبررسی کتاب به میزبانی «بوکتاب» مشهد به بررسی کتاب «سفر به سرزمین‌های غریب» [رحلات عجیبه فی بلاد‌الغریبه] اثر سونیا نِمر با ترجمه قاسم فتحی پرداخت.
![خلاصه کتاب سفر به سرزمین‌های غریب» [رحلات عجیبه فی بلاد‌الغریبه] اثر سونیا نمر](/files/168180813695072002.jpg)
قاسم فتحی؛ مترجم کتاب، فاطمه سوقندی؛ پژوهشگر و دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد و مریم مصدقی، کارشناسی‌ارشد پژوهش هنر این کتاب نشر «ادامه» (گروه کتاب کودک و نوجوان نشر اطراف) را بررسی کردند.
قاسم فتحی که کتاب «سفر به سرزمین‌های غریب» اولین اثر او در حوزه ترجمه است، در سخنان خود در این نشست گفت: من همیشه به این فکر می‌کنم که چگونه می‌توانم از صفر شروع کنم و به آدم‌هایی که می‌توانند به سرعت موقعیت خود را تغییر دهند و از صفر شروع کنند حسودی می‌کنم.
این نویسنده و مترجم مشهدی در ادامه خاطرنشان کرد: خواندن این کتاب قبل از ترجمه این حس ماجراجویی را در من دوباره زنده کرد. ماجراجویی قمر (شخصیت اصلی کتاب) برای من خیلی جذاب بود و من را ترغیب کرد که برای ترجمه این کتاب اقدام کنم.
فتحی در ادامه این نشست گفت: من لازم می‌دانم از روانشاد «بتول فیروزان» یاد کنم که حضور ایشان در ترجمه این کتاب و به ثمر نشستن آن بسیار مهم و حیاتی بود.
مترجم کتاب «سفر به سرزمین‌های غریب» در ادامه با طرح این سئوال که آیا رمان «سفر به سرزمین‌های غریب» رمان نوجوان است یا نه؟ گفت: سونیا نمر نویسنده این کتاب با این پرسش روبرو شده بود که آیا دختران و خانم‌های عرب هم می‌توانند ماجراجویی کنند؟ این بخشی از چالش او و ما با مخاطب بوده است.
او خاطرنشان کرد: در طول ترجمه کتاب شما به عنوان نویسنده با شخصیت‌های این کتاب ارتباط برقرار می‌کنید، برای من مادر قمر شخصیت جالبی بود. زنی که علی رغم مشکلات بسیار همواره فرزند خود را تشویق به کتاب خوانی می کرد. در واقع او همواره دغدغه آموزش بچه‌هایش را دارد.
فتحی تاکید کرد: برای خیلی‌ها این سئوال پیش می‌آید که آیا خواندن این کتاب باعث ماجراجویی می‌شود؟ پاسخ من به این سئوال خیر است. اما اینکه آیا خواندن این کتاب می‌تواند، دلیلی برای ماجراجویی در هر نوعی شود، فکر می‌کنم، خواندن این کتاب می‌تواند محرکی باشد که ما دست به کاری به عنوان ماجراجویی بزنیم. نوجوان خوانندگان انعطاف ناپذیری هستند
در ادامه این نشست فاطمه سوقندی؛ پژوهشگر و دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد که به عنوان کارشناس به این نشست دعوت شده بود به تشریح رویکرد خواننده نهفته در ادبیات کودک و نوجوان پرداخت و گفت: اینکه ما بدانیم کتابی که برای کودک یا نوجوان نوشته شده است، واقعا خواننده کودک و نوجوان دارد یا نه؟
این پژوهشگر حوزه ادبیات کودک و نوجوان در تعریف «خواننده نهفته» گفت: ما چند نوع مخاطب داریم، یک مخاطب واقعی است که در دنیای واقعی وجود دارد. یک مخاطب نهفته داریم که داخل متن است و داخل متن آفریده می‌شود و یک مخاطب نمادین داریم که اگر بخواهیم پژوهشی درباره گروه سنی خاصی انجام بدهیم، می‌توانیم این مخاطب را بررسی کنیم.
سوقندی تاکید کرد: اندیشه خواننده نهفته از آنجا آغاز می‌شود که ما اعتقاد داریم که برای تولید یک متن به دو مدل متن نیاز داریم. به این معنا که نویسنده برای اینکه متن و آنچه که در ذهن دارد را آشکار کند، به یک نفر دیگر نیاز دارد. در واقع او وقتی می‌نویسد هم خویش را می نویسد و هم خویشتن دوم را.
او ادامه داد که این نظریه معتقد است که موفق‌ترین نویسنده فردی است که مخاطب نهفته و مخاطب نمادین را باهم مرتبط کند. یعنی مخاطب نهفته‌ای در درون متن بسازد که اشتراکات زیادی با مخاطب نمادین دارد.
این پژوهشگر حوزه ادبیات کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: مخاطب نوجوان خوانندگان انعطاف ناپذیری هستند. آنها حاضر نیستند که خود را با هر متنی هماهنگ کنند و متن هست که باید خود را با آنها هماهنگ کند. آنها دوست دارند کتابی را بخوانند که نویسنده سعی کرده خود را با آنها منطبق کند.
................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............
