آقای آستریکس درگذشت

06 فروردین 1399

آلبر اودرزو [Albert Uderzo]، هنرمند فرانسوی طراح کتاب‌های مصور که همراه با داستان‌نویسی رنه گوسینی، «آستِریکس» [Asterix] را خلق کرد بر اثر حمله قلبی درگذشت.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از گاردین - آلبر اودرزو، تصویرساز مجموعه «ماجراهای آستریکس» در سن ۹۲ سالگی درگذشت. این هنرمند کتاب‌های کمیک فرانسوی که در کنار رنه گوسینی، خالق شخصیت محبوب «استریکس» بود روز سه‌شنبه در نوی‌سور‌سن فرانسه درگذشت. او در خواب و بر اثر حمله قلبی (بدون ارتباط با ویروس کرونا) از دنیا رفت.

یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌ها در فرهنگ عامه فرانسه با فروش بیش از ۳۷۰ میلیون نسخه در سرتاسر جهان و ۱۱ اقتباس سینمایی، استریکس با قامتی کوچک است که یک جنگجو از سرزمین باستانی گُل است که توسط رومی‌ها اشغال شده و همراه با بهترین دوست خود، اوبلیکس و سگش، داگمتیکس، از ماجراجویی و کلک زدن به سپاه رومی‌ها لذت می‌برد. استریکس خوش‌شانس است، چون اوبلیکس در کودکی در دیگی از معجون جادویی می‌افتد که او را قوی و غیرقابل شکست می‌سازد.

کرسیدا کوول نویسنده و تصویرگر برجسته داستان‌های کودک که بیشتر با مجموعه «چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم» شناخته می‌شود یکی از نویسندگان بیشماری است که در سوگ اودرزو نوشته است. او گفت: «وقتی بچه بودم عاشق استریکس بودم. شمایل او کاملا نمادین بود. خلق گروه عظیم شخصیت‌ها که هر کدام جداگانه قابل تشخیص‌اند و جزئیات دقیق آن نبردهای گروهی و صحنه‌های دعوا به خودی خود یک دستاورد است، اما مهارت واقعی اودرزو تلفیق ماجراجویی‌های سریع با چنان طنز و گرمی بود. کودکان به شیوه‌های مختلفی به خواندن علاقه‌مند می‌شوند که کتاب‌های کمیک و مصور یکی از مهم‌ترین آنها برای بسیاری از بچه‌هاست. استریکس به نسل‌های مختلفی از کودکان در سرتاسر دنیا عشق به خواندن را آموخت.»

 
 آلبر اودرزو آستریکس

 

مارک میلار، خالق کتاب‌های کمیک ازجمله «چهار شگفت‌انگیز نهایی» و «کینگزمن» اودرزو را «استاد» و «دروازه ورود من به کمیک‌های زیبای اروپایی» نامید و رافائل البوکرکی، تصویرگر و از سازندگان «خون‌آشام امریکایی» گفت «اوردزو یکی از بزرگ‌ترین منابع الهام من در زمینه کتاب‌های کمیک بود.» او در حساب توییتر خود نوشت: «استریکس یکی از اولین کتاب‌های کمیکی بود که خواندم. با او بیشتر از هر کس دیگری فن بیان را آموختم. مرسی استاد!»

الیور کم که مادرش آنته بل کتاب‌های استریکس را به انگلیسی ترجمه کرد گفت: «اودرزو یک کارتونیست نابغه بود که مهارت‌هایش کاملا با مهارت‌های رنه گوسینی در هم آمیخت. اودرزو برای ترجمه استریکس، بزرگوارانه قدردان مادرم بود.»

اودرزو در سال ۱۹۵۱ با گوسینی آشنا شد و این دو با یکدیگر شروع به خلق شخصیت‌هایی نظیر اومپاه-پاه کردند که زمینه‌ساز ساخت استریکس شد. در سال ۱۹۵۹ از آنها خواسته شد مجله «خلبان» را راه‌اندازی کنند که «یک قهرمان فرانسوی» را به نمایش بگذارد. آنها موافقت کردند که داستان‌شان را در سرزمین باستانی گُل پایه‌گذاری کنند. اولین شماره با انتشار ماجراهای استریکس در گُل منتشر شد و بیش از ۳۰۰ هزار نسخه فروش داشت.

گوسینی در سال ۱۹۷۷ طی انجام تست ورزش برای معاینه پزشکی از دنیا رفت و اوردزو ماجراهای استریکس را به تنهایی ادامه داد. «استریکس و دوراهی بزرگ»، بیست‌وپنجمین اثر از این مجموعه که در سال ۱۹۸۰ منتشر شد اولین کتاب از مجموعه استریکس بود که اودرزو به تنهایی نوشتن و تصویرسازی آن را بر عهده داشت. در سال ۲۰۰۸ اودرزو امتیاز مجموعه استریکس را به انتشارات اشت واگذار کرد.

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...