حاصل روزگارانی آن سوی کاخ اِلیزه | الف


والری ماسونو
[Valerie Trierweiler] خبرنگار سیاسی فرانسوی است که بعد از ازدواج دومش با نام خانوادگی تریرولر شناخته می‌شود. او از سال ۲۰۰۵ با فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه زندگی می‌کرد. وی پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد با مجله «حرفه سیاسی» آغاز به کار کرد و از سال ۱۹۸۹ مشغول همکاری با مجله «پاری‌مچ» و نوشتن مقالات سیاسی دربارۀ حزب سوسیالیست فرانسه شد. والری تریرویلر در حال حاضر از فرانسوا اولاند جدا شده‌ و پیش از این کتابی با عنوان «برای این لحظه متشکرم» نیز دربارۀ زندگی مشترکش با رئیس‌جمهور فرانسه منتشر کرده است. کتاب نخستِ او پاسخی به بیانیۀ 18 کلمه‌ای کاخ الیزه مبنی بر جدایی رئیس‌جمهور فرانسه از این روزنامه‌نگار و پرده‌برداری وی از روابط خصوصی آقای رئیس‌جمهور است.

برای فرداها متشکرم» [On se donne des nouvelles] والری ماسونو [Valerie Trierweiler]

وی نخستین بانوی اول فرانسه است که با رئیس‌جمهور پیمان زناشویی نبسته بود، اما با او زندگی می‌کرد. پس از آن نیز همچنان به کار نوشتن ادامه داده است. اما اینک در کتاب «برای فرداها متشکرم» [On se donne des nouvelles] نوشته‌های خواندنی روزنامه‌نگاری را می‌خوانیم که در طول عمر حرفه‌ای‌اش فرصت اندوختن تجارب جالب آمیخته به سیاست را داشته و این وقایع را به رشتۀ تحریر درآورده است.

«برای فرداها متشکرم» در چهار بخش اصلی با عناوین «شیران بزرگ»، «زندگی خصوصی»، «جای دگر» و «زنان قدرتمند» نوشته شده و علاوه بر این، مقدمۀ مترجم، پیش‌گفتار، پی‌گفتار و سپاسگزاری نیز بخش‌هایی است که در این کتاب مخاطب از خواندن آنها نخواهد گذشت. نویسنده کتاب را به پسرانش که فرزندان او از ازدواج اولش هستند و آنگونه که نوشته عشق، شوخ‌طبعی و روحیۀ انتقادی‌شان همیشه به او اجازۀ پیشرفت داده تقدیم کرده است. اما اینها تنها افرادی نیستند که کتاب به آنان تقدیم شده است. والری حاصل کارش را به رومن ماژلان، بازیکن راگبی فرانسوی که مدتی است معشوق وی است و همچنین به مادرش نیز پیشکش کرده است.

بخش‌های مختلف کتاب حاوی تعدای مصاحبه، خاطره و مقاله است که همگی به دلایل مختلفی چون شهرت شخصیت‌ها و البته خود نویسنده، مورد توجه قرار می‌گیرند. والری در این کتاب ماجرای عشق هیجان‌انگیز فرانسوا میتران به آن پنژو را روایت کرده؛ شرح مبسوط گفت‌وگویش با «آلن دلون» بازیگر مشهور فرانسوی راجع به کودکی از دست رفته، زیبایی و زنان، شهرت و احساس پدری، پول، سیاست، مذهب و مرگ را آورده؛ از کتاب خاطرات «میشل اوباما» و دیدارش با بانوی اول آمریکا نوشته؛ از زندگی پر رمز و راز «ژاک شیراک» یکی دیگر از رؤسای جمهور فرانسه پرده برداشته؛ جریان سفرش به نپال پس از زمین‌لرزۀ وحشتناک آن کشور در سال 2015 را روایت کرده؛ ناگفته‌هایی در خصوص انتشار کتاب نخستِ خود «برای این لحظه متشکرم» را بیان کرده و همچنین به دلایل کناره‌گیری فرانسوا اولاند از نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر فرانسه و بسیاری موارد خواندنی دیگر نیز پرداخته است.

آنچه مسلم است «برای فرداها متشکرم» گزیده‌ای از نوشته‌های والری در مجلۀ پاری‌مچ، هفته‌نامه مهم خبری فرانسوی است که بعضی از آنها کاملاً از ذهنش سرچشمه گرفته و بعضی دیگر ناشی از رخدادهای مختلف زندگی پرتلاطم سیاسی و روزنامه‌نگاری وی بوده‌اند. چنانچه در بخش سپاسگزاری پایان کتاب نیز بیش از هر چیز و هر کس از مجلۀ مچ و آرشیو و تحریریه و مدیران و همکاران آن یاد کرده است. او حدود سی سال از عمر خود، از بیست و چهارسالگی که وارد این سازمان مطبوعاتی شده تا اکنون که پنجاه و چهار سال دارد را در این مجله سپری کرده است. به عبارت دیگر والری با انتشار این کتاب قصد داشته دوباره از خودش بگوید و به جامعه‌ای که چند سال پیش او را به عنوان بانوی اول فرانسه می‌شناختند یادآوری کند که زندگی‌اش منحصر به آن ایام به‌خصوصِ زندگی در کاخ اِلیزه نیست، بلکه پیش و پس از آن نیز دنیای خودش را داشته و در چارچوب حرفه و تخصص خودش مشغول و موفق بوده و هست.

تصویر زنی که با موهای رنگ‌شدۀ نه کوتاه و نه بلند، دست در جیب های شلوار جین با تی‌شرت سفیدِ آزاد، مقابل پس‌زمینه‌ای از صفحات روزنامه‌های گوناگون ایستاده و با لبخندی به پهنای صورت رو به مخاطب دارد، شاید همان چیزی است که مقصود نویسنده از جمع‌آوری کل محتوای پراکندۀ این کتاب و انتشار آن در قالب «برای فرداها متشکرم» بوده است. چیزی که آن را در پی‌گفتار کتابش نیز آورده است: «زندگی مسابقه نیست که بخواهیم در آن پیروز شویم یا نخواهیم در آن ببازیم. اینگونه زندگی مختل می‌شود. من دست از این فکر برداشته‌ام که زندگی مبارزه است، اگر چه هنوز هم گاهی پیش می‌آید که وقتی مسئله‌ای به نظرم ناعادلانه می‌آید، همچون جنگجویی واکنش نشان دهم...»

هر دو کتاب‌ خاطرات آمیخته به سیاست والری تریرویلر در ایران توسط ابوالفضل الله‌دادی ترجمه شده است. وی در فاصلۀ بین این دو کتاب رمانی به اسم «راز اَدل» را نیز نوشته که آن هم در بازار کتاب از فروش خوبی برخوردار بوده است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...