حاصل روزگارانی آن سوی کاخ اِلیزه | الف


والری ماسونو
[Valerie Trierweiler] خبرنگار سیاسی فرانسوی است که بعد از ازدواج دومش با نام خانوادگی تریرولر شناخته می‌شود. او از سال ۲۰۰۵ با فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه زندگی می‌کرد. وی پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد با مجله «حرفه سیاسی» آغاز به کار کرد و از سال ۱۹۸۹ مشغول همکاری با مجله «پاری‌مچ» و نوشتن مقالات سیاسی دربارۀ حزب سوسیالیست فرانسه شد. والری تریرویلر در حال حاضر از فرانسوا اولاند جدا شده‌ و پیش از این کتابی با عنوان «برای این لحظه متشکرم» نیز دربارۀ زندگی مشترکش با رئیس‌جمهور فرانسه منتشر کرده است. کتاب نخستِ او پاسخی به بیانیۀ 18 کلمه‌ای کاخ الیزه مبنی بر جدایی رئیس‌جمهور فرانسه از این روزنامه‌نگار و پرده‌برداری وی از روابط خصوصی آقای رئیس‌جمهور است.

برای فرداها متشکرم» [On se donne des nouvelles] والری ماسونو [Valerie Trierweiler]

وی نخستین بانوی اول فرانسه است که با رئیس‌جمهور پیمان زناشویی نبسته بود، اما با او زندگی می‌کرد. پس از آن نیز همچنان به کار نوشتن ادامه داده است. اما اینک در کتاب «برای فرداها متشکرم» [On se donne des nouvelles] نوشته‌های خواندنی روزنامه‌نگاری را می‌خوانیم که در طول عمر حرفه‌ای‌اش فرصت اندوختن تجارب جالب آمیخته به سیاست را داشته و این وقایع را به رشتۀ تحریر درآورده است.

«برای فرداها متشکرم» در چهار بخش اصلی با عناوین «شیران بزرگ»، «زندگی خصوصی»، «جای دگر» و «زنان قدرتمند» نوشته شده و علاوه بر این، مقدمۀ مترجم، پیش‌گفتار، پی‌گفتار و سپاسگزاری نیز بخش‌هایی است که در این کتاب مخاطب از خواندن آنها نخواهد گذشت. نویسنده کتاب را به پسرانش که فرزندان او از ازدواج اولش هستند و آنگونه که نوشته عشق، شوخ‌طبعی و روحیۀ انتقادی‌شان همیشه به او اجازۀ پیشرفت داده تقدیم کرده است. اما اینها تنها افرادی نیستند که کتاب به آنان تقدیم شده است. والری حاصل کارش را به رومن ماژلان، بازیکن راگبی فرانسوی که مدتی است معشوق وی است و همچنین به مادرش نیز پیشکش کرده است.

بخش‌های مختلف کتاب حاوی تعدای مصاحبه، خاطره و مقاله است که همگی به دلایل مختلفی چون شهرت شخصیت‌ها و البته خود نویسنده، مورد توجه قرار می‌گیرند. والری در این کتاب ماجرای عشق هیجان‌انگیز فرانسوا میتران به آن پنژو را روایت کرده؛ شرح مبسوط گفت‌وگویش با «آلن دلون» بازیگر مشهور فرانسوی راجع به کودکی از دست رفته، زیبایی و زنان، شهرت و احساس پدری، پول، سیاست، مذهب و مرگ را آورده؛ از کتاب خاطرات «میشل اوباما» و دیدارش با بانوی اول آمریکا نوشته؛ از زندگی پر رمز و راز «ژاک شیراک» یکی دیگر از رؤسای جمهور فرانسه پرده برداشته؛ جریان سفرش به نپال پس از زمین‌لرزۀ وحشتناک آن کشور در سال 2015 را روایت کرده؛ ناگفته‌هایی در خصوص انتشار کتاب نخستِ خود «برای این لحظه متشکرم» را بیان کرده و همچنین به دلایل کناره‌گیری فرانسوا اولاند از نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر فرانسه و بسیاری موارد خواندنی دیگر نیز پرداخته است.

آنچه مسلم است «برای فرداها متشکرم» گزیده‌ای از نوشته‌های والری در مجلۀ پاری‌مچ، هفته‌نامه مهم خبری فرانسوی است که بعضی از آنها کاملاً از ذهنش سرچشمه گرفته و بعضی دیگر ناشی از رخدادهای مختلف زندگی پرتلاطم سیاسی و روزنامه‌نگاری وی بوده‌اند. چنانچه در بخش سپاسگزاری پایان کتاب نیز بیش از هر چیز و هر کس از مجلۀ مچ و آرشیو و تحریریه و مدیران و همکاران آن یاد کرده است. او حدود سی سال از عمر خود، از بیست و چهارسالگی که وارد این سازمان مطبوعاتی شده تا اکنون که پنجاه و چهار سال دارد را در این مجله سپری کرده است. به عبارت دیگر والری با انتشار این کتاب قصد داشته دوباره از خودش بگوید و به جامعه‌ای که چند سال پیش او را به عنوان بانوی اول فرانسه می‌شناختند یادآوری کند که زندگی‌اش منحصر به آن ایام به‌خصوصِ زندگی در کاخ اِلیزه نیست، بلکه پیش و پس از آن نیز دنیای خودش را داشته و در چارچوب حرفه و تخصص خودش مشغول و موفق بوده و هست.

تصویر زنی که با موهای رنگ‌شدۀ نه کوتاه و نه بلند، دست در جیب های شلوار جین با تی‌شرت سفیدِ آزاد، مقابل پس‌زمینه‌ای از صفحات روزنامه‌های گوناگون ایستاده و با لبخندی به پهنای صورت رو به مخاطب دارد، شاید همان چیزی است که مقصود نویسنده از جمع‌آوری کل محتوای پراکندۀ این کتاب و انتشار آن در قالب «برای فرداها متشکرم» بوده است. چیزی که آن را در پی‌گفتار کتابش نیز آورده است: «زندگی مسابقه نیست که بخواهیم در آن پیروز شویم یا نخواهیم در آن ببازیم. اینگونه زندگی مختل می‌شود. من دست از این فکر برداشته‌ام که زندگی مبارزه است، اگر چه هنوز هم گاهی پیش می‌آید که وقتی مسئله‌ای به نظرم ناعادلانه می‌آید، همچون جنگجویی واکنش نشان دهم...»

هر دو کتاب‌ خاطرات آمیخته به سیاست والری تریرویلر در ایران توسط ابوالفضل الله‌دادی ترجمه شده است. وی در فاصلۀ بین این دو کتاب رمانی به اسم «راز اَدل» را نیز نوشته که آن هم در بازار کتاب از فروش خوبی برخوردار بوده است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...