کتاب «من بامدادم سرانجام (مجموعه مقالات درباره احمد شاملو)» با گردآوری سعید پورعظیمی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شد.

من بامدادم سرانجام (مجموعه مقالات درباره احمد شاملو) سعید پورعظیمی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، همراه با این‌کتاب، کتاب «بام بلند هم‌چراغی» هم درباره شاملو چاپ شده است.

این‌کتاب نسخه جدیدی بر مجموعه‌مقالاتی است که سعید پورعظیمی پیش‌تر درباره شاملو گردآوری کرده است. در این‌چاپ، مقالاتی از حسین معصومی همدانی و مجید کوچکی هم به کتاب مذکور اضافه شده است. پیش از این‌که کتاب برای اولین‌بار چاپ شود، سیمین بهبهانی،‌ محمدعلی سپانلو، پوری سلطانی و ضیاءالدین جاوید درگذشتند. پس از انتشار چاپ اول این‌کتاب هم ۴ نویسنده دیگر مقالات یعنی علی‌اشرف درویشیان، مجتبی عبدالله‌نژاد، احسان یارشاطر و فریبرز رئیس‌دانا درگذشتند.

کتاب پیش‌رو، ۸ بخش دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: پیش‌درآمد، شعر رهایی است، کارنامه بامداد، خاطره نزدیک قرن‌ها، زبان و جهان شفاهی، بلاغت محاورات، بادیه در کف، نگرانی‌های شاعر.

مقالاتی که در بخش «شعر رهایی است» آمده‌اند، عبارت‌اند از:

«کلماتی برگرده باد» نوشته آدونیس (علی احمد سعید اِسبِر)، «زبان ایدئولوژیک» نوشته رضا براهنی، «یادداشتی کوتاه بر شعرهایی بلند» نوشته تقی پورنامداریان، «پرستاری از آتش مقدس» نوشته کلارا خانس، «زیستن در شعر: در آستانه "درآستانه"» نوشته ابوالفضل خطیبی، «نگرش ساختاری و واژگانی در شعر احمد جان شاملو» نوشته اسماعیل خویی، «شاعری با دردهای بزرگ» نوشته سعید رضوانی، «بازگشت به فئودالیسم زبانی» نوشته عنایت سمیعی، «شرح و نقد وزن در منظومه "پریا"» نوشته امید طبیب‌زاده، «رسیده‌ام کن ای آفتاب! درو کن مرا ای شب!» نوشته عبدالحسین فرزاد، «درد مشترک من و شاملو» نوشته لین کافین، «احمد شاملو:‌ شعر و شخصیت او» نوشته احمد کریمی حکاک، «شرح شیدایی»‌ نوشته عبدالله کوثری، «یک مایه در دو مقام» نوشته مجید کوچکی، «گورنوشته‌ای برای همه» نوشته حسین معصومی همدانی و «احمد شاملو: شاعر ملی ما» نوشته مجید نفیسی.

در بخش «کارنامه بامداد» هم این‌مقالات درج شده‌اند:

«آنکه رقصان از "آستانه" گذشت» به قلم سیمین بهبهانی، «احمد شاملو، نمای نزدیک» به قلم مسعود خیام، «بامداد در آینه» به قلم ایران دَرّودی، «یادهایی پنهان‌مانده» به قلم فریبرز رئیس‌دانا، «کلامی چند درباره احمد شاملو» به قلم ناصر زراعتی، «غولی در سرزمین آدم‌ها» به قلم محمدعلی سپانلو، «نشانه‌شناسی سیمای شاملو» به قلم مجتبی عبدالله‌نژاد، «مرگی که زندگی است» به قلم حسن فیّاد، «پاداش کمی نیست» به قلم محمد قائد، «شاملو و اخوان: مشغل‌داران گذرگاه چهل‌ساله» به قلم مرتضی کاخی، «شاملو در سه تجربه» به قلم کاظم کردوانی، «انسان زیست، ملول از دیو و دد» به قلم اسفندیار منفردزاده، «شاعری که ما را رها نمی‌کند» به قلم اسماعیل نوری علاء، «شاملوی من‌یافته» به قلم یدالله مفتون امینی، «جان و جهان و زندگی‌اش وقف شعر بود» به قلم نعمت میرزا زاده (م.آزرم) و «شاعر قریحه و ابتکار» نوشته احسان یارشاطر.

بخش «خاطره نزدیک قرن‌ها» هم دربرگیرنده این‌مقالات است:

«کیمیاکار زمانه ما» نوشته منصور اوجی، «شاملو در ایرانشهر» نوشته حسین باقرزاده، «شبِ بی‌روزنِ هرگز» نوشته مسعود بهنود، «یگانه بود و هیچ کم نداشت» نوشته ضیاءالدین جاوید، «جانی سراسر دریغ» نوشته عباس جوانمرد، «دردانه قرن ما» نوشته ابراهیم حقیقی، «یادآورد دیدارهایی با شاعر» نوشته دراگوتین دومانچیچ، «زیرآبی غیبش زد» نوشته مجید روشنگر، «یاد چراغان او» نوشته علیرضا زرین، «شاملو از دور و نزدیک» نوشته نورالدین زرین کلک، «شاعر سال‌های اشک و شک» نوشته پوری سلطانی، «از زندان تا کتاب جمعه» نوشته عباس سماکار، «دو چهره از شاملو» نوشته احمد سمیعی گیلانی، «حکایت یک رفاقت» نوشته ناصر شاهین‌پر، «کنار جهان مهربان» نوشته ایرج کابلی، «کاشف فروتن شوکران» نوشته احمد کامیابی مسک، «خاطره‌ای از یک دوست شاعر» نوشته محمود کیانوش، «زخمیِ زمانه و آزرده گزند خویش» نوشته جمشید لطفی، «چند دیدار با شاملو» نوشته فتح‌الله مجتبایی، «از سراب تا سان‌فرانسیسکو» نوشته مرتضی نگاهی و «سرشته از تعهد جوشان» نوشته محسن یلفانی.

«زبان و جهان شفاهی» هم بخش بعدی این‌کتاب است که ۴ مقاله را با این‌عناوین در بر می‌گیرد:

«در پیچ و خم‌های کتاب کوچه» اثر محمود امیدسالار، «از "کتاب کوچه" تا کتاب کوچه» اثر علی بلوکباشی، «روایت شاملو از افسانه‌های ایرانی» اثر محمد جعفری قنواتی و «کتاب کوچه و زبانش»‌ اثر علی اشرف درویشیان.

۶ مقاله بعدی این‌کتاب هم که در بخش «بلاغت محاورات» چاپ شده‌اند، به این‌ترتیب‌اند:

«از ترجمه تا ابداع» از محمد بهارلو، «بلندقامتِ ترجمه شعر» از احمد پوری، «گوینده‌ای که به هم‌زبان‌بودن با او افتخار می‌کنم» از سروش حبیبی، «نیم‌نگاهی به ترجمه‌های شاملو»‌ از مسعود خیام، «آن سوی دن آرام» از هنگامه شهریاری و «رد پای مترجم در متن» از مهدی غبرایی.

«احمد شاملو و روایت‌های داستانی» نوشته حسن میرعابدینی هم تنها مقاله‌ای است که در بخش «بادیه در کف» به چاپ رسیده است.

«نگرانی‌های شاعر» هم آخرین بخش این‌مجموعه‌مقاله است که ۲ مقاله زیر را در بر می‌گیرد:

«گامی در گسترش بن‌مایه‌های یک سخنرانی شاملو» نوشته سیاوش جمادی و «شاعر بی‌همتایی که به ارج خویش آسیب رساند!» نوشته جلیل دوستخواه.

این‌کتاب با ۸۴۸ صفحه مصور، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۶۲ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...