«شکسپیر: ایران و شرق» نوشته سیروس غنی با ترجمه مسعود فرهمندفر توسط نشر مروارید منتشر شده است. تحلیل ارجاعات شکسپیر به ایران و شرق در نمایشنامه‌هایش از مباحث مهم این کتاب است.

شکسپیر: ایران و شرق سیروس غنی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، کتاب «شکسپیر: ایران و شرق» در ۱۴۶ صفحه و بهای ۲۶ هزار تومان توسط انتشارات مروارید در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.

دربارۀ ویلیام شکسپیر و آثار او کتاب‌های بسیاری وجود دارد. نمایشنامه‌های او به تمام زبان‌های شناخته‌شدۀ دنیا ترجمه شده‌اند. هر واژه و کلام او موضوع نقد و بررسی‌های بسیار بوده است. کتاب‌ها و مقاله‌های بی‌شماری به علایق‌ گستردۀ شکسپیر (از گل‌ و گیاه‌ تا موسیقی‌ و پزشکی) پرداخته‌اند. کتاب‌ حاضر نیز یکی‌ از این‌ تلاش‌هاست که‌ به‌ بررسی‌ دانش و علاقۀ شکسپیر به‌ ایران‌ و دیگر مناطق‌ مشرق‌زمین‌ می‌پردازد. تعلیمات‌ تاریخی‌ شکسپیر او را با ایران‌ باستان‌ آشنا ساخته‌ بود. و این‌ دانش‌ تاریخی‌ بخشی‌ از تعلیمات‌ رایج‌ در دوران‌ رنسانس‌ بود. در ضمن، کتاب‌ها و رساله‌هایی‌ هم‌ دربارۀ ایران‌زمین به‌قلم‌ جهانگردان‌ موجود بود که‌ به‌ احتمال‌ فراوان‌ شکسپیر با آن‌ها آشنا بود.‌

نویسندۀ کتاب حاضر، سیروس غنی (۱۳۰۸-۱۳۹۴) فرزند دکتر قاسم غنی و از ایران‌پژوهان کوشا سعی کرده است بخشی از جهان‌بینی زمانۀ شکسپیر را با بررسی ارجاعات او به‌ مشرق‌زمین‌ آشکار سازد. غنی‌ با بررسی‌ دقیق‌ بافت‌ اجتماعی‌ و سیاسی‌ نمایشنامه‌های‌ شکسپیر، سازمایه‌های‌ گفتمان‌ غالب‌ زمانه‌ را شناسایی‌ می‌کند و بدین‌ترتیب خواننده‌ را به‌ درک‌ ژرف‌تری‌ از نمایشنامه‌های‌ شکسپیر می‌رساند. سیروس غنی در این کتاب می‌کوشد آگاهی‌ شکسپیر از ایران‌ را در بافت‌ تاریخیِ‌ آن‌ بررسی کند.

کتاب حاضر در ۶ فصل سامان یافته است. فصل نخست مقدمه‌ای است دربارۀ زمانه و آثار ویلیام شکسپیر. مؤلف در این فصل به علاقه و آشنایی شکسپیر با تاریخ اشاره می‌کند: «تعلیمات تاریخی شکسپیر او را با ایران باستان آشنا ساخته بود. و این دانش تاریخی بخشی از تعلیمات رایج‌ در دوران‌ رنسانس‌ بود. در ضمن، کتاب‌ها و رساله‌هایی‌ هم‌ دربارۀ ایران‌زمین به‌قلم‌ جهانگردان‌ موجود بود که‌ به‌ احتمال‌ فراوان‌ شکسپیر با آن‌ها آشنا بود.»

در فصل بعد، خلاصه‌ای از زندگی شکسپیر ارائه می‌شود. پس از آن، دوران تودورها در انگلستان (۱۴۸۵-۱۶۰۳) و عصر صفوی در ایران (۱۴۹۵-۱۷۲۰) بررسی می‌شود. دوران تودورها با پادشاهی‌ هنری‌ هفتم‌ آغاز و با مرگ ملکه‌ الیزابت اول در ۱۶۰۳ پایان می‌یابد. در بخش‌ مربوط به‌ شاهنشاهی‌ صفوی‌ ابتدا خلاصه‌ای‌ از تاریخ‌ ایران‌ باستان ارائه‌ و سپس‌ دلایل‌ انحطاط صفویان‌ بررسی‌ می‌شود. نویسنده‌ در فصل بعد به‌ حضور سیاحان و تاجران‌ اروپایی‌ در ایران می‌پردازد و روابط اقتصادی ایران و اروپا را در آن‌ زمان‌ مد نظر قرار می‌دهد. نویسنده‌ برای‌ تکمیل این مبحث‌ به‌ موضوع‌ عزیمت‌ برادران شرلی‌ به‌ ایران می‌پردازد.

رابرت شرلی و برادرش آنتونی در ۱۵۹۸، با حمایت مالی ارلِ‌ اسکس، به‌ ایران‌ سفر کرده‌ بودند تا سپاهیان‌ ایرانی‌ را به‌ مقابله‌ با ترکان‌ عثمانی‌، دشمن‌ مشترک، ترغیب‌ کنند؛ در آن‌ زمان‌ عثمانی‌ها بخش‌هایی‌ از اروپا را تصرف‌ کرده‌ بودند. هدف‌ دیگر سفر آنان‌ ارزیابی‌ موقعیت‌ها و توان‌مندی‌های‌ تجاری‌ ایران‌ بود. حضور آن‌ دو در ایران‌ و سفرهای‌ گسترده‌شان‌ به‌ کشورهای‌ دیگر از جانب‌ شاه‌ عباس‌، در انگلستان‌ سر و صدایی‌ به‌ راه‌ انداخته بود. در فصل پایانی‌ نیز ارجاعات‌ به‌ ایران‌ و شرق‌ در نمایشنامه‌های‌ شکسپیر بررسی می‌شود. در بخش پیوست‌ هم‌ به‌ برخی ترجمه‌های‌ فارسی‌ از آثار شکسپیر اشاره‌ می‌شود.

................ هر روز با کتاب ...............

کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...
لمپن نقشی در تولید ندارد، در حاشیه اجتماع و به شیوه‌های مشکوکی همچون زورگیری، دلالی، پادویی، چماق‌کشی و کلاهبرداری امرار معاش می‌کند... لمپن امروزی می‌تواند فرزند یک سرمایه‌دار یا یک مقام سیاسی و نظامی و حتی یک زن! باشد، با ظاهری مدرن... لنین و استالین تا جایی که توانستند از این قشر استفاده کردند... مائو تسه تونگ تا آنجا پیش رفت که «لمپن‌ها را ذخایر انقلاب» نامید ...
نقدی است بی‌پرده در ایدئولوژیکی شدن اسلامِ شیعی و قربانی شدن علم در پای ایدئولوژی... یکسره بر فارسی ندانی و بی‌معنا نویسی، علم نمایی و توهّم نویسنده‌ی کتاب می‌تازد و او را کاملاً بی‌اطلاع از تاریخ اندیشه در ایران توصیف می‌کند... او در این کتاب بی‌اعتنا به روایت‌های رقیب، خود را درجایگاه دانایِ کل قرار داده و با زبانی آکنده از نیش و کنایه قلم زده است ...
به‌عنوان پیشخدمت، خدمتکار هتل، نظافتچی خانه، دستیار خانه سالمندان و فروشنده وال‌مارت کار کرد. او به‌زودی متوجه شد که حتی «پست‌ترین» مشاغل نیز نیازمند تلاش‌های ذهنی و جسمی طاقت‌فرسا هستند و اگر قصد دارید در داخل یک خانه زندگی کنید، حداقل به دو شغل نیاز دارید... آنها از فرزندان خود غافل می‌شوند تا از فرزندان دیگران مراقبت کنند. آنها در خانه‌های نامرغوب زندگی می‌کنند تا خانه‌های دیگران بی‌نظیر باشند ...
تصمیم گرفتم داستان خیالی زنی از روستای طنطوره را بنویسم. روستایی ساحلی در جنوب شهر حیفا. این روستا بعد از اشغال دیگر وجود نداشت و اهالی‌اش اخراج و خانه‌هایشان ویران شد. رمان مسیر رقیه و خانواده‌اش را طی نیم قرن بعد از نکبت 1948 تا سال 2000 روایت می‌کند و همراه او از روستایش به جنوب لبنان و سپس بیروت و سپس سایر شهرهای عربی می‌رود... شخصیت کوچ‌داده‌شده یکی از ویژگی‌های بارز جهان ما به شمار می‌آید ...