محمد پناه زاده | دین آنلاین


کتاب «یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle] اثر عکاس و مستندساز ایرانی حسن سربخشیان (با همکاری پروانه وحیدمنش) است که در قامت یک سند تاریخی در زمینه وضعیت حقوق اقلیت‌های مذهبی در ایران منتشر شده است.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

این کتاب یکی از زیباترین و پیچیده‌ترین داستان‌های ناگفته زمان ما را به تصویر می‌کشد. جامعه غرب اغلب یهودیان در ایران را جامعه‌ای اسیر و تحت ستم تصور می‌کنند که در داخل کشور خود بیگانه‌اند و در عین حال از ترک آن نیز محروم شده‌اند.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

کتاب یهودیان ایران مجموعه مصوری ست از ایران قرن 21 که نمای منحصربه‌فردی از جامعه یهودیان ایرانی را ارائه می‌دهد. نمایی که معمولاً برای دنیای غرب ناشناخته است.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

این کتاب نمایشگاهی سیار از وضعیت زندگی روزمره یهودیان محسوب می‌شود که توانسته در بخش مربوط به ایران که در ده شهر عکاسی شده، مناسبات حیات اجتماعی یهودیان را به تصویر بکشد. سیمایی از آداب، مناسک و عبادات یهودیان و اینکه چگونه این اقلیت مذهبی، با وجود زندگی در جامعه اسلامی درحال زیست است.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

سربخشیان و وحیدمنش پس از جلب اعتماد بسیاری از یهودیان اجازه پیدا کردند تا درباره‌ لحظات زندگی شخصی خانواده‌ها و جشن‌های آنان اسنادی را جمع آوری کنند. به همین دلیل کتاب حاضر توانسته به لایه‌های مختلفی از زندگی و مناسبات اجتماعی یهودیان بپردازد.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

در یکی از این عکس‌ها، پزشکی یهودی در بیمارستان دکتر سپیر در تهران، کودک تازه متولد شده‌ای را در دست دارد. در حاشیه آن آمده است این بیمارستان نخستین مرکز درمانی و خیریه یهودی است که با بیش از ۵۰ سال سابقه هم مسلمانان و هم یهودیان را درمان می‌کند. سربخشیان می‌گوید این تصویر برای من نمایی از آینده است.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

در بخش‌های مختلفی از این کتاب نشان داده می‌شود که یهودیان در ایران برای انجام آزادانه مراسم مذهبی خود مجاز هستند و علاوه بر اینکه مناسک جمعی و مذهبی خویش را برپا می‌دارند در ناخودآگاه و احساسات جمعی شان باعث می‌شود پیوند محکمی با کشور خود [ایران] احساس کنند.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

ضمن اینکه، جامعه یهودیان در مجلس ایران نماینده‌ی‌ دائمی دارند و آزادانه در مدارس دینی به تبلیغ و تدریس دروس مربوط به دانش آموزان کلیمی و یهودی می‌پردازند و حضور انجمن کلیمیان در برخی شهرهای ایران گویای این امر است.

یهودیان در ایران» [Jews of Iran: A Photographic Chronicle]

کتاب «یهودیان در ایران» با بیش از یکصد عکس تمام رنگی، همراه با حاشیه نویسی بسیار و با مقدمه‌ای که توسط مورخ لیور بی‌استرنفلد [Lior B. Sternfeld] نوشته شده است، دیدگاه غربی ها را نسبت به این جامعه مذهبی زیر سؤال می‌برد.

حسن سربخشیان

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...