ایرنا- بازخوانی اندیشه ژِیژک به قلم شان شیهان [Sean Sheehan] به بسیاری از علاقه‌مندان فلسفه کمک می‌کند تا ابعاد کمتر شناخته شده از اندیشه و دیدگاه این نظریه‌پرداز معاصر آشنا شوند.

ژیژک [Zizek : a guide for the perplexed] شان شیهان

اسلاوی ژیژک (Slavoj Žižek) فیلسوف، نظریه‌پرداز، جامعه‌شناس و منتقد فرهنگی است که در سال ۱۹۴۹ در اسلوونی متولد شد و دکتری فلسفه خود را از دانشگاه لیوبلیانا، شهر زادگاهش دریافت کرد. وی مدیر بین‌المللی مؤسسه‌ علوم انسانی برکبک در دانشگاه لندن و استاد دانشگاه لیوبلیانا است و علاوه بر آن در دانشگاه‌های اروپایی و امریکایی بسیاری چون کلمبیا، پنسیلوانیا، نیویورک، میشیگان، مینه‌سوتا و پاریس به تدریس پرداخته است. ژیژک در حوزه‌های بسیاری از سینما و موسیقی گرفته تا تاریخ و فلسفه و روان‌پزشکی، نظریاتی دارد و آثاری نوشته است، او در بیست سال اخیر در بیش از ۴۰۰ کنفرانس بین‌المللی در حوزه‌ فلسفه و جامعه‌شناسی در سراسر جهان شرکت داشته و بیش از سی‌ عنوان کتاب از وی منتشر شده است.

کتاب ژیژک [Zizek : a guide for the perplexed] ، نوشته شان شیهان به ابعاد کمتر دیده شده از تفکر او می‌پردازد، فصل نخست این کتاب درباره چهره اجتماعی است و فصل دوم به تحلیل نظریه‌های روانشناسی ژیژک و اثرگذاری لاکان بر او می‌پردازد، از موضوعات مهم این فصل که در نظریات ژیژک اثرگذار بوده اند می توان به عناوینی چونی سوژه، ابژه، مرگ، ایدئولوژی و مواردی از این دست اشاره کرد.

در فصل سوم که به ژیژک و ایدئالیسم آلمانی اختصاص دارد، نویسنده به تحلیل خوانش ژیژک از کانت، هگل و شلینگ می‌پردازد و نگرش هستی‌شناسی ژیژک را معرفی می‌کند. فصل چهارم نیز بررسی گرایشات چپ‌گرایانه ژیژک و ارتباط او با کمونیستم است.

اما مهم‌ترین بخش این کتاب، فصل ششم و پایانی است که به بررسی و بازخوانی آثار ژیژک اختصاص دارد و مقالات، کتاب‌ها و نقدهای او را از سال ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۰ بررسی کرده است.

کتاب ژیژک نوشته شان شیهان را محمدزمان زمانی به فارسی ترجمه کرده و در مجموعه راهنمای سرگشتگان، توسط شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در ۲۵۹ صفحه به مخاطبان عرضه شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...