«حکومت شهروندی» نوشته سورجیت بالا به تازگی در هند منتشر شده است. نویسنده در این کتاب به نقد ساختار سیاسی و اجتماعی هند نشسته است.

به گزارش مهر، کتاب «حکومت شهروندی» نوشته سورجیت بالا در ۲۶۹ صفحه، توسط انتشارات وستلند منتشر شد. این کتاب نگاهی به انتخابات‌های  هند از سال ۱۹۵۲ تا ۲۰۱۹ میلادی دارد. مبحث اصلی کتاب بر محور سیاست‌های اقتصادی است. نویسنده با بازگشت به سال‌های زمامداری نهرو به تاکید وی بر آزادی سیاسی و عدم آزادی اقتصادی شهروندان می‌پردازد. تمرکز نخست وزیر فقید هند به ایجاد نهادهای مدیریتی متشکل از خبرگان به قیمت عدم ارائه خدمات آموزشی فراگیر پایه وقایع و پیامدهای منفی بلند مدت را به همراه داشت.

همچنین نویسنده ضمن معرفی خواستگاه مدنی و قانونی ساختار دموکراتیک هند، طی فصول پی در پی به نقد و بررسی شماری از موضوعات مهم اعم از نقش نهرو در آزمایش‌های مختلف در راستای پیشبرد شبه قاره نقش اصلاحات اقتصادی سال ۱۹۹۱ میلادی و پیامدهای آن بر تبدیل رای دهی بر پایه قومیت به رای دهی بر اساس موفقیت‌های اقتصادی و سایر اصلاحات اقتصادی می‌پردازد.

غالبا به اهمیت رای دهی بر پایه تمایلات اقتصادی در هند توجهی نشده است. مولف با استفاده از داده‌های اقتصادی در راستای ارزیابی عملکرد دولت‌های متواتر نشان می‌دهد که الگوی رای دادن نسبت به شاخه‌های اقتصادی نیز تاثیر پذیر هستند. مبحث سومی که در کتاب حکومت شهروند مطرح می‌شود پرداختن به اصلاحات اقتصادی دوره پس از سال ۱۹۹۱ است که از الزامات سیاسی و دخالت‌های رهبران حزب حاکم به ویژه خانواده نهرو و گاندی منفک بود.

بحث دیگری که در این کتاب به آن پرداخته شده است نفوذ خانم سونیا گاندی بر سیاست‌های حزب کنگره ملی و نقش حزب افراطی و هندوگرای آر اس اس بر تصمیم‌گیری حزب حاکم بی جی پی است. مولف معتقد است که نقش شخصیت‌های حقیقی و حقوقی بر نتایج انتخابات در هر دو مورد بیش از حد مهم جلوه داده شده است.

در فصل ششم کتاب به سونیا گاندی و حزب ار اس اس پرداخته می‌شود و این در حالی است که در فصل هفتم نویسنده به نقد شرایط برگزاری و فرآیند انتخابات دست زده است. فصل هشتم بررسی انتخابات ۲۰۱۹ به نقش حزب مخالف و اتهامات مبتنی بر ارتباط آن با منابع خبر رسانی جعلی می‌پردازد. نویسنده در ادامه به نقش نخبگان در مخالفت گروه‌های قدیمی با تشکیلات جدید و بیرون آمدن از سیستم دو حزبی محافظه کار و پیشرو در نظام سیاسی هند اشاره کرده است.

پنج فصل آخر کتاب به بازبینی زمینه‌های مختلف عملکرد نخست وزیر هند نریندرا مودی اختصاص دارد. نویسنده در این فصول به برجسته سازی ناکامی‌ها و اشتباهات نخست وزیر مانند سیاست‌های مذهبی حفاظت از گاو یا نتایج سو سیاست‌های اقتصادی او پرداخته است. در پایان کتاب انتظارات مردم و پیشبینی وضعیت هند تحلیل شده است.

نقد کتاب حکومت شهروند

با نگاهی گذرا افراد مطلع و آگاه در می‌یابند که شماری از اطلاعات نه چندان موثق و دقیق در این کتاب وجود دارد و بر خلاف ادعای نویسنده حزب کنگره ائتلافی از احزاب بزرگ را رهبری نکرده است بلکه از دو حزب برتر در ایالت اوترا پرادش نیز عقب مانده است و تقریباً در کلیه ایالت‌ها موفق به ائتلاف با احزاب دیگر جهت مقابله با حزب حاکم نشده است.

افزون بر آن نویسنده در خصوص  طبقات و کاست‌های مختلف اجتماعی مذهبی مرتکب اشتباهاتی رایج شده. وی به این نکته اشاره کرده که نمی‌توان رفتارهای انتخاباتی را با تمایلات اجتماعی مانند فرقه‌های مذهبی مرتبط ساخت، اما به گونه‌ای نادرست به این استباط رسیده که تاثیر طبقات فرقه‌ای و مذهبی بر نتایج انتخابات از بین رفته و جای خود را به عواملی همانند توسعه، پیشرفت و آرمان‌های اقتصادی داده است. نویسنده این کتاب برغم وجود نقل قول‌ها و اقباس از سایر کتب، به هیچ وجه از تحقیقات پژوهشگران و نظرات کارشناسان تاریخی و مدنی استفاده چندانی نمی‌کند.

نویسنده فصل «خبرهای جعلی» را اساساً برای مقابله با نقد مردم از سیاست‌های اقتصادی به رشته تحریر درآورده است. او در خصوص بحث تصمیم نخست مزیر هند نریندرا مودر بر حذف اسکانس‌های درشت از چرخه مالی و بانکی کشور به پیروی و رعایت شهروندان از قوانین مالیاتی اشاره می‌کند و این در حالی است که نسبت به نقش مخرب این سیاست بر اشتغال زایی جوانان بی‌توجه می‌ماند.

مولف ضمن اشاره به ناکامی دولت در جلوگیری از افراط گرایی مذهبی مسئولیت اصلی این تحولات را بعهده سازمان‌ها و تشکیلات دیگر همانند حزب آر اس اس عنوان و اعلام می‌کند که افراط گراها که وظیفه محافظت از گاوها را بعهده دارند مسلمانان را مشکل اصلی این سرزمین می‌دانند و به نظر نویسنده برای محافظت از کشور و ایجاد صلح و آرامش در شبه قاره مسلمانان بایستی به مطالبات هندوهای افراطی مبنی بر احداث معبد رام تسلیم شوند. باید گفت که نویسنده توضیحات مفصلی از  اخبار جعلی را ارائه می‌دهد ولی به هیچ وجه مستندات و شواهد محکم ارائه نمی‌کند.   

معرفی نویسنده

سورجیت بالا  ـ Surjit S. Bhalla  ـ اقتصادان، نویسنده و مقاله نویس است. مقالات مختلفی از او در بسیاری از نشریات مانند ایندین اکسپرس به چاپ رسیده. بالا هم اکنون یکی از مشاوران اقتصادی دولت مرکزی به نخست وزیر نریندرا موردی است. تا کنون ۶ کتاب از وی به رشته تحریر درآمده که اخرین آن حکومت شهروند در ۲۰ آوریل ۲۰۱۹ (سال جاری میلادی) است.

که واقعا هدفش نویسندگی باشد، امروز و فردا نمی‌کند... تازه‌کارها می‌خواهند همه حرف‌شان را در یک کتاب بزنند... روی مضمون متمرکز باشید... اگر در داستان‌تان به تفنگی آویزان به دیوار اشاره می‌کنید، تا پایان داستان، نباید بدون استفاده باقی بماند... بگذارید خواننده خود کشف کند... فکر نکنید داستان دروغ است... لزومی ندارد همه مخاطب اثر شما باشند... گول افسانه «یک‌‌شبه ثروتمند‌ شدن» را نخورید ...
ایده اولیه عموم آثارش در همین دوران پرآشوب جوانی به ذهنش خطور کرده است... در این دوران علم چنان جایگاهی دارد که ایدئولوژی‌های سیاسی چون مارکسیسم نیز می‌کوشند بیش از هر چیز خود را «علمی» نشان بدهند... نظریه‌پردازان مارکسیست به ما نمی‌گویند که اگرچه اتفاقی رخ دهد، می‌پذیرند که نظریه‌شان اشتباه بوده است... آنچه علم را از غیرعلم متمایز می‌کند، ابطال‌پذیری علم و ابطال‌ناپذیری غیرعلم است... جامعه‌ای نیز که در آن نقدپذیری رواج پیدا نکند، به‌معنای دقیق کلمه، نمی‌تواند سیاسی و آزاد قلمداد شود ...
جنگیدن با فرهنگ کار عبثی است... این برادران آریایی ما و برادران وایکینگ، مثل اینکه سحرخیزتر از ما بوده‌اند و رفته‌اند جاهای خوب دنیا مسکن کرده‌اند... ما همین چیزها را نداریم. کسی نداریم از ما انتقاد بکند... استالین با وجود اینکه خودش گرجی بود، می‌خواست در گرجستان نیز همه روسی حرف بزنند...من میرم رو میندازم پیش آقای خامنه‌ای، من برای خودم رو نینداخته‌ام برای تو و امثال تو میرم رو میندازم... به شرطی که شماها برگردید در مملکت خودتان خدمت کنید ...
رویدادهای سیاسی برای من از آن جهت جالبند که همچون سونامی قهرمان را با تمام ایده‌های شخصی و احساسات و غیره‌اش زیرورو می‌کنند... تاریخ اولا هدف ندارد، ثانیا پیشرفت ندارد. در تاریخ آن‌قدر بُردارها و جهت‌های گونه‌گون وجود دارد که همپوشانی دارند؛ برآیندِ این بُردارها به قدری از آنچه می‌خواستید دور است که تنها کار درست این است: سعی کنید از خود محافظت کنید... صلح را نخست در روح خود بپروران... همه آنچه به‌نظر من خارجی آمده بود، کاملا داخلی از آب درآمد ...
می‌دانم که این گردهمایی نویسندگان است برای سازماندهی مقاومت در برابر فاشیسم، اما من فقط یک حرف دارم که بزنم: سازماندهی نکنید. سازماندهی یعنی مرگ هنر. تنها چیزی که مهم است استقلال شخصی است... در دریافت رسمی روس‌ها، امنیت نظام اهمیت درجه‌ی اول دارد. منظور از امنیت هم صرفاً امنیت مرز‌ها نیست، بلکه چیزی است بسیار بغرنج‌تر که به آسانی نمی‌توان آن را توضیح داد... شهروندان خود را بیشتر شبیه شاگرد مدرسه می‌بینند ...