کامه سوتره [Kama Sutra: کلمات قصار دربارهی لذت]. عنوان رساله‌ای هندی دربارهی «فنِ دوست‌داشتن»، که در حدود سال 500 میلادی نوشته شد. در این معنی اتفاق‌نظر وجود دارد که نویسنده‌ی این رساله، مَلَناگَه واتسیایَنَه1 (قرن ششم میلادی)، نویسنده‌ی هندی، در تألیف آن فقط تعالیمی را گرد آورده است که منشأ آنها از قدیم‌ترین ایام بوده و بخشی از آنها با دو شاخه‌ی دیگر «تریوَرگه»2 (چیزهای سه‌گانه)، یعنی شناخت فعالیت‌های اساسی زندگی انسانی، ارتباط داشته است.
این تعالیم که احتمالاً به نیمه‌ی هزاره‌ی اول قبل از میلاد تعلق دارد و بعداً تبدیل به یکی از نظریاتِ وحدت هندیِ مرتبط با رشد فرهنگی این کشور شد، تعیین‌کننده‌ی سه هدف اصلی حیات است؛ یعنی «دهرمه»3 (به جای آوردنِ تکالیف مذهبی و اخلاقی یا دهرمه- سوتره4 سوتره‌ها)، «اَرتهه»5 (فعالیت در محدوده‌ی زندگی عملی، شاملِ برخورداری از پول و ثروت به طور کلی) و «کامه»6 (یا ارضای عشق جسمانی). در حالی‌که شاخه‌ی دانش‌های مرتبط با «دهرمه» آثار مکتوب قانونی «دهرمه- شاستره»7 بسیار دارد و در حالی‌که دانش‌های مرتبط با «اَرتهه» در رساله‌ی بسیار مهم اداری و شرعی موسوم به ارتهه- شاستره گرد آمده است، قدیم‌ترین و پرمعنی‌ترین رساله‌ی شاخه‌ی «کامه» («کامه- شاستره»8) کامه- سوتره، اثر واتسیاینه است.
کامه سوتره، در جهت انقسام به فصولی که بر اساس الگوی تغییرناپذیری تنظیم شده است و از جهت صورت بیان خود (به نظم و نثر) و همچنین از جهت شباهتی که میان مقدمه و نتیجه‌ی آن وجود دارد، بسیار شبیه به ارتهه- شاستره است.
این قرابت بسیار نزدیک مخصوصاً در ماکیاولیسم عجیبی مشهود است که در اثر کاوتیلیا9 برای تحقق کام‌یابی شاه، و در رساله‌ی وانسیاینه در توفیق در قلمرو عشق به کار می‌رود. این اثر که جوهر آن خلاف عفت و ادب است، به هفت بخش تقسیم می‌شود و در این تقسیمات هفتگانه این موضوعات را بررسی می‌کند: عشق به عنوان اینکه یکی از عناصر «تریوَرگه» است (مقدمه‌ی فلسفی)؛ آمیزش جنسی؛ انتخاب همسر؛ همسر؛ همسران دیگران؛ روسپیان؛ وسایل علاقه‌مندکردن دیگران به خود. به علاوه، این رساله از جهت اطلاعات دربارهی آداب و رسوم زندگی فردی در هند باستان متمایز است. تفسیر مهمی متعلق به قرن هجدهم، به نام جَیَمّگَلا10 (تفسیر با دلالات پیروزی)، اثر یاسودهَره11 سوتره را برای ما آسان کرده است.
اسماعیل سعادت . فرهنگ آثار . سروش
1. Mallanāga Vāsyayāna 2. Trivarga 3. Dlharma
4. Dharma- Sūtra 5. Artha 6. Kāma 7. Dharma-śāstra
8. Kāma- śāstra 9. Kautilya 10. Jayamangalā 11. Yaçodhara
............... تجربه‌ی زندگی دوباره ...............
