شاهنامه بایسنقری در مجموعه گلستان رونمایی شد. این کتاب به دستور شاه بایسنقر میرزا نواده شاه تیموری درسال 833 هجری قمری توسط جعفر بایسنقری کتابت شده است. این شاهنامه ارزش جهانی دارد و از بین نسخه‌های شاهنامه دموت و شاهنامه تهماسبی تنها شاهنامه بایسنقری به صورت کامل بر جای مانده است.

به گزارش ایبنا، شاهنامه بایسنقری با حضور «روزلین راسل» کارشناس ارشد سازمان یونسکو و عضو کمیته مشورتی بین‌المللی برنامه حافظه جهانی در مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ گلستان رونمایی شد. این اثر ارزشمند به عنوان یکی از نسخه‌های قدیمی و بسیار ارزشمند از شاهنامه فردوسی در سطح جهان به‌شمار می‌آید.

مسعود شریفی مدیر مجموعه فرهنگی تاریخی گلستان با اشاره به ثبت جهانی شاهنامه بایسنقری در سال 86 گفت: ‌این کتاب در تاریخ 833 هجری قمری نگاشته شده است و دارای 22 نگاره و 700 صفحه است. کاتب کتاب جعفر تبریزی معروف به جعفر بایسنقری است.

مسوول امین اموال و نسخ خطی مجموعه فرهنگی تاریخی گلستان در این مراسم گفت: این کتاب 598 ساله به دستور شاه بایسنقر میرزا نواده شاه تیموری درسال 833 هجری قمری توسط جعفر بایسنقری کتابت شده است.

بهناز تبریزی با اشاره به کاربرد معرق چرم در داخل جلد کتاب در ادامه خاطرنشان کرد: جلد این کتاب با ترکیب سه شیوه جلدسازی شده و دارای مواد لاکی، نقاشی و پوشش طلا است.

وی افزود: شاهنامه بایسنقری با شمسه و سپس مقدمه‌ای در مدح شاه آغاز شده است و در صفحه پایانی این کتاب امضای جعفر بایسنقری را نیز می‌توان مشاهده کرد.

به گفته این کارشناس مسوول در مجموعه فرهنگی تاریخی گلستان، تدوین این مقدمه باعث رواج بیشتر شاهنامه در ایران و در سراسر جهان شد. این کتاب به قطع رحلی دارای 700 صفحه و هر صفحه دارای 31 سطر و هر سطر دارای 3 بیت به قلم نستعلیق بر روی کاغذ خان بالغ نخودی کتابت شده است.

وی با اشاره به این‌که صفحه‌های دوم و سوم نسخه منقوش به تصویر شکارگاه است افزود:‌ در این اثر ارزشمند، نگارگری،‌ تذهیب، تجلید و دیگر آرایه‌های کتاب با استادی تمام انجام شده بنابراین تمام امتیازات لازم یک نسخه خطی را داراست.

این کارشناس درباره کتاب ارزشمند خمسه نظامی یکی دیگر از کتاب‌های موجود در مخزن کاخ گلستان گفت: این کتاب در سال گذشته در فهرست آثار ملی ثبت شد و هم‌اکنون نیز مقدمات ثبت آن در فهرست میراث جهانی در حال پی‌گیری است.

تبریزی با بیان این‌که خمسه نظامی در سال 914 هجری قمری کتابت شده است افزود: این کتاب دارای 11 نگاره و 706 صفحه است و شاعرانی چون؛ حافظ و سعدی ادامه شیوه کار نظامی را دنبال کردند.

وی همچنین درباره مرقع گلشن از جمله آثار مکتوب دیگر در مخزن کاخ گلستان گفت: 262 صفحه از این مرقع در مخزن کاخ گلستان و تعداد محدودی از آن نیز در موزه‌های کشورهای دیگر نگهداری می‌شوند.

این کارشناس با بیان این‌که تمامی صفحات مرقع یاد شده دارای یک صفحه نقاشی و یک صفحه خطاطی است، افزود: کاتبان و نقاشان این مرقع هم‌چون؛ بهزاد و آقارضا از جمله منحصربه‌فردترین و معروف‌ترین نقاشان دوره صفوی ‌بوده‌اند.

وی با اشاره به دوره‌های مختلف هر صفحه از این اثر اظهار داشت: آغاز کتابت این مرقع از جعفر بایسنقری آغاز و تا 400 سال پیش ادامه داشته است.

بایسنقر، فرزند شاهرخ، مکتب خطاطی و نقاشی مینیاتور هرات را بنا نهاد. وی بیش از چهل نقاش، تذهیب کار و خطاط را گرد هم آورد تا تحت نظر استاد جعفر تبریزی به تحریر شاهنامه مشغول شوند. پس از اتمام این نسخه خطی، شاهزاده بایسنقر میرزا دستور داد، شرحی از زندگی فردوسی و چگونگی سرودن این اثر حماسی به متن اصلی افزوده شود.

این اثر در بین شمار بسیار شاهنامه‌های مصور و آراسته موجود در کتابخانه‌ها و موزه‌های جهان یکی از نامورترین و شناخته‌ترین آن‌هاست. چند ویژگی این کتاب را از نسخه‌های مشهور دیگر متمایز می‌کند، نخست آن‌که این نسخه بر خلاف دو نسخه دموت و تهماسبی قربانی آزمندی به دست آورندگان آن‌ها نشده است تا شیرازه آن از هم گسسته و برگ‌های آن در گوشه و کنار جهان پراکنده شود بنابراین اگر از چند افتادگی در متن آن بگذریم، این نسخه، نسخه‌ای کامل و دست نخورده در بین شاهنامه‌های مشهور و رده اول به شمار می‌آید.

دو دیگر آن‌که این نسخه از نظر نفاست، زیبایی و آراستگی، در نوع خود کم‌مانند است. نگارگری، تذهیب، تجلید و دیگر آرایه‌های کتاب با استادی تمام انجام شده و اگر از ضعف در خط نسخه، آن هم به سبب همزمانی کتابت آن با آغاز تکامل نستعلیق، بگذریم این شاهنامه همه امتیازات لازم یک نسخه خطی را در خود دارد. سومین امتیاز، وجود مقدمه‌ای است که برای نخستین‌بار بر این شاهنامه افزوده شده است.