نشر مرکز سی‌وششمین چاپ کتاب «حقیقت و زیبایی: درس‌های فلسفه هنر» اثر بابک احمدی را منتشر کرد.

حقیقت و زیبایی: درس‌های فلسفه هنر بابک احمدی

به گزارش مهر، «حقیقت‌ و زیبایی؛ درس‌های فلسفه هنر» با شمارگان هزار نسخه، ۵۹۸ صفحه و بهای 88هزار و ۲۰۰ تومان منتشر شده است. نخستین چاپ این کتاب در سال ۱۳۷۴ با شمارگان دو هزار نسخه، ۵۹۲ صفحه و قیمت یکهزار و ۸۰۰ تومان منتشر شده بود. 

این کتاب نخستین کتاب تالیفی توسط اندیشمندان ایرانی است که در آن به صورتی روشمند و آکادمیک زیبایی شناسی و تاریخ اندیشه‌ها در حوزه فلسفه هنر به عنوان یکی از زیرشاخه‌های مهم فلسفه‌های مضاف، می‌پردازد. نویسنده در این کتاب در ۱۳ فصل و ۲۶ درس با روشی جدید مهم‌ترین مسایل زیبایی شناسی و فلسفه هنر را به مخاطبان آموزش می‌دهد. 

فصل نخست به بیان روش‌کاری و شرح مقولات و مفاهیم مورد بحث در این کتاب اختصاص دارد. در فصل دوم با عنوان «دشواری‌های تعریف زیبایی» زیبایی و مفاهیم وابسته به آن در رساله‌های افلاطون، ارسطو و در ادامه فلوطین، ادموند برک و کانت، توضیح و شرح شده‌است. احمدی در فصل سوم با عنوان «هنر و روح دوران» به فلسفه هنر و فلسفه تاریخ هنر از دیدگاه هگل پرداخته‌است. فصل چهارم «از نگاه هنرمند» نام دارد و در آن مقام هنرمند از دیدگاه رمانتیک‌های آلمانی، شلینگ، شوپنهاور و نیچه، بررسی شده‌ است. 

نویسنده در فصل پنجم با عنوان «زمینه اجتماعی اثر هنر» به بیان دیدگاه‌های مارکس، انگلس، گئورگ لوکاچ و آنتونیو گرامشی درباره زمینه‌های اجتماعی هنر پرداخته‌ است. «هنر و مدرنیته» نیز عنوان فصل ششم کتاب است و در آن مدرنیسم از منظر تئودور آدورنو، نقد این اندیشمند از زیبایی شناسی و دیدگاه‌های زیبایی‌شناختی والتر بنیامین و برتولت برشت، بررسی و تحلیل شده‌ است. 

احمدی در فصل هفتم کتاب با عنوان «از بیانگری تا شکل» با توضیح مفهوم «بیانگری در هنر» به بیان نظریات «بندتو کروچه» و «رابین جرج کالینگوود» در این‌باره پرداخته و در ادامه به بیان «نماد و بیانگری» از دیدگاه ارنست کاسیرر و همچنین دیدگاه‌های زیبایی‌شناختی ویتگنشتاین پرداخته است. در فصل هشتم کتاب با عنوان «ساختار اثر هنری» دیدگاه‌های فرمالیست‌های روس و ساختارگرایان درباره هنر و نقد هنری و ادبی بررسی شده و در فصل نهم نیز با نام «ناخودآگاهی و هنر» دیدگاه‌های فروید و یونگ و همچنین زیبایی‌شناسی از منظر سوررئالیست‌ها تشریح شده‌ است. 

«تاویل و دریافت مخاطب» عنوان فصل دهم کتاب است که در آن ضمن بحث‌هایی پیرامون میزان اثرپذیری مخاطب، ریشه‌های «زیبایی شناسی دریافت» و دیدگاه‌های یاس و آیزر و همچنین تاویل از منظر گادامر و پل ریکور، برای مخاطب باز شده‌است. فصل یازدهم کتاب به بحث و بررسی پیرامون شیوه‌های برخورد با اثر هنری و دیدگاه‌های مارشال مک‌لوهان و ژان بودریار در این حوزه اختصاص دارد. «معمای معنا» نیز عنوان فصل دوازدهم کتاب است و در آن نسبت حقیقت و هنر از منظر ژاک دریدا و مفهوم «متافیزیک حضور» این اندیشمند تحلیل شده‌ است. و در نهایت فصل آخر کتاب نیز با عنوان «راز اثر هنری» دیدگاه‌های مارتین هایدگر، فیلسوف شهیر آلمانی تحلیل و شرح شده‌است. بحث هایدگر از گوهر شعر و نظرش درباره شعر هولدرلین، شاعر آلمانی نیز دیگر مبحث این فصل است. 

هرچند که پس از این کتاب نیز عمده آثار هایدگر بویژه کتاب مهم او در زمینه زیبایی شناسی با عنوان «سرآغاز کار هنری» منتشر شد و کتاب‌ها و تک نگاری‌های متعددی نیز در موضوع منظومه فکری هایدگر در دسترس مخاطبان قرار گرفت، اما بازهم تحلیل احمدی اهمیت خود را از دست نداده است. به طور کل این کتاب زمانی منتشر شد که منابع چندانی حتی درباره زندگی و هندسه فکری اندیشمندانی که نظریات زیباشناسانه‌شان در این کتاب مطرح شده، منتشر نشده بود. البته در این دو دهه اخیر که نهضتی در ترجمه آثار اندیشمندان غربی رخ داده، هنوز هم کتاب «حقیقت و زیبایی» اهمیت خود را از دست نداده است.

................ هر روز با کتاب ...............

تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...