رمان «خزامی» نوشته سنان انطون [Sinan Antoon] با ترجمه محمد حزبایی‌زاده راهی بازار نشر شد.

خزامی» نوشته سنان انطون [Sinan Antoon]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، این رمان داستانی درباره فقدان و رنج است، اما از عشق، زندگی و پایداری نیز سخن می‌گوید. خزامی پژواکی است از آلام و تجربه‌های عمیق انسانی در کشوری که سال‌ها درگیر جنگ و آشوب بوده است و روایتی است از زندگی شخصیت اصلی داستان، که از دریچه نگاه او به عمق فرهنگ و آداب و رسوم عراقی‌ها می‌نگریم. سنان انطون با تسلط بر جزئیات فرهنگی و تاریخی، قصه‌ای خلق می‌کند که علاوه بر جنبه داستانی، به مثابه سندی از زندگی و تاریخ مردمان خاورمیانه نیز به شمار می‌رود.

سنان انطون (متولد ۱۹۶۷ در بغداد) شاعر، رمان‌نویس و دانشور عراقی / ‏مسیحی است. سنان لیسانس خود را از دانشگاه بغداد در رشته ادبیات انگلیسی دریافت کرد و در سال ۱۹۹۱ به آمریکا مهاجرت کرد. در سال ۱۹۹۵ کارشناسی ارشد در رشته ادبیات عرب را از دانشگاه جرج تاون دریافت کرد و در ۲۰۰۶ دکترای خود را از دانشگاه هاروارد گرفت.

سنان انطون در خزامی دو خط داستانی به‌طور مستقل پیش می‌برد. یکی از شخصیت‌ها بیشتر وقت خود را در حالت نیمه‌هوشیار به یادآوری می‌گذراند، درحالی‌که دیگری به‌شدت تلاش می‌کند آینده‌ای متفاوت برای خود بسازد. در نهایت، عشق به سنبل وحشی (خزامی، در زبان عربی) این سه شخصیت را به هم می‌رساند و فرصتی برای عمر فراهم می‌کند تا از گذشته دردناک خود رهایی یابد.

داستان اول درباره سامی است؛ در سال ۲۰۰۳ در نیویورک، سامی، یک پزشک بازنشسته عراقی، به‌تازگی به همراه پسرش سعد و خانواده‌اش به بروکلین نقل مکان کرده است. او پس از از دست دادن همسرش در شرایطی تراژیک، از بودن در کنار نوه‌هایش خوشحال است. اما به‌زودی حافظه‌اش شروع به ضعیف شدن می‌کند و سعد مجبور می‌شود او را به خانه سالمندان بسپارد، جایی که کارمن، یک پرستار جوان پورتوریکویی، به‌طور ویژه از او مراقبت می‌کند.

داستان دوم درباره عمر است؛ در در اواخر دهه ۱۹۹۰، عمر، یک جوان عراقی، به آمریکا می‌آید. او با هویتی جعلی از عراق فرار کرده است. او یک فراری است و مانند همه فراری‌ها مجازات شده است؛ یکی از گوش‌هایش قطع شده است. در بغداد، این نشانه‌ای از شرم است. عمر آرزوی جراحی پلاستیک ترمیمی برای بازگرداندن گوش و کرامتش را دارد.

در حالی که گذشتۀ سامی با ضعف حافظه‌اش محو می‌شود، عمر تمام تلاش خود را می‌کند تا هویت عراقی خود را فراموش کند. او به‌دنبال شروعی تازه در نیوجرسی به‌عنوان یک کشاورز است و تظاهر می‌کند اهل پورتوریکو است.

خزامی بیشتر از دیدگاه سوم‌شخص نوشته شده است، اما گاهی اوقات روایت اول‌شخص نیز در خاطرات سامی دیده می‌شود. قطعات تکه‌وپاره از حافظه او در سراسر کتاب پراکنده شده‌اند و به‌تدریج داستان این شخصیت و از دست‌دادن‌های تراژیک پس از جنگ او را برای خواننده آشکار می‌کنند.

مثل همیشه، سنان انطون (نویسندۀ شهیر عراقی) داستانی احساسی با شخصیت‌هایی بسیار قابل ارتباط ارائه می‌دهد. او با جزئیات ساده و واقعی، حالت ذهنی شخصیت‌ها و جو را به‌طرز زنده‌ای به تصویر می‌کشد و نتیجه آن یک خوانش تأثیرگذار و شاعرانه است.

رمان خزامی به نویسندگی سنان انطون و با ترجمه محمد حزبایی‌زاده، از سوی نشر افق در ۲۴۰ صفحه و با قیمت ۲۶۰ هزار تومان روانه بازار کتابفروشی‌ها شده است.

................ هر روز با کتاب ................

مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...