جایزه بین‌المللی کارلوس فوئنتس برای آفرینش ادبی به زبان اسپانیایی در سال ۲۰۲۳ به النا پونیاتوسکا[Elena Poniatowska] رسید.

النا پونیاتوسکا[Elena Poniatowska]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، هیات داورانی متشکل از خاویر گارسیادیگو، لوئیس گارسیا مونترو، رنه آکوستا و مارگو گلانتز از آنجا که متون ادبی خلق شده توسط النا پونیاتوسکا لحظات مهمی از تاریخ معاصر مکزیک را روایت کرده‌اند، وی را شایسته دریافت جایزه کارلوس فوئنتس ۲۰۲۳ خواندند.

این نویسنده ۹۱ ساله معادل ۱۲۵۰۰۰ دلار آمریکا، یک دیپلم افتخار و یک مجسمه طراحی شده توسط هنرمند تجسمی ویسنته روخو را به این مناسبت دریافت خواهد کرد.

وزارت فرهنگ فدرال و دانشگاه ملی مکزیک (UNAM) این جایزه را به نویسندگانی اعطا می‌کند که با آثار خود میراث ادبی بشریت را غنی می‌کنند.

پونیاتوسکا با نوشتن به زبان اسپانیایی، از طریق روزنامه‌نگاری، وقایع نگاری، مصاحبه و رمان، در پیشبرد ادبیات مکزیکی مشارکت داشته و برنده جایزه معتبر سروانتس ۲۰۱۳ است.

برنده امسال چهارمین نویسنده زنی است که این جایزه را دریافت می‌کند. پیش از وی مارگو گلانتز نویسنده مکزیکی در سال ۲۰۲۲، نویسنده شیلیایی دیاملا التیت در سال ۲۰۲۰ و نویسنده آرژانتینی لویزا والنسولا در سال ۲۰۱۹ این جایزه را دریافت کرده بودند. دیگر برندگان جایزه ماریو بارگاس یوسا در سال ۲۰۱۲، سرخیو رامیرز در سال ۲۰۱۴، ادواردو لیزالده در سال ۲۰۱۶ و لوئیس گویتیسولو در سال ۲۰۱۸ بودند.

وزارت فرهنگ فدرال و دانشگاه ملی مکزیک هر سال این جایزه را به نویسندگانی اهدا می‌کنند که از طریق کل آثار خود (که به زبان اسپانیایی به طور کامل یا بخش قابل توجهی نوشته شده‌اند)، میراث ادبی بشریت را غنی کرده‌اند.

این جایزه به یاد کارلوس فوئنتس نویسنده مکزیکی، نویسنده آثار کلاسیکی چون «مرگ آرتمیو کروز» که سال ۲۰۱۲ درگذشت و از همان سال به یاد وی ایجاد شد و درصدد معرفی آثار کسانی است که از طریق نوشته‌های خود، ادبیات جهانی را با شعرها، رمان‌ها، مقاله‌ها و داستان‌های خود غنی می‌کنند.

ابتدا تناوب این جایزه هر دو سال یک‌بار بود، اما از سال ۲۰۱۹ با توافق بین وزارت فرهنگ فدرال و روزنامه‌نگار سیلویا لموس، همسر فوئنتس به جایزه سالانه بدل شد.

روزنامه نگار و نویسنده النا پونیاتوسکا ۱۹ مه ۱۹۳۲ در پاریس فرانسه با عنوان پرنسس هلن الیزابت لوئیز آملی پائولا دولورس پونیاتوسکا آمور متولد شد. او به‌عنوان نویسنده تقریباً تمام ژانرهای ادبی را تجربه کرده و رمان، داستان کوتاه، شعر، مقاله، وقایع نگاری، و همچنین داستان‌های کودکانه و اقتباس‌های صحنه‌ای را در کارنامه دارد. وی از سال ۱۹۴۲ در مکزیک زندگی می‌کند و از سال ۱۹۶۹ ملیت مکزیکی دارد.

وی سال ۱۹۵۵ اولین رمان خود را به نام «لیلوس کیکوس» منتشر کرد و سال ۱۹۷۱ برنده جایزه ادبی خاویر ویلاوروتیا برای « شب تلاتلولکو» شد ولی آن را نپذیرفت. وی سال ۱۹۶۴ «تا زمانی که تو را ببینم عیسای من» و سال ۱۹۸۸ «گل لیس» را نوشت. در کتابشناسی گسترده وی آثار برجسته دیگری چون «دیگوی عزیز، کوئیلا تو را در آغوش می‌گیرد» (۱۹۷۸)، «شب می‌آیی» (۱۹۷۹)، «سکوت قوی است» (۱۹۸۰)، «تمام مکزیک» (۱۹۹۰)، «تینسیما» (۱۹۹۱)، «پیاده‌روی اصلاحات» (۱۹۹۷)، «همه از یکشنبه» (۱۹۹۸)، «نامه‌های آلوارو موتیس به النا پونیاتوسکا» (۱۹۹۸)، «سربازان» (۱۹۹۹)، «خوان سوریانو، فرزند هزار ساله» (۱۹۹۹)، «پوست بهشت» (۲۰۰۴) و «عاشق لهستانی» (۲۰۲۱) جای دارند.

در میان آثار روزنامه نگاری او، تاریخ جنبش دانشجویی ۱۹۶۸، زلزله ۱۹۸۵ مکزیکوسیتی و درگیری در چیاپاس در سال ۱۹۹۴ از نوشته‌های برجسته وی هستند.

این نویسنده استاد ادبیات و روزنامه‌نگاری در مؤسسه‌های ملی جوانان کایروس و جوانان ملی و کارگاه ادبی«الگروپو» بوده و از اعضای مؤسس انتشارات Siglo XXI هم هست.

................ هر روز با کتاب ...............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...