رمان «سولنویید» [solenoid] اثر میرچا کارتارسکو [Mircea Cărtărescu] جایزه ادبی دوبلین ۲۰۲۴ [Dublin Literary Award 2024] را از آن خود کرد.

سولنویید» [solenoid] اثر میرچا کارتارسکو [Mircea Cărtărescu]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این رمان که روایت‌گر زندگی خود نویسنده به عنوان معلم دبیرستان است، در قالب یادداشت‌های روزانه به شرح فلسفی از زندگی، تاریخ، فلسفه و ریاضیات بدل می‌شود و در مقیاس وسیع به بررسی جهان‌ها، ابعاد و جدول‌های زمانی دیگر می‌پردازد و قلمروهای زندگی و هنر را با هم تطبیق می‌دهد. این رمان که واقعیت اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ رومانی کمونیستی را تشریح می‌کند، صف‌های طولانی برای خرید از خواربارفروشی، پوچ بودن سیستم آموزشی و زندگی خانوادگی را تشریح و زندگی و هنر در دوره کمونیسم را تصویر می‌کند.

داوران این کتاب را عاملی خواندند که از طریق آن می‌توان دنیایی را تصور کرد که در مقایسه با دنیای ما، یک بعد اضافی دارد. شهر بخارست که در آن راوی معلم و نویسنده‌ای شکست خورده است، مکانی است متشکل از کارخانه‌های متروکه حاوی غارها، تونل‌های غیرمنتظره و گالری‌های مشتکل از انگل‌های عظیم که یک وسیله الکتریکی یعنی یک سولنویید یا سیم لوله موجب می‌شود افرادی شناور شوند.

میرچا کارتارسکو نویسنده، استاد و روزنامه‌نگاری است که بیش از ۲۵ عنوان کتاب منتشر کرده و برای آنها جوایز متعددی از جمله جایزه فورمنتور (۲۰۱۸)، جایزه توماس مان (۲۰۱۸)، جایزه دولتی اتریش برای ادبیات (۲۰۱۵) و جایزه ویلنیکا (۲۰۱۱) را دریافت کرده است. آثار او به ۲۳ زبان ترجمه شده است.

شان کوتر مترجم این کتاب استاد ادبیات و ترجمه در دانشگاه تگزاس در دالاس و مترجم ۱۱ کتاب است و جایزه بهترین کتاب ترجمه شده برای شعر را دریافت کرده است. ترجمه او از ماگدا کارنسی فینالیست جایزه ترجمه انجمن قلم ۲۰۲۱ بود.

«زمان خدای قدیم» نوشته سباستین بری، «پناهگاه» نوشته اما دوناهو، «اگر از تو زنده بمانم» نوشته جاناتان اسکوفری، «باربر ماشین خواب» نوشته سوزت مایر و «ستودنی» نوشته الکسیس رایت دیگر فینالیست‌های رقابت امسال بودند.

امسال ۷۰ کتاب به انتخاب ۸۰ کتابخانه از سراسر جهان برای جایزه ادبی دوبلین ۲۰۲۴ که توسط شورای شهر دوبلین اهدا می‌شود، نامزد شده بودند. این جایزه با اهدای جایزه‌ای به ارزش ۱۰۰ هزار یورو، ارزشمندترین جایزه سالانه جهان برای یک اثر داستانی منتشر شده به زبان انگلیسی است.

................ هر روز با کتاب ................

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...