کتاب «تقریرات مصدق در زندان درباره حوادث زندگی خویش» با تنظیم زنده‌یاد ایرج افشار توسط بنیاد موقوفات محمود افشار منتشر و راهی بازار نشر شد.

تقریرات مصدق در زندان درباره حوادث زندگی خویش ایرج افشار

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این‌کتاب دربرگیرنده یادداشت‌های پراکنده‌ای از خاطرات و گفته‌های محمد مصدق نخست‌وزیر سابق ایران است که با کودتای انگلیسی-آمریکایی ۲۸ مرداد برکنار و زندانی شد. این‌یادداشت‌ها توسط سرهنگ جلیل بزرگمهر وکیل مصدق در دادگاه نظامی گردآوری شده‌اند.

بزرگمهر در فاصله دادگاه بدوی و دادگاه تجدیدنظر مصدق، پس از هر ملاقات و گفتگو با مصدق که درمجموع ۲۲ جلسه بوده‌اند، روی کاغذ آورده و سپس آن‌ها را دوباره‌نویسی کرده است. بزرگمهر فرصت کرده برخی از این‌یادداشت‌ها را برای مصدق بخواند و او اصلاحات لازم را متذکر شود.

محمد مصدق سیاستمدار ایرانی، با ملی‌کردن صنعت نفت ایران، سال‌ها به‌عنوان مانعی بزرگ سر راه آمریکا و انگلستان برای چپاول نفت ایران محسوب می‌شد که با مبارزات و مقاومت زیاد مقابل این‌دو قدرت غربی، در نهایت با توطئه کودتای ۲۸ مرداد از حکومت کنار گذاشته شد. این‌اتفاق باعث باز شدن راه غارت نفت ایران برای آمریکا و انگلستان با همراهی محمدرضاشاه پهلوی شد. یادداشت‌های مصدق در زندان،‌ می‌توانند گوشه‌های تاریکی از حقایق آن‌دوران را روشن کنند.

زنده‌یاد ایرج افشار، پژوهشگر و ایران‌شناس هم نوشته‌های مصدق را براساس نظم تاریخی مرتب کرده و برای انتشار در قالب کتاب «تقریرات مصدق در زندان درباره حوادث زندگی خویش» تنظیم کرده است.

این‌کتاب با ۲۵۰ صفحه، شمارگان ۲ هزار و ۲۰۰ نسخه و قیمت ۵۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

که واقعا هدفش نویسندگی باشد، امروز و فردا نمی‌کند... تازه‌کارها می‌خواهند همه حرف‌شان را در یک کتاب بزنند... روی مضمون متمرکز باشید... اگر در داستان‌تان به تفنگی آویزان به دیوار اشاره می‌کنید، تا پایان داستان، نباید بدون استفاده باقی بماند... بگذارید خواننده خود کشف کند... فکر نکنید داستان دروغ است... لزومی ندارد همه مخاطب اثر شما باشند... گول افسانه «یک‌‌شبه ثروتمند‌ شدن» را نخورید ...
ایده اولیه عموم آثارش در همین دوران پرآشوب جوانی به ذهنش خطور کرده است... در این دوران علم چنان جایگاهی دارد که ایدئولوژی‌های سیاسی چون مارکسیسم نیز می‌کوشند بیش از هر چیز خود را «علمی» نشان بدهند... نظریه‌پردازان مارکسیست به ما نمی‌گویند که اگرچه اتفاقی رخ دهد، می‌پذیرند که نظریه‌شان اشتباه بوده است... آنچه علم را از غیرعلم متمایز می‌کند، ابطال‌پذیری علم و ابطال‌ناپذیری غیرعلم است... جامعه‌ای نیز که در آن نقدپذیری رواج پیدا نکند، به‌معنای دقیق کلمه، نمی‌تواند سیاسی و آزاد قلمداد شود ...
جنگیدن با فرهنگ کار عبثی است... این برادران آریایی ما و برادران وایکینگ، مثل اینکه سحرخیزتر از ما بوده‌اند و رفته‌اند جاهای خوب دنیا مسکن کرده‌اند... ما همین چیزها را نداریم. کسی نداریم از ما انتقاد بکند... استالین با وجود اینکه خودش گرجی بود، می‌خواست در گرجستان نیز همه روسی حرف بزنند...من میرم رو میندازم پیش آقای خامنه‌ای، من برای خودم رو نینداخته‌ام برای تو و امثال تو میرم رو میندازم... به شرطی که شماها برگردید در مملکت خودتان خدمت کنید ...
رویدادهای سیاسی برای من از آن جهت جالبند که همچون سونامی قهرمان را با تمام ایده‌های شخصی و احساسات و غیره‌اش زیرورو می‌کنند... تاریخ اولا هدف ندارد، ثانیا پیشرفت ندارد. در تاریخ آن‌قدر بُردارها و جهت‌های گونه‌گون وجود دارد که همپوشانی دارند؛ برآیندِ این بُردارها به قدری از آنچه می‌خواستید دور است که تنها کار درست این است: سعی کنید از خود محافظت کنید... صلح را نخست در روح خود بپروران... همه آنچه به‌نظر من خارجی آمده بود، کاملا داخلی از آب درآمد ...
می‌دانم که این گردهمایی نویسندگان است برای سازماندهی مقاومت در برابر فاشیسم، اما من فقط یک حرف دارم که بزنم: سازماندهی نکنید. سازماندهی یعنی مرگ هنر. تنها چیزی که مهم است استقلال شخصی است... در دریافت رسمی روس‌ها، امنیت نظام اهمیت درجه‌ی اول دارد. منظور از امنیت هم صرفاً امنیت مرز‌ها نیست، بلکه چیزی است بسیار بغرنج‌تر که به آسانی نمی‌توان آن را توضیح داد... شهروندان خود را بیشتر شبیه شاگرد مدرسه می‌بینند ...